Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru am 2:22 pm ar 15 Mai 2019.
Rwy'n ymwybodol iawn o'r broses sy'n mynd rhagddi yn yr Alban. Mae gennym ymgysylltiad tryloyw a chynhwysfawr iawn â chymunedau lleol, busnesau, rhanddeiliaid ac awdurdodau cyfagos ym mhroses y cynllun datblygu lleol eisoes i sicrhau bod pob pryder a dyhead yn cael eu hystyried. Mae gennym hefyd gynllun cynnwys y gymuned, sy'n nodi sut y gall cymunedau lleol gymryd rhan ym mhroses y CDLl. Mae'r ddeddfwriaeth gynllunio yma yng Nghymru eisoes yn dweud bod yn rhaid ystyried barn cymunedau lleol wrth baratoi'r cynllun datblygu lleol.
Fel y gwyddoch, rwy'n siŵr, mae'n rhaid i gynlluniau datblygu lleol gael eu mabwysiadu drwy benderfyniad y cyngor llawn, sy'n sicrhau proses ddemocrataidd, gan ystyried safbwyntiau lleol i'w hymgorffori yn y broses honno o wneud penderfyniadau, a chânt eu mabwysiadu yn dilyn proses graffu gyhoeddus lawn lle gall pob parti â buddiant ddweud eu barn wrth arolygydd annibynnol, ac maent yn gwneud hynny'n aml iawn. Ceir cyfnod herio o chwe wythnos hefyd ar ôl mabwysiadu'r cynllun, sy'n galluogi unrhyw unigolyn i wrthwynebu os ydynt o'r farn nad yw'r gweithdrefnau paratoi cywir wedi'u dilyn.
Fodd bynnag, mae llawer o Aelodau wedi cyflwyno sylwadau eraill i mi dros y blynyddoedd ynglŷn â sut y gellid sicrhau bod gwahanol ddarnau o'r system gynllunio, yn enwedig y system reoli datblygu, yn fwy agored a thryloyw. Rwyf wedi cyhoeddi yn ddiweddar ein bod yn edrych i weld a allwn gael arolygiaeth gynllunio annibynnol i Gymru, ar wahân i'r un ar gyfer Lloegr, a byddwn yn bwrw ymlaen â'r ddau gynnig pan fyddwn yn edrych ar ein cyfraith gynllunio. Hefyd, mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi dweud bod y mesurau cydgrynhoi cyntaf y byddem yn edrych arnynt yng Nghymru yn debygol o fod ym maes cynllunio.