Part of the debate – Senedd Cymru am 7:03 pm ar 19 Mehefin 2019.
A gaf fi ddiolch i Mike Hedges am roi munud i mi yn y ddadl hon, ac yn y funud honno, ni allaf ymdrin â'r holl resymau dros dlodi na siarad yn fanwl am y modd y gallwn ei leddfu? Ond roeddwn eisiau sôn am ddau beth y credaf fod angen i ni eu cydnabod. Yn gyntaf, rôl amhrisiadwy mudiad yr undebau llafur yn y frwydr yn erbyn tlodi. Y profiad o dlodi ymhlith gweithwyr a arweiniodd at ffurfio undebau llafur, ac mae undebau llafur yn parhau i fod ar flaen y gad yn y gwaith hwn heddiw ac yn parhau i chwarae rôl hanfodol yn helpu i frwydro yn erbyn malltod presennol tlodi mewn gwaith. Yn ail, gwyddom am yr ystadegau'n ymwneud â gwaith banciau bwyd neu nifer y bobl sy'n cael eu taro gan gredyd cynhwysol neu nifer y bobl ar gontractau dim oriau anniogel, a grybwyllwyd gan Mike eisoes, ond mae angen inni gydnabod pwysigrwydd parhau i gefnogi'r alwad ar i'r Llywodraeth flaenoriaethu ei hagenda gwrthdlodi, oherwydd mae'r bobl rwy'n eu cyfarfod yn fy nghymorthfeydd etholaethol bron bob wythnos yn mynnu hynny gennym—pobl sy'n cael trafferth gyda dyled, pobl sy'n cael trafferth gyda'u biliau ynni, pobl sy'n methu talu eu rhent yn y sector preifat ac sy'n methu dod o hyd i ddewis arall mwy addas, ac mae'r plant a welaf mewn cynlluniau gweithgareddau gwyliau hefyd yn cael cymorth i gael pryd o fwyd y diwrnod hwnnw i oresgyn chwant bwyd dros y gwyliau. Os na allwn drechu tlodi, ni allwn fynd i'r afael â diffyg arian yn yr economi leol mewn ardaloedd lle ceir yr amddifadedd mwyaf, a bydd ardaloedd o'r fath yn parhau i ddirywio, a rhaid inni wrthdroi hynny. Mae gwrthdroi hynny'n dechrau gyda blaenoriaethau'r Llywodraeth, drwy brawfesur pob agwedd ar ei pholisi o safbwynt tlodi. Mae'n gwneud synnwyr economaidd da i wneud hynny.