Part of the debate – Senedd Cymru am 4:23 pm ar 4 Mehefin 2019.
Diolch yn fawr i'r Aelod am rai o'r cwestiynau hynny. Dechreuodd drwy roi'r bai, os mynnwch chi, am y chwalfa yn y trafodaethau Seneddol a'r methiant i sicrhau consensws Seneddol. Rwy'n credu—ac nid wyf yn ceisio diystyru canlyniadau fy mhlaid fy hun yn yr etholiadau Ewropeaidd, ond credaf fod yr etholwyr ledled y DU wedi bod yn glir iawn eu barn ynghylch pwy sy'n bennaf gyfrifol am hynny, ac maen nhw'n iawn i roi'r bai ar y Blaid Geidwadol.
Rydym ni wedi ymrwymo tan y funud olaf mewn ymdrech i geisio cysoni canlyniad refferendwm 2016 â'r math o Brexit y credwn oedd y ffurf leiaf niweidiol o Brexit er budd Cymru. Rydym bob amser wedi bod yn glir ein bod yn credu bod unrhyw fersiwn o Brexit yn llai er budd Cymru nag aros yn yr Undeb Ewropeaidd. Methwyd ag ennill y ddadl honno yn 2016, ond rydym ni wedi ymdrechu yn y cyfnod ers hynny i geisio sicrhau consensws ar gyfer llwybr drwy hynny. Ac o'r dechrau'n llwyr, anhyblygrwydd y Llywodraeth Geidwadol yn San Steffan a Theresa May wrth geisio, o'r dechrau—a oedd yn gyfrifoldeb ar arweinyddiaeth ar draws y DU—sydd wedi methu ag adeiladu'r consensws hwnnw, er mor anodd fyddai hynny wedi bod, ar draws y Senedd. Methodd â cheisio hynny, heb sôn am gyflawni hynny. Felly, nid wyf yn derbyn unrhyw wersi gan y Blaid Geidwadol am geisio ymgysylltu mewn modd creadigol ac adeiladol yn y broses hon. Rwy'n gwbl glir ynghylch pwy sydd ar fai, a hynny yw Llywodraeth y DU a Theresa May fel Prif Weinidog.
Mae'n sôn am fod yn barod i gefnogi sefyllfa o 'ddim cytundeb'; Rwyf eisiau bod yn glir iawn, os ydym yn cyrraedd sefyllfa o 'ddim cytundeb' a'n bod yn gweld y difrod yn ymledu ledled Cymru, ac rydym ni ar y meinciau hyn yn glir iawn mai dyna fydd yn digwydd, cofir y datganiad hwnnw, fod y Blaid Geidwadol yn y Cynulliad yma yn barod i oddef canlyniad o 'ddim cytundeb' i Gymru—nad oes mandad ar ei gyfer, gyda llaw, ac nad oes mandad gan Brif Weinidog newydd y Ceidwadwyr sy'n dewis mynd ar drywydd y llwybr hwnnw. Ac rwy'n gwybod, mewn cyd-destunau eraill, ei fod wedi galw am etholiadau cyffredinol pan fu newidiadau o ran arweinyddiaeth genedlaethol, felly rwy'n tybio yn y cyd-destun hwn y bydd yn galw am etholiad cyffredinol pan etholir Prif Weinidog newydd yn Senedd San Steffan.
Rydym ni wedi ceisio drwy'r amser—. Mae'n sôn am wrando ar y cyhoedd; mae hynny oherwydd ein bod wedi gweld methiant i gysoni'r ddwy egwyddor hynny yr ydym yn eu dweud heddiw, fel y dywedodd Prif Weinidog Cymru yr wythnos diwethaf, ein bod yn galw am refferendwm er mwyn i'r bobl allu rhoi eu barn ar sut i ddatrys hyn a byddwn yn gwrando ar y bobl a chymryd eu barn o ran sut orau i ddatrys y sefyllfa hon.
Fe wnaethoch chi fy holi am y paratoadau. Fe wnaethoch chi fy holi am y paratoadau. Wel, byddwch yn gwybod ein bod wedi gwario—. O gronfa bontio'r Undeb Ewropeaidd, rydym ni wedi dyrannu, o'r £50 miliwn a glustnodwyd ar gyfer hynny, tua £34 miliwn yn barod, ac mae trafodaethau ar y gweill ynglŷn â'r modd y mae gweddill y gronfa honno a'r mathau o fuddsoddiadau a allai gael eu gwneud gyda hi. Yn amlwg, un o'r materion yw sicrhau ein bod yn ei ddyrannu yn erbyn amrywiaeth o sefyllfaoedd Brexit. Ar hyn o bryd, credwn fod y perygl o Brexit heb gytundeb yn debygol iawn, ac felly, yn y sefyllfa honno, mae'n amlwg y canolbwyntir ar hynny, ond rydym ni'n ystyried cwantwm y gronfa honno ar hyn o bryd.
O ran y pwynt a wnaethoch chi am ddosbarthiad daearyddol, mae nifer o'r buddsoddiadau o'r gronfa honno wedi bod ar sail Cymru gyfan. Felly, er enghraifft, yn fwyaf diweddar, efallai—neu un o'r dyraniadau diweddaraf yw £1.4 miliwn ychwanegol, rwy'n credu, i awdurdodau lleol ledled Cymru i alluogi pob awdurdod lleol i recriwtio swyddog Brexit penodol i gydlynu gweithgarwch lleol. Ond mae arian ychwanegol ar gael i Gymdeithas Llywodraeth Leol Cymru ar gyfer Cymru gyfan. Bu buddsoddiadau yn y sector cig coch, er enghraifft, gan feincnodi gweithgarwch ledled Cymru yn y sector hwnnw. Ac anogwn geisiadau i'r gronfa honno o bob rhan o Gymru. Rydym ni wedi ceisio rheoli'r Gronfa mewn ffordd lle nad oes llawer o fiwrocratiaeth, a byddem yn annog ceisiadau, wrth gwrs, o bob rhan o Gymru. Ac yn arbennig y gronfa gydnerthedd Brexit bwrpasol, sydd wedi bod yn boblogaidd iawn—rydym yn annog ceisiadau gan fusnesau ym mhob rhan o Gymru i'r gronfa honno. Rydym ni'n cydnabod pa mor bwysig yw sicrhau bod pob rhan o Gymru yn ymgysylltu â hynny ac yn sicrhau eu bod yn cael y cymorth sy'n briodol.