6. A wnaiff y Dirprwy Weinidog ddatganiad am sut y mae Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 yn gwella bywydau pobl yng Nghymru? OAQ53878

Mae'r Ddeddf yn gwella bywydau pobl trwy ddarparu ffordd unigryw Gymreig o fynd i'r afael â'r heriau hirdymor sy'n ein hwynebu. Mae'n sicrhau bod cyrff cyhoeddus yn canolbwyntio ar atal problemau rhag digwydd a gweithio mewn modd cydweithredol ac integredig, gan gynnwys pobl sy'n adlewyrchu amrywiaeth ein cenedl.

Diolch, Dirprwy Weinidog. Ddoe, fe wnaethom ni ddysgu bod lefelau carbon deuocsid yn ein hatmosffer wedi cyrraedd 415ppm am y tro cyntaf mewn hanes dynol—nid hanes ar gofnod; nid yw'r lefelau wedi bod mor uchel â hyn ers cyn i bobl grwydro'r ddaear miliynau o flynyddoedd yn ôl. Oni bai ein bod yn cymryd camau llym, byddwn yn gadael cefnforoedd gwenwynig a phlaned sy'n marw i genedlaethau'r dyfodol. Yr oedd yn ymddangos eich bod yn anghytuno â barn ceidwad y Ddeddf llesiant cenedlaethau'r dyfodol, y comisiynydd, ar ffordd liniaru'r M4. Felly, a ydych chi'n credu bod eich Llywodraeth wedi ymrwymo yn wirioneddol i'r Ddeddf ac i ddiogelu Cymru ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol?

Rwy'n credu bod Deddf llesiant cenedlaethau'r dyfodol, fel y dywedais, yn ffordd unigryw, ffordd Gymreig, o fynd i'r afael â heriau hirdymor. Rydych chi wedi sôn am heriau hirdymor. Rwy'n credu bod y ffaith bod Llywodraeth Cymru yn barod i ddatgan argyfwng hinsawdd—y Llywodraeth gyntaf mae'n debyg, rwy'n credu, i ddatgan argyfwng hinsawdd—ychydig wythnosau yn unig ar ôl cyhoeddi cynllun, cynllun carbon isel Cymru, sy'n cynnwys 100 o gamau gweithredu a blaenoriaethau y mae'r Gweinidog wedi ymrwymo iddyn nhw, ac yn fwy na hynny yn eu hadolygu ac yn eu hystyried o ran y cyfleoedd sydd o'n blaenau wrth fynd i'r afael â'r newid yn yr hinsawdd—. Rwy'n credu mai'r hyn sy'n bwysig o ran comisiynydd cenedlaethau'r dyfodol a'r ffordd yr ydym yn gweithio gyda'n gilydd yw ein bod yn gallu gweld yr effaith y mae hyn wedi'i chael. Er enghraifft, mae'r polisi cynllunio cenedlaethol diwygiedig wedi'i ailwampio, gan ddefnyddio'r Ddeddf, ac mae'n gwneud creu lle yn ganolog i'r system gynllunio, gan sicrhau bod llesiant pobl yn cael ei ystyried yn rhan o'r broses gynllunio.

Fel y gwyddoch, mae Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 yn rhestru nodau llesiant, gan gynnwys Cymru iachach. Rwyf i ar ddeall y gallai awdurdodau cyhoeddus, gan gynnwys cynghorau ledled Cymru a Llywodraeth Cymru, ystyried nodau o'r fath wrth ystyried ceisiadau i neilltuo llwybrau troed penodol. A wnewch chi, felly, gadarnhau bod dyletswydd ar awdurdodau cynllunio i ystyried y nod Cymru iachach wrth ystyried neilltuo priffordd?

Mae'n rhaid i awdurdodau lleol ystyried amcanion Deddf llesiant cenedlaethau'r dyfodol Cymru ac ystyried effaith hirdymor y penderfyniadau maen nhw'n eu gwneud, ac, wrth gwrs, mae hynny'n cynnwys pob datblygiad. Rwy'n credu mai'r hyn sy'n hynod bwysig, Janet Finch-Saunders, yw fy mod i wedi sôn am y ffaith bod y polisi cynllunio cenedlaethol, sy'n hanfodol i'r materion hyn, wedi ei ail-lunio gan ddefnyddio'r Ddeddf.

Diolch i'r Dirprwy Weinidog.