Diolch yn fawr iawn am eich datganiad. Fel y dywedwch chi, sefydlwyd y gweithgor i lunio a chyflawni dyfodol llywodraeth leol yng Nghymru ar y cyd. Rwy'n hoff iawn o'r term 'llunio a chyflawni ar y cyd' oherwydd cyd-gynhyrchu yw hynny. Ymgynghorais â rhai o'm cydweithwyr ym maes llywodraeth leol i gael eu barn am hynny. Byddwch yn falch bod un ohonyn nhw wedi dod yn ôl ataf yn dweud bod y gweithgor wedi bod yn gynhyrchiol iawn. Ni fydd dim, meddai, yn eich datganiad yn dychryn cydweithwyr mewn Llywodraeth Leol. Nid yw'n rhydd i rannu canlyniadau'r gwaith hyd yn hyn, ond gall ddweud ei bod hi'n debygol y bydd is-grŵp o'r cyngor partneriaeth yn parhau â'r gwaith a ddechreuwyd drwy fisoedd yr haf, ac, wrth gwrs, mae hyn yn adlewyrchu argymhelliad cyntaf y gweithgor.

Fodd bynnag, a fyddech cystal ag ymdrin â phryder a godwyd gyda mi mewn ymateb arall gan gydweithiwr ym maes llywodraeth leol, rwy'n dyfynnu, ei bod hi'n ymddangos bod obsesiwn parhaus i ymyrryd gyda llywodraeth leol—a gawn ni lonydd i fwrw ymlaen â'r hyn y gwyddom ni y mae angen ei gyflawni i'n trigolion a gall Llywodraeth Cymru fwrw ymlaen â'r hyn y dylent fod yn ei wneud?

Rwy'n credu bod y ddau ymateb yn adlewyrchu'r pryderon sy'n dal i fod, efallai: ewyllys cadarnhaol i ymgysylltu, ond pryder y gallai hyn fod yn rhwystr, yn seiliedig ar adolygiadau blaenorol a deddfwriaeth arfaethedig ar wneud pethau'n well.

Rydych chi'n dweud yn eich datganiad fod y grŵp wedi cytuno ar gyfres glir o gyd-egwyddorion i fod yn sail i drafodaethau ac unrhyw waith rhanbarthol a gaiff ei gyflawni yn y dyfodol, gan roi gweithio rhanbarthol yn gadarn o fewn fframwaith o reolaeth ac atebolrwydd democrataidd. Sut ydych chi'n rhagweld y bydd hynny'n gweithio pan fod gan wahanol awdurdodau lleol siambrau cynghorau gwahanol, gyda gwahanol setiau o arweinwyr etholedig ac aelodau etholedig, y bydd pob un ohonyn nhw'n ceisio dwyn i gyfrif ac yn craffu ar weithrediadau posib cyrff rhanbarthol ar y cyd, ac o bosib agendâu gwahanol rhwng cynghorau gwahanol, a hyd yn oed grwpiau o fewn cynghorau, yn unol â hynny?

Rydych chi'n dweud ei bod hi'n amlwg bod cryn dipyn o waith partneriaeth gydweithredol eisoes yn cael ei gynnal ar sail wirfoddol a statudol ledled Cymru. Pan wnaethom ni gymryd tystiolaeth yn olynol ar gynigion blaenorol Llywodraeth Cymru yn y Cynulliad diwethaf ar gyfer dyfodol llywodraeth leol, pwysleisiodd Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru a chynrychiolwyr cynghorau, swyddogion ac aelodau etholedig wrthym eu bod yn gorfod cynnal dadansoddiad cost a budd wrth gynnig gweithio'n rhanbarthol neu gydweithio ag unrhyw un ar unrhyw brosiect, fel gydag unrhyw beth arall, ac yna cyflwyno canfyddiadau'r dadansoddiad hwnnw i'r cyngor llawn er mwyn iddyn nhw benderfynu a ddylid bwrw ymlaen ai peidio. Wrth gwrs, nid oes yn rhaid i Lywodraeth Cymru ei hun wneud hynny pan fydd yn cynnig newidiadau mewn llywodraeth leol, felly sut byddwch yn rhoi ystyriaeth i hynny? Roedd yn bryder mawr pan roedd hi'n ymddangos nad oedd rhai o'ch rhagflaenwyr yn gwneud hynny. Rwyf yn sicr y byddech chi, ond, unwaith eto, sut byddech chi'n ystyried y pryder hwnnw a oedd ganddyn nhw yn y gorffennol?

Rydych chi'n dweud, yn dilyn trafodaethau yn y gweithgor, fod arweinydd Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru a chithau wedi comisiynu adolygiad ar y cyd o'r sefyllfa o ran partneriaethau strategol i nodi'r meysydd allweddol lle y teimlir bod hynny'n ddiangen, o ran cymhlethdod neu ddyblygu—. A bydd hwn yn adrodd i'r Cyngor Partneriaeth ym mis Hydref. Sut, felly, byddwch yn rhannu'r canfyddiadau â'r Cynulliad llawn? Pa amserlenni a pha ran a ydych chi'n rhagweld y bydd y Cynulliad yn ei chwarae o ran hynny?

Rydych chi'n dweud, neu'n cyfeirio at, greu dull gweithio ar y cyd, y cyfeirir ato ar hyn o bryd fel cydbwyllgor statudol—sef y cynllun glasbrint ar gyfer awdurdodau lleol yn gweithio gyda'i gilydd. Sut y bydd hynny'n gweithio gyda byrddau partneriaeth rhanbarthol, ac yn osgoi ailadrodd gwaith byrddau partneriaeth rhanbarthol, a oedd i fod yn ffordd newydd o weithio'n rhanbarthol ar draws gwasanaethau cyhoeddus a fyddai'n orfodol ac yn systematig ac yn llywio'r gwaith strategol o ddarparu gwasanaethau cymdeithasol ar lefel ranbarthol gan gydweithio'n agos ag iechyd, ond hefyd byrddau gwasanaethau cyhoeddus ar gyfer pob awdurdod lleol, sydd wedi'u cynllunio i wella lles economaidd, lleol, amgylcheddol a diwylliannol eu hardaloedd, gan ymgysylltu â'r holl gyrff cyhoeddus a chymunedau? Felly, a ydych chi'n cynnig disodli'r cyrff hynny, neu a yw hon yn mynd i fod yn haen arall, gyda'r un bobl o bosib yn eistedd o gwmpas bwrdd gwahanol yn trafod materion tebyg iawn a chyffredinol?

Rydych chi'n datgan eich bod yn cynnig y dylai Gweinidogion Cymru allu ei gwneud hi'n ofynnol i swyddogaethau awdurdodau lleol gael eu cyflawni'n rhanbarthol mewn rhai ardaloedd ac y byddai hyn yn golygu'r posibilrwydd o sefydlu gwasanaethau mewn meysydd gwasanaeth megis cynllunio trafnidiaeth a datblygu economaidd. Sut bydd hynny'n gyson â chyrff megis Bwrdd Uchelgais Economaidd Gogledd Cymru, bwrdd twf y gogledd, wrth iddo fwrw iddi â'r ymateb i'w gais twf gan y ddwy Lywodraeth, yn ddiweddarach eleni, gobeithio, lle mae ganddyn nhw eu hunain—ac wrth gwrs, mae gennych chi'r fargen ddinesig yng Nghaerdydd ac yn Abertawe hefyd—eu cwestiynau o ran rheolaeth a phŵer gweithredol yn rhai o'r meysydd hynny ar sail cydranbarthol gyda'i gilydd eisoes? Rydych chi'n dweud y bydd Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru'n cydgysylltu'r gwaith o ddatblygu cod ymarfer cydweithredol. A fydd hynny'n orfodol a sut y caiff ei orfodi neu a fydd yn god gwirfoddol yn unig?

Os caf i gloi drwy ofyn y cwestiwn amlwg ynghylch cynrychiolaeth y trydydd sector, gwyddom fod Cynghrair Henoed Cymru wedi parhau i godi pryderon am gynrychiolaeth y trydydd sector ar fyrddau partneriaethau rhanbarthol, gan deimlo eu bod wedi'u heithrio, gan deimlo nad ydyn nhw'n cael eu cynnwys yn llawn, ac maen nhw wedi ailadrodd hynny eto yn ddiweddar iawn. Rydym ni wedi cael adborth, er enghraifft, gan Gynghrair Niwrolegol Cymru nad yw pobl â chyflyrau niwrolegol yn cael eu cyfeirio at wasanaethau neu'n cael llais o dan ddeddfwriaeth bresennol Cymru.

Ddoe ddiwethaf, bûm i a'm cydweithiwr, Darren Millar, yn bresennol mewn digwyddiad yn y gogledd, y cynllun rhannu bywydau, rhywbeth y gwn fod Llywodraeth Cymru'n awyddus i'w gefnogi. Clywsom gan gynrychiolwyr o Wynedd ac Ynys Môn ac o'r gogledd-ddwyrain, a'r pwynt allweddol a wnaethant oedd nid yn unig fod hyn yn dda iawn i unigolion ond ei fod yn dda i gynghorau a byrddau iechyd sydd eisiau arbed arian. Fe wnaethon nhw ddweud ei fod yn costio llai na mathau eraill o ofal—£26,000 y flwyddyn, ar gyfartaledd, yn rhatach i bobl, er enghraifft, gydag anableddau dysgu, ac mae pobl yn cael ansawdd bywyd llawer gwell na drwy fathau eraill o ofal. 

Felly, sut bydd—yn olaf—y corff newydd hwn yn torri drwy'r rhwystr hwnnw o'r diwedd, sy'n peri i ddarparwyr y trydydd sector bryderu'n barhaus, er gwaethaf deddfwriaeth a bwriad Llywodraeth Cymru, eu bod yn dal ar y tu allan?