Credaf ei bod yn werth nodi y byddai cyfranogi yn rhaglenni'r UE a'r cytundeb cysylltiedig â'r UE fel arfer yn cael ei wneud gan wladwriaeth sofran gyda'r pwerau i wneud hynny, ac rydym eisoes yn archwilio a fyddai'n bosibl i Gymru, neu gyfuniad o wledydd cyfansoddiadol y DU, gymryd rhan mewn rhaglen UE fel Erasmus, hyd yn oed pe bai Llywodraeth y DU yn peidio â chaniatáu i Loegr gymryd rhan. Mae arnaf ofn ein bod wedi sefydlu y byddai dull o'r fath yn galw am gytundeb Llywodraeth y DU a'i llofnod ar unrhyw gytundeb UE. Ond nid yw hynny wedi gwanhau ein bwriad i wneud yn siŵr ein bod yn symud cyn belled â phosibl i gymryd rhan mewn rhaglenni fel Erasmus yn y dyfodol.

Pan fo'n briodol wrth gwrs, yng nghyd-destun trafodaethau Brexit pellach, byddwn yn cysylltu â sefydliadau perthnasol yr UE. Rydym yn adolygu ein holl gysylltiadau dwyochrog wrth gwrs fel rhan o'r gwaith o ddatblygu'r strategaeth ryngwladol, ac yn seiliedig ar yr asesiad hwn, yn unol â'n blaenoriaethau strategol, byddwn yn nodi cysylltiadau blaenoriaeth allweddol i ganolbwyntio ein gweithgarwch arnynt, a byddant yn cael eu nodi yn y cynllun strategol. A hoffwn sicrhau Mark y byddwn yn tanlinellu pwysigrwydd swyddfa Cymru ym Mrwsel, oherwydd, wrth gwrs, nid yn unig dylem barhau i ddylanwadu yn yr UE, ond mae'r berthynas pŵer meddal honno hefyd yn hollbwysig yn y dyfodol. Wrth gwrs, bydd angen rhywfaint o hyblygrwydd arnom o fewn y strategaeth i sicrhau nad ydym yn atal cydweithredu â phartneriaid eraill y tu allan i'n meysydd blaenoriaeth os bydd y cyfleoedd hynny'n codi.

Wrth gwrs, rydym yn cydnabod pwysigrwydd datblygu dull mwy systematig o gysylltu Cymru â'r Cymry alltud. Diolch i David am ei wersi hynod ddiddorol fel arfer ar Goronwy Owen a Jefferson; roeddent yn perthyn i Gymry alltud y gorffennol wrth gwrs, ac mae'n bwysig ein bod yn casglu'r Cymry alltud sydd yno ar hyn o bryd, sy'n barod ac yn gallu siarad dros Gymru dramor. Mae'n ddarlun eithaf cymhleth. Yr hyn nad wyf mo'i eisiau yw dechrau rhywbeth na allwn ei barhau. Dyna pam ein bod eisoes wedi cael trafodaethau gyda GlobalWelsh, na ddylech ddrysu rhyngddo a Cymru Fyd-eang—nid wyf am inni gamu ar draed pobl sydd eisoes yn gwneud gwaith yn y maes hwn. Felly, rydym yn ceisio darganfod lle yw'r mannau gorau inni weithio.

Mae gwledydd yn mynd ati mewn ffyrdd gwahanol i hyn wrth gwrs. Bydd ein rhwydwaith o swyddfeydd tramor yn chwarae rhan bwysig yn ein gwaith allanol yn y byd, a byddwn yn rhoi ystyriaeth bellach i argymhelliad y pwyllgor i gomisiynu dadansoddiad llinell sylfaen annibynnol o weithrediad swyddfeydd tramor y Llywodraeth, a gallaf sicrhau'r pwyllgor, Gadeirydd, y byddwn yn cynnal asesiad o'u heffeithlonrwydd a'u cyflawniad. Rydym eisoes wedi penodi swyddog i oruchwylio'r gwaith o reoli perfformiad y swyddfeydd tramor ac mae angen i ni ystyried ymhellach a fyddai'n briodol archwilio swyddfeydd bach iawn, oherwydd mewn rhai achosion rydym yn archwilio unigolyn. Y peth allweddol i'w gofio, rwy'n credu, yw bod gennym y swyddfa yn Llundain hefyd, sydd eisoes wedi'i chryfhau. Nid wyf yn twyllo fy hun o gwbl na fydd Llundain yn ganolog i gyflawniad ein strategaeth. Mae angen inni fanteisio ar adnoddau enfawr Llywodraeth y DU yn y Swyddfa Dramor a Chymanwlad a mannau eraill, ac rydym hefyd yn aros am amserlen Cyd-bwyllgor y Gweinidogion.