3. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i baratoi am bleidlais y bobl o ran ymadawiad y DU â'r UE? OAQ53799

Diolch i'r Aelod am y cwestiwn. Fel y dywedais yr wythnos diwethaf, cyfrifoldeb Llywodraeth y Deyrnas Unedig yw hyn ac rŷm ni wedi galw arnyn nhw i baratoi am refferendwm posib os ydynt am ddatrys y sefyllfa. Mae Prif Weinidog Cymru hefyd wedi ysgrifennu at yr Ysgrifennydd Parhaol i ofyn beth allai Llywodraeth Cymru ei wneud i hwyluso hyn.

Yn y gorffennol, mae Plaid Cymru a Llafur wedi gweithio ochr yn ochr efo'n gilydd. Dyna sut dŷn ni wedi ennill refferenda yn y gorffennol. Yn sgil datblygiadau diweddar, ydych chi a Llywodraeth Cymru yn barod i roi gwleidyddiaeth bleidiol i un ochr, fel y gallwn ni weithio efo'n gilydd eto—gwethio efo'n gilydd i wthio Llywodraeth y Deyrnas Unedig i gynnal refferendwm er mwyn rhoi'r gair olaf i bobl? Dŷn ni'n barod i weithio efo chi ar y mater yma. Ydych chi'n barod i weithio efo ni?

Rwy'n ddiolchgar i'r Aelod am fod yn glir bod yna awydd i gydweithio. Rwy'n cytuno gyda hi bod ein cydweithio ar 'Diogelu Dyfodol Cymru' wedi bod yn beth pwysig iawn, yn disgrifio'r ffordd ymlaen yn y cyd-destun hwnnw. Mae'n ymddangos nawr fod polisi eich plaid chi wedi newid ychydig o ran y safbwynt hynny. O'n safbwynt ni, os ydy hynny'n bosib, mae hynny'n gallu ein helpu ni i ddatrys y broblem. Ond, os na, bydd rhaid cael refferendwm er mwyn gwneud hynny.

Fel roeddwn yn ei ddweud wrth yr Aelod yn fy ateb i'r cwestiwn yn gynharach, mae hefyd yn bwysig, yng nghyd-destun yr amser sydd ar ôl, bod camau penodol yn cael eu cymryd i sicrhau bod hyn yn opsiwn—bod y cwestiwn o refferendwm yn opsiwn—os bydd angen gwneud hynny. Ond o ran cydweithio, rŷm ni wastad fel plaid, wrth gwrs, yn hapus iawn ac yn gweld gwerth mewn cydweithio.

Yr wythnos diwethaf, gwrthododd corff llywodraethu'r Blaid Lafur alwadau i'r blaid ymrwymo i ail refferendwm ar yr UE, gyda rhai uwch ffigurau Llafur yn cynghori y byddai gwneud fel arall wedi fforffedu ardaloedd Llafur a oedd yn cefnogi gadael, ond gydag eraill wedi gadael y Blaid Lafur ers hynny oherwydd methiant Mr Corbyn i gefnogi ail refferendwm—sefyllfa, os caf ddweud, y gallai pleidiau eraill fod yn gyfarwydd â hi i'r cyfeiriad arall hefyd. Sut, felly, yr ymatebwch i'r rhai sy'n dweud y bydd etholiadau'r UE, y gwyddom bellach y byddant yn cael eu cynnal ar 23 Mai, yn ail refferendwm i bob pwrpas?

Diolch am dynnu sylw at y trafodaethau a arweiniodd at benderfyniadau'r pwyllgor gweithredol cenedlaethol yn fy mhlaid. Soniasoch am wahaniaethau barn—credaf fod hynny'n eithaf hyf, o ystyried anallu'r Llywodraeth Geidwadol ar unrhyw bryd yn y Senedd dros yr wythnosau a'r misoedd diwethaf i gynnal unrhyw fath o undod mewn perthynas â phob un o'r cwestiynau sylfaenol hyn.

Byddwn yn cymryd rhan yn yr etholiadau hyn, gan atgoffa pobl o'r manteision y mae aelodaeth o'r Undeb Ewropeaidd wedi'u darparu i Gymru. Credaf mai'r wers i ni yma yw y dylai pob un ohonom, yn y lle hwn, gydnabod y gwerth y mae Cymru wedi'i gael o fod yn aelod o'r Undeb Ewropeaidd, gan adlewyrchu'r atebion a roddais funud yn ôl. Credaf fod unrhyw berthynas â'r Undeb Ewropeaidd sy'n llai na hynny yn waeth i Gymru nag aelodaeth. Credaf y byddwn yn manteisio ar y cyfle, yn ystod yr wythnosau nesaf, i atgoffa pobl o'r manteision a gawsom fel aelodau o'r Undeb Ewropeaidd.