1. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am ymateb Llywodraeth Cymru i'r gostyngiad a ragwelir mewn incwm ffermydd? OAQ53843

Diolch. Mae anwadalrwydd yn nodwedd o'r sector ffermio, ac mae angen i fusnesau fod yn wydn er mwyn ymdopi ag amrywiadau prisiau a chostau. Mae Llywodraeth Cymru yn parhau i gefnogi ac arfogi busnesau fferm i wella eu dealltwriaeth a rheoli eu costau cynhyrchu.

Diolch. Mae'r rhagolygon a gyhoeddwyd yn ddiweddar o incwm ffermydd yng Nghymru yn darparu gwybodaeth sy'n peri cryn bryder ynghylch y sector. Mae'n dweud y bydd disgwyl i incwm cyfartalog busnesau fferm o bob math yn gyfunol ostwng 15 y cant i £29,500 y fferm o gymharu â'r flwyddyn flaenorol. Mae'r sefyllfa hyd yn oed yn fwy difrifol i ffermwyr llaeth, gan y rhagwelir—mae'n ddrwg gennyf, rwyf angen fy sbectol—y byddant yn wynebu gostyngiad o 23 y cant, a ffermwyr gwartheg a defaid yr iseldir, y disgwylir y bydd eu hincwm cyfartalog yn £17,000 yn unig. Fel y dywedodd John Davies, llywydd Undeb Cenedlaethol Amaethwyr Cymru, mae'r rhagolygon yn dangos yr anwadalrwydd sy'n wynebu pob math o fferm yng Nghymru ac yn atgyfnerthu'r angen i bolisi amaethyddol yng Nghymru yn y dyfodol gynnwys elfen ganolog o sefydlogrwydd rhag anwadalrwydd. A wnewch chi ystyried cyflwyno grant anwadalrwydd amaethyddol y gall ffermwyr droi ato am gymorth pan fydd newidiadau yn y farchnad yn golygu bod parhau i weithredu busnesau a chynhyrchu bwyd yn beryglus yn ariannol? Diolch.

Diolch. Yn amlwg, rwy'n ymwybodol iawn o'r wybodaeth a gyhoeddwyd. Credaf fod galwad wedi bod—. Ers inni gynnal ymgynghoriad ar 'Brexit a'n tir' y llynedd—yr ymgynghoriad cyntaf—yn sicr, cafwyd galwad i gael elfen ar gyfer anwadalrwydd. Credaf fod hyn hefyd yn dangos nad yw cynllun y taliad sylfaenol wedi darparu'r glustog honno yr hoffai ffermwyr ei gweld. Bydd yr Aelodau'n ymwybodol y byddaf yn gwneud datganiad llafar yn fuan iawn ynglŷn â'r ymgynghoriad cyntaf ar 'Brexit a'n tir', ac rwyf wedi ymrwymo i gychwyn ail ymgynghoriad cyn Sioe Frenhinol Cymru. Felly, yn amlwg, mae'r rhain oll yn bethau y gellir eu hystyried yn yr ymgynghoriad hwnnw.