7. Sut y mae Llywodraeth Cymru'n cefnogi gwaith teg yng Nghymru? OAQ53854

Mae Llywodraeth Cymru eisoes yn hyrwyddo gwaith teg mewn meysydd fel caffael a gofal cymdeithasol. Rydym hefyd wedi croesawu adroddiad diweddar y Comisiwn Gwaith Teg a byddwn yn gweithio mewn partneriaeth gymdeithasol i ystyried bwrw ymlaen â'i argymhellion.

Diolch. Wel, wrth ymateb i'ch datganiad yma yr wythnos diwethaf—

A gaf fi dorri ar eich traws, Mark Isherwood? Mae'n ddrwg iawn gennyf. Lywydd, fy mai i yn llwyr—roedd y Dirprwy Weinidog am ateb y cwestiwn hwn, felly a gaf fi ymddiheuro'n fawr a chaniatáu iddi wneud hynny?

Rydych yn rhy awyddus o lawer, Weinidog. Y Dirprwy Weinidog i ymateb. Parhewch â'ch cwestiwn atodol.

O'r gorau. Wrth ymateb i ddatganiad eich cyd-Aelod y Gweinidog yr wythnos diwethaf ar adroddiad y Comisiwn Gwaith Teg, cyfeiriaf hefyd at 'Good Work Plan' Llywodraeth y DU. Mae hwn yn dilyn argymhellion a wnaed gan Matthew Taylor, prif weithredwr cymdeithas frenhinol y celfyddydau, sydd â chenhadaeth i gyfoethogi cymdeithas drwy syniadau a gweithredoedd, felly, yn amlwg, nid yw'n adroddiad pleidiol. Mae'r cynllun yn amlinellu camau i roi ei argymhellion ar waith wrth adolygu arferion cyflogaeth a gweithio modern i sicrhau bod hawliau gweithwyr yn cael eu diogelu a'u huwchraddio wrth inni adael yr UE, a bod marchnad lafur y DU yn parhau i fod yn llwyddiannus ac yn gystadleuol yn y dyfodol. Pa ystyriaeth, felly, y bydd Llywodraeth Cymru yn ei rhoi i'r 'Good Work Plan', ochr yn ochr â'i hystyriaeth o ganlyniadau'r ymgynghoriad ar ei hadroddiad Comisiwn Gwaith Teg ei hun?

A gaf fi ddiolch i'r Aelod am ganiatáu imi ateb y cwestiwn ac am ofyn y cwestiwn? Mae'r Aelod wedi codi rhai pwyntiau diddorol iawn o ran Matthew Taylor, gynt o'r Sefydliad Ymchwil Polisi Cyhoeddus. Yn amlwg, rydym yn falch o'r record sydd gennym yng Nghymru o ran y modd rydym wedi gweithio gyda phartneriaeth gymdeithasol a'r pethau y mae hynny wedi eu cyflawni eisoes mewn perthynas â chyflog byw yn y GIG a'r panel cynghori ar amaethyddiaeth. Ond bellach, rydym am edrych ar yr hyn sydd ar gael ac adeiladu ar y gwaith blaenorol mewn ffordd sy'n gweithio i weithwyr ac sy'n gweithio i Gymru, ac edrych ar y 48 o argymhellion gan y Comisiwn Gwaith Teg ac amlinellu sut y gallwn fwrw ymlaen â gwaith teg yng Nghymru. Gwn fod fy nghyd-Aelod y Gweinidog wedi cyhoeddi ein bod wedi derbyn chwe argymhelliad blaenoriaethol y comisiwn, a'r hyn y bydd angen i ni ei wneud nawr yw—. Ein tasg ni fydd ystyried pob un o'r argymhellion ehangach yn ofalus a phenderfynu ar y ffordd orau o'u rhoi ar waith.

Weinidog, ers blynyddoedd lawer, mae pobl ifanc wedi dioddef gwahaniaethu ym maes cyflogaeth. A fyddech yn croesawu ymrwymiad y Blaid Lafur i roi diwedd ar wahaniaethu yn erbyn pobl ifanc 16 i 18 oed er mwyn iddynt gael eu talu ar y gyfradd gywir ar gyfer y swydd yn hytrach na chyfradd y gellir ei phriodoli i'w hoedran, a rhoi diwedd ar yr anghyfiawnder maith y bu'n rhaid i bobl ifanc ei ddioddef yn y gweithle?

Mewn gair, 'buaswn'. Pan gyflwynwyd yr isafswm cyflog gyntaf, roedd yn ddeddfwriaeth arloesol ond isafswm yn unig ydoedd. Rydym yn gweld bellach, ac rydym wedi clywed yn ddiweddar—daeth rhai myfyrwyr i mewn i siarad â ni—sut y mae gan bobl ifanc 16 i 18 oed gyfrifoldebau gofalu hefyd, ac efallai y bydd angen iddynt dalu rhent. Felly, mae angen i ni sicrhau hefyd ar ochr arall y geiniog, mewn gwirionedd—. Efallai y bydd rhai cyflogwyr mwy diegwyddor yn defnyddio hynny i beidio â chyflogi myfyrwyr hŷn ac yn cyflogi myfyrwyr iau yn unig gan y gallant dalu llai o arian iddynt. Bydd yr Aelod yn gyfarwydd, yn ôl pob tebyg, ag argymhelliad y Comisiwn Gwaith Teg y dylai gweithwyr gael eu talu'n deg ar gyfraddau cyflog byw Cymru ac y dylid darparu'r isafswm cyflog am yr holl oriau gwaith ac i'r holl weithwyr.