7. Dadl Aelodau o dan Reol Sefydlog 11.21(iv): Prydau Ysgol Iach

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:07 pm ar 15 Mai 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Lloyd David Lloyd Plaid Cymru 5:07, 15 Mai 2019

Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Allaf i ddiolch i bawb sydd wedi cymryd rhan yn y ddadl bwysig yma ar brydiau ysgol iach? Wrth gwrs, mae taclo'r agenda gordewdra'n hanfodol, wrth gwrs, ac un agwedd ar hynny ydy beth sydd o dan sylw'r prynhawn yma, sef prydiau ysgol iach, lle, fel y mae'r Gweinidog yn ei ddweud, mae arferion oes yn gallu cael eu sefydlu a gobeithio cael eu hadeiladu arnyn nhw—os ydyn nhw'n arferion da, wrth gwrs.

Gaf i longyfarch Jenny Rathbone yn y lle cyntaf am feddwl am y syniad ac am wneud yr holl waith wrth gefn wrth gyflwyno'r ddadl prynhawn yma, a hefyd am olrhain yr holl weithgareddau sydd yn mynd ymlaen, gan ddechrau efo cynllun arbennig sir y Fflint—wrth gwrs, roedd hynna o ddiddordeb mawr—a phethau arloesol yn mynd ymlaen yn fanna? Wrth gwrs, dwi'n ymwybodol mewn rhai ysgolion yn Abertawe mae'r plant hefyd yn gallu archebu beth maen nhw ei eisiau i ginio wrth gofrestru yn y bore, ond mae hynna'n gweithio'n dda iawn, yn ogystal â phopeth arall, achos, fel yr oedd Jenny'n ei ddweud, mae hyn yn fater i'r ysgol gyfan.

Hefyd, roedd Jenny'n pwysleisio pwysigrwydd tystysgrif Cymdeithas y Pridd er mwyn i ni allu cael y safon hanfodol yna o ddarpariaeth o'r bwydydd angenrheidiol i'n plant. Mae hynny'n golygu, wrth gwrs, caffael cyfrifol yn y lle cyntaf sy'n cydnabod gofynion iechyd a'r gofynion amgylcheddol, gan gynnwys caffael cyfrifol lleol, lle mae hynny'n gallu cael ei ddarparu.

Ac, wrth gwrs, roedd Jenny hefyd yn pwysleisio argaeledd dŵr yn rhad ac am ddim ac yn hawdd i'w gael, ac, wrth gwrs, gwnaeth y Gweinidog bwysleisio hynna hefyd. Wrth gwrs, mae hwnna'n hollol sylfaenol. Dŵr glân, hawdd i'w gael, sydd ddim yn costio dim byd: mae o'n ofyniad statudol. Dylai fo fod yn digwydd. Roedden ni'n clywed, wrth gwrs, y cyfathrebu nôl a mlaen p'un ai oedd hyn yn digwydd mewn pob ysgol ai peidio—dwi'n siŵr bydd yna ragor o fanylion i ddilyn—ond argaeledd dŵr allan o dap sy'n osgoi poteli plastig ac, wrth gwrs, osgoi prynu diodydd sydd yn llawn siwgr i’w hyfed. Felly, mae’r ddau bwynt yna’n hollol sylfaenol. Dŷn ni i gyd yn deall hynna; mae pawb rŵan yn deall hynna, buaswn i’n meddwl, ac mae eisiau gwarantu bod argaeledd dŵr glân yn rhad ac am ddim ym mhob ysgol, fel y mae’r Gweinidog wedi ei ddweud wrthon ni.