1. Cwestiynau i'r Gweinidog Addysg – Senedd Cymru ar 5 Mehefin 2019.
4. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am y gwasanaeth SenCom yng Ngwent? OAQ53957
A gaf fi ddiolch i'r Aelod am ei chwestiwn? Yn dilyn ymarfer tendro cystadleuol, mae Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru bellach wedi penodi contractwr annibynnol i gynnal adolygiad o wasanaeth SenCom. Bydd fy swyddogion yn cadw mewn cysylltiad rheolaidd â CLlLC wrth i'r adolygiad hwn fynd rhagddo.
Diolch, Weinidog, ac rwy'n falch iawn fod rhywun wedi'u penodi i fwrw ymlaen â hyn bellach, gan fy mod yn siŵr eich bod chi, fel fi, yn gweld bod yr ansicrwydd ynghylch SenCom wedi effeithio'n wael iawn ar forâl staff yn y gwasanaeth. Hoffwn ddiolch i chi am eich goruchwyliaeth a'ch mewnbwn i hyn, ac rwy'n falch o glywed y bydd hynny'n parhau. Tybed a wnewch chi ymuno â mi heddiw i gydnabod y gwaith hollbwysig y mae staff SenCom yn ei wneud, nid yn unig yn y ganolfan, ond yn y gwaith a wnânt i uwchsgilio athrawon ac eraill ledled Gwent i weithio gyda phlant â nam ar y synhwyrau, ac a wnewch chi gytuno i ymweld â'r ganolfan gyda mi, yng Nghwmbrân, i gyfarfod â staff a rhai o'r plant a'r teuluoedd cyn gynted ag y bydd gennych le yn eich dyddiadur?
Wel, Lynne, buaswn wrth fy modd yn ymweld â'r staff ac yn gweld natur eu gwaith â fy llygaid fy hun, gan y gwn ei fod yn cael ei werthfawrogi'n fawr gennych chi, fel yr Aelod lleol, ysgolion yn yr ardal, ac yn bwysicaf oll, y rhieni a'r bobl ifanc sy'n cael eu heffeithio'n uniongyrchol gan y gwasanaeth hwnnw. Yn ôl yr hyn a ddeallaf, bydd yr adolygiad wedi'i gwblhau cyn diwedd y tymor ysgol hwn, a bydd yr adolygiad, yn wir, yn manteisio ar y cyfle i gyfarfod ag arweinwyr gwleidyddol ac uwch reolwyr ym mhob un o'r awdurdodau lleol, staff SenCom eu hunain a rhieni'r plant sy'n derbyn y gwasanaeth. Ac fel y rhoddais sicrwydd i chi yn gynharach, bydd fy swyddogion yn cadw llygad barcud ar bethau i sicrhau y cedwir at yr amserlen honno. Ond buaswn wrth fy modd, fel y dywedais, yn ymweld â'r gwasanaeth fy hun. A gaf fi fachu ar y cyfle hwn i ddiolch i chi, yn ogystal ag Aelodau eraill sydd wedi dangos cryn ddiddordeb yn y mater hwn, ac arweinydd cyngor Torfaen, y Cynghorydd Anthony Hunt, sydd wedi dangos arweinyddiaeth wych yn hyn o beth a chryn frwdfrydedd ynghylch y gwasanaeth hwn? Rwy'n ddiolchgar i bawb sy'n ymwneud ag ef.
Rwyf innau'n cytuno â'r sylwadau a wnaed gan Lynne Neagle. Rydym wedi bod yn eich holi, ac yn wir, yn holi'r Prif Weinidog ynglŷn â'r mater hwn ers peth amser. Croesawaf y cytundebau a roddwyd ar waith gan bum arweinydd yr awdurdodau lleol er mwyn i SenCom, gwasanaeth gwerthfawr iawn, allu parhau ar ei ffurf bresennol—hyd at 2022, rwy'n credu. Dylai hyn roi mwy o sicrwydd i'r staff medrus.
Mae'n rhaid dweud, Weinidog, ein bod wedi cyrraedd y sefyllfa hon am fod un o'r partneriaid—o leiaf un o'r partneriaid—wedi rhoi chwe mis o rybudd, rwy'n credu, ynglŷn â'u penderfyniad i dynnu'n ôl. Rwy'n deall bod pwysau ar awdurdodau lleol, ond o ddifrif, nid ydym am i'r sefyllfa hon godi eto gyda chyn lleied o rybudd yn y dyfodol. Felly, tybed a allech ddweud wrthym pa gamau y gallech eu cymryd i sicrhau na cheir sefyllfa debyg i hon yn y dyfodol a bod plant agored i niwed yn cael y sicrwydd sydd ei angen arnynt i wneud yn siŵr fod y mathau hyn o wasanaethau'n parhau i fod ar gael iddynt.
A gaf fi ddiolch i'r Aelod am ei gydnabyddiaeth o werth gwasanaeth SenCom yn ei ardal? Mae'n achos pryder i mi, yn wir, fod unrhyw fraw neu ddryswch wedi'i achosi yn sgil y broses hon. Gwn ei fod wedi bod yn gyfnod anodd i'r staff ac i'r teuluoedd.
Heb os, fel y dywedoch chi, mae pwysau ar gyllidebau cynghorau. Golyga hynny, mewn gwirionedd, fod arnom angen i gynghorau weithio'n agosach gyda'i gilydd ar fwy o feysydd, yn hytrach na meddwl y gallant ddarparu gwasanaeth cynhwysfawr drwy weithio ar eu pennau eu hunain. Yn y meysydd arbenigol hyn, drwy gydweithio a chronni adnoddau i greu gwasanaeth rhanbarthol, gallwn ddiwallu anghenion plant a phobl ifanc sydd ag anghenion penodol iawn o ran cymorth.