5. Pa drafodaethau y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'u cael ar y cwestiwn i'w ofyn pe bai ail refferendwm yn cael ei chynnal ar aelodaeth Prydain o'r Undeb Ewropeaidd? OAQ54003

Rwyf wedi pwyso ar Weinidogion Llywodraeth y DU i baratoi ar gyfer ail refferendwm mewn cyfarfodydd gyda Changhellor Dugiaeth Caerhirfryn a'r Ysgrifennydd Gwladol dros Adael yr Undeb Ewropeaidd. Nid wyf wedi trafod gyda hwy na rhanddeiliaid eraill hyd yma beth fyddai'r cwestiwn neu'r cwestiynau.

A gaf fi ddiolch i'r Cwnsler Cyffredinol am yr ateb hwnnw? Yn ystod y tair blynedd diwethaf, mae wedi symud o safbwynt o ddweud ei fod yn parchu canlyniad y refferendwm i wneud galwad uchel ac eglur yn awr am ei wrthdroi. A gaf fi awgrymu iddo, felly, mai'r math o gwestiwn yr hoffai ei weld ar y papur pleidleisio yw, 'A ydych am barhau yn yr UE neu a ydych am aros yn yr UE?', ac y byddai hyn yn gwbl gyson â barn Mr Juncker, a fynegwyd yn 2015, nad oes modd cael dewis democrataidd yn erbyn y cytuniadau Ewropeaidd, a'r hyn a ddywedodd ar adeg y refferendwm yn Ffrainc ar gytuniad Lisbon sef, 'Os yw'n "ie", awn ymlaen, os yw'n "na", fe fyddwn yn parhau'—mae'r UE yn ei hanfod yn gorff gwrth-ddemocrataidd nad oes ganddo unrhyw ddiddordeb yn safbwyntiau'r bobl, ac mae'n warth fod y Blaid Lafur, sy'n hoffi meddwl amdani ei hun fel plaid y bobl, yn cyd-fynd â'r elît Ewropeaidd pan fo'r mwyafrif o'i haelodau ei hun wedi pleidleisio yn ei erbyn?

Wel, mae'n ofid i mi fod yr Aelod yn dewis mabwysiadu agwedd mor arwynebol at gwestiwn mor bwysig. Mae'n gwbl wir nad oes mandad ar gyfer y math o Brexit 'dim bargen' y mae ef yn ei gefnogi, a dyna rydym yn carlamu tuag ato yn awr. Yn y sefyllfa honno, fel y dywedais wrth Darren Millar yn gynharach, mae'n gwbl anghyfrifol inni beidio â rhoi'r cwestiwn yn ôl i'r bobl. Bydd yn gwybod yn iawn fod y safbwynt rwyf wedi'i argymell yma ar ran y Llywodraeth yn ymgais i weld a allem ddod o hyd i ffurf o Brexit a adlewyrchai'r egwyddorion y cytunwyd arnynt gyda Phlaid Cymru yn 'Diogelu Dyfodol Cymru'. Oherwydd anhyblygrwydd y Blaid Geidwadol yn y Senedd, mae hynny wedi bod yn amhosibl, ac mae'n amlwg fod y wlad wedi'i rhannu ynglŷn â sut y datryswn y mater hwn, ac yn yr amgylchiadau hynny, refferendwm yw'r ffordd o ddatrys y cwestiwn hwnnw.