Part of the debate – Senedd Cymru am 6:10 pm ar 4 Mehefin 2019.
Diolch. Mae Jenny Rathbone yn codi pwynt pwysig iawn. Roeddwn i'n darllen y diwrnod o'r blaen fod cynnyrch cartref y DU ym maes llysiau wedi cyfrannu 73 y cant i gyfanswm y cyflenwad ym 1995, ac mae bellach wedi gostwng i ryw 54 y cant. Felly, gallwch chi weld bod cyfle gwirioneddol yn y fan honno, ac yn sicr mae arnom ni eisiau i bob math o ffermwr allu manteisio ar y cynllun. Felly, os oes gennym ni ffermwr garddwriaethol sy'n dymuno ymuno, mae hynny'n ardderchog. Hefyd, os oes gennym ni ffermwr da byw sydd am gael cymorth i fynd i faes garddwriaeth, mae hynny hefyd i'w groesawu. Byddem yn cefnogi'r naill a'r llall.
Yn amlwg, mae'r dirywiad a grybwyllais yng nghynhyrchiad y DU wedi cynyddu ein dibyniaeth ar fewnforion. Byddwch wedi fy nghlywed i a'r Prif Weinidog yn dweud, os byddwn yn ymadael 'heb gytundeb', mai un o'r pethau yr effeithir arnyn nhw yw cynnyrch ffres, yn ein tyb ni, yn dod o Ewrop. Felly, rwy'n credu bod cyfle gwirioneddol yn y fan yna, ac, unwaith eto, rwy'n credu bod caffael yn faes lle gallwn ni sicrhau mewn gwirionedd fod ein gwasanaethau cyhoeddus yn defnyddio cynnyrch o Gymru. Nid yw sector garddwriaethol Cymru ond yn cynrychioli tua 0.1 y cant o'r arwynebedd amaethyddol a ddefnyddir, felly mae yna gapasiti enfawr ar gyfer cynnydd yn fan honno. Rydym yn sicr wedi helpu i gefnogi'r sector.
Fe wnaethoch chi sôn am brentisiaethau, ac mae'r nifer wedi gostwng. Yn sicr, caf drafodaeth gyda Kirsty Williams ynglŷn â hynny. Ond, hefyd, un o'r pethau yr ydym ni wedi bod yn ei wneud yw gwella ein gallu i fapio dosbarthiad tir amaethyddol, fel y bydd pobl yn gwybod lle y mae'r ardal orau ar gyfer cynnyrch a chnydau penodol. Felly, rwy'n gobeithio y bydd hynny hefyd o gymorth i ffermwr da byw os yw am wella'i gynnyrch yn y ffordd honno ar gyfer garddwriaeth.
Mae gennym ni hefyd Cyswllt Ffermio, yr ydych chi'n ymwybodol ohono, sydd hefyd yn hyrwyddo gweithgarwch arallgyfeirio ymarferol i dyfwyr presennol. Felly, mae'n sicr yn rhywbeth y byddwn yn croesawu twf ynddo.