– Senedd Cymru am 4:04 pm ar 15 Mai 2019.
Yr eitem nesaf, felly, yw’r datganiad 90 eiliad, a’r datganiad hwnnw gan Dai Lloyd.
Diolch, Lywydd. Mae Coeliac UK yn nodi ei wythnos ymwybyddiaeth flynyddol yr wythnos hon. Mae'r clefyd seliag yn gyflwr awtoimiwn gydol oes difrifol a achosir gan adwaith i glwten mewn gwenith, barlys a rhyg. Rhaid i bobl sy'n cael diagnosis o'r cyflwr ymatal rhag bwyta glwten am weddill eu hoes os ydynt am osgoi cymhlethdodau difrifol iawn, ac eto, er yr amcangyfrifir bod gan un o bob 100 o bobl glefyd seliag, o'r rhain 30 y cant yn unig sy'n cael diagnosis ar hyn o bryd, sy'n golygu bod bron 22,000 o bobl yng Nghymru â chlefyd seliag ond heb gael diagnosis ohono. Yr amser cyfartalog y mae'n ei gymryd i rywun gael diagnosis yw 13 mlynedd ar ôl i'r symptomau ddechrau, ac erbyn hynny efallai eu bod eisoes yn dioddef o gymhlethdodau ychwanegol a achosir gan y clefyd. Gyda 3 y cant yn unig o oedolion yn ymwybodol fod symptomau syndrom coluddyn llidus hefyd yn symptomau cyffredin o glefyd seliag, mae Coeliac UK yn galw am fwy o ymwybyddiaeth o ba mor debyg yw'r symptomau ac yn annog unrhyw un sydd â syndrom coluddyn llidus i ofyn i'w meddyg teulu am brawf gwaed ar gyfer clefyd seliag os nad ydynt eisoes wedi cael un. Mae'r prawf gwaed, a wneir mewn gofal sylfaenol, yn syml ac yn rhad, ond eto ceir miloedd o bobl nad ydynt yn cael y profion angenrheidiol. Fel cadeirydd y grŵp trawsbleidiol ar glefyd seliag, hoffwn wahodd yr Aelodau i ymuno â mi i godi ymwybyddiaeth o'r cyflwr difrifol hwn, ac os oes gennych chi neu rywun o'ch cydnabod symptomau parhaus megis stumog chwyddedig, dolur rhydd neu rwymedd ac os ydych wedi cael diagnosis o syndrom coluddyn llidus ond heb gael profion clefyd seliag, ystyriwch y posibilrwydd y gallai fod yn glefyd seliag. Diolch yn fawr.