Part of the debate – Senedd Cymru am 4:17 pm ar 15 Mai 2019.
Diolch yn fawr iawn am y sylwadau yna. Roedd hi'n braf gweld yr Aelod dros Flaenau Gwent yn y digwyddiad y tu allan i'r Cynulliad yn gynharach, a dwi'n gwerthfawrogi'r gefnogaeth. Ac oes, yn sicr, mae angen strategaeth glir, a dyna ydy un o'r consyrns sydd gen i: ein bod ni'n disgyn ar ei hôl hi.
Ond, i'r Senedd yma fel deddfwrfa, mae angen i ni, wrth ymateb i'r ffaith ein bod ni wedi gwneud y datganiad argyfwng hinsawdd yma'n fwy na dim, feddwl sut y gallwn ni ddefnyddio'r hyn sydd gennym ni fel arfau. Ac un o'r pethau dŷn ni'n gallu ei wneud fel deddfwrfa ydy deddfu. Y llynedd, mi wnes i gynnig deddfwriaethol yn cynnig Bil cynllunio i osod canllawiau ar gyfer gosod isadeiledd gwefru mewn datblygiadau newydd, ac yn y blaen. Ac roeddwn i'n falch iawn o weld Llywodraeth Cymru'n adlewyrchu ar rai o'r rheini yn ei chynllun carbon isel diweddar. Y tro yma, beth sydd gen i ydy Bil cerbydau cyhoeddus di-allyriad carbon. Y diben ydy hybu'r defnydd o gerbydau trydan, neu gerbydau di-allyriadau carbon eraill, fel hydrogen, drwy osod dyletswydd ar Lywodraeth Cymru a chyrff cyhoeddus eraill, o gynghorau i awdurdodau lleol, i lunio strategaeth i symud yn benodol tuag at ddefnyddio cerbydau felly yn eu fflyd nhw. Mae'n bwysig, dwi'n meddwl, i fi ddweud bod yna arwyddion o arfer da yn dod i'r amlwg mewn sawl cyngor ar draws Cymru.
Un peth ddysgais i o'r Alban, yn Dundee yn benodol: cwpwl o unigolion penderfynol oedd wedi gyrru arloesedd ymlaen yn Dundee. Dŷn ni angen gallu adnabod y bobl frwdfrydig, benderfynol hynny yng Nghymru. Ond, dwi'n meddwl bod deddfu'n gallu bod yn arf y dylem ni ei ddefnyddio. Cynnig ydw i bod yna hwb yn cael ei roi, drwy ddeddfwriaeth, i wneud yn siŵr bod pob corff cyhoeddus yn cyhoeddi strategaeth ar sut maen nhw'n mynd i symud yn eu blaenau. Mae Cyfoeth Naturiol Cymru, yn digwydd bod, wedi gwneud asesiad o'u sefyllfa eu hunain, a dod i'r canlyniad y gallai newid ychydig dros hanner o'u fflyd nhw—. Dydyn nhw ddim yn gallu newid pob cerbyn ar hyn o bryd, ond pe baen nhw'n newid ychydig dros hanner eu fflyd, bydden nhw'n arbed 413 tunnell o allyriad carbon deuocsid bob blwyddyn, ac ar ben hynny yn arbed £136,000.
Felly, dewch ymlaen, gadewch inni roi sêl bendith drwy bleidlais yma heddiw i'r syniad o ddatblygu Deddf—achos deddfwrfa ydyn ni—er mwyn gwthio strategaeth dŷn ni i gyd yn ei chefnogi mewn egwyddor yn ei blaen, ond lle ydyn ni'n ystyried beth allwn ni'n benodol ei wneud fel Aelodau etholedig yn ein Senedd genedlaethol ni.