Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru am 2:28 pm ar 15 Mai 2019.
Rwy'n cytuno â Mike Hedges; credaf ein bod ar yr un dudalen yn union. Yn draddodiadol, awdurdodau lleol, yn wir, oedd y prif ddarparwyr tai cymdeithasol ledled y DU, wrth gwrs, gyda'r rhaglen enfawr o adeiladu tai a gafwyd yn y cyfnod ar ôl y rhyfel. Ac mae'r tai hynny'n dal i fod yn gartrefi poblogaidd iawn heddiw i rai o'r trigolion mwyaf agored i niwed yn ein cymunedau. Ond cafodd y rhaglenni adeiladu eu crebachu gan gyfyngiadau ariannol a orfodwyd gan Lywodraeth y DU ar awdurdodau lleol Cymru ac awdurdodau lleol eraill, ac mae hynny i raddau helaeth wedi golygu bod adeiladu tai cyngor ar raddfa fawr wedi'i gyfyngu'n ddifrifol ers cenhedlaeth; mewn gwirionedd, ers i Margaret Thatcher gyflwyno'r ddeddfwriaeth hawl i brynu yn ôl ar ddiwedd y 1980au.
Felly, rydym yn cydnabod y rôl bwysig sydd gan gynghorau i adeiladu cartrefi newydd i bobl leol, ac mae'n galonogol iawn ein bod, o bosibl, ar fin cyrraedd oes aur newydd ar dai cymdeithasol yng Nghymru. Mae'r Aelod, Mike Hedges, yn llygad ei le fod disgwyl i'r cynnydd mwyaf o ran graddfa a chyflymder adeiladu tai cymdeithasol ddod gan ein hawdurdodau lleol, gan eu bod bellach yn gallu adeiladu unwaith eto. Mae'r cap benthyca wedi'i godi o'r diwedd gan Lywodraeth y DU, sydd wedi gweld y golau yn ôl pob golwg, a cheir cyfle i droi uchelgeisiau i adeiladu tai cyngor yn ganlyniadau unwaith eto.
Rwyf newydd gyhoeddi'r adolygiad o'r cyflenwad tai fforddiadwy, a byddaf yn ymateb i'r argymhellion hynny cyn bo hir. Mae'r adolygiad hwnnw'n ystyried yn benodol pa gymorth y bydd ei angen ar awdurdodau lleol i'w helpu i adeiladu eto yn gyflym ac ar raddfa fawr. Rydym yn croesawu'r adolygiad a'r ffaith bod y cap wedi'i godi. Rydym yn awyddus i weithio'n gyflym iawn yn awr i weld a allwn gael chwyldro arall o ran adeiladu tai cymdeithasol yng Nghymru.