Part of the debate – Senedd Cymru am 3:02 pm ar 2 Gorffennaf 2019.
Diolch am y gyfres o gwestiynau, y credaf fod gan rai ohonyn nhw themâu sy'n gorgyffwrdd. Byddwn yn dweud fy mod yn meddwl bod yna bwynt canolog yr ydych chi'n ei wneud ynghylch a fydd yr adroddiad yn cael ei gyflwyno ac a fydd yr arian yn cyflawni'r amcanion a sut y bydd hynny'n cael ei olrhain a'i fonitro. Wel, rwyf wedi bod yn glir bod y dyraniad adnodd a awgrymir yn dod o'r grŵp gorchwyl a gorffen ac mae'n rhywbeth yr ydym ni wedi ei gefnogi. Bydd rhwydwaith gofal critigol a thrawma Cymru yn rhan o'r gwaith o edrych ar y cynlluniau cyflawni gan fyrddau iechyd, oherwydd nid yw'n fater syml o ddweud wrth fyrddau iechyd, 'Ewch yn eich blaen a gwnewch hyn'. Mewn gwirionedd, bydd angen inni weld y cynlluniau cyflawni hynny er mwyn cyflawni'r cynnydd mewn capasiti y mae'r adroddiad wedi awgrymu y mae angen inni ei wneud. Felly, mae'r arian ar gael, ond mae angen iddyn nhw gael cynlluniau cyflawni priodol er mwyn elwa ar hynny. A bydd hynny'n cael ei oruchwylio. Bydd gan rwydwaith gofal critigol a thrawma Cymru farn am hynny hefyd, bydd safbwynt gan y Llywodraeth, ac ar sail y cynlluniau cyflawni hynny y bydd yr arian yn cael ei ryddhau i fyrddau iechyd i gyflawni'r cynnydd hwnnw mewn capasiti. Felly, bydd y broses yn un fwy canolog. Pan gyhoeddais ddatganiad y llynedd, cyhoeddais y byddai hon yn rhaglen o weithgarwch a gyfarwyddir yn ganolog, a nawr rydym ni'n dal i sicrhau mai felly y bydd hi. Felly, ni chaiff hi mo'i hanghofio. Bydd yn rhywbeth lle bydd mesurau perfformiad a mesurau canlyniadau i ddeall yr hyn sy'n digwydd mewn gwirionedd. Ac ydw, rwy'n disgwyl y bydd y Llywodraeth yn cael gwybod beth sy'n digwydd yn hynny o beth ac ni chaiff ei adael i fyrddau iechyd, os mynnwch chi, i farcio eu gwaith cartref eu hunain.
Ac o ran y sylw ynghylch a fydd yr arian yn cyrraedd y nod yn unol â'r amcanion, wel, rwyf wedi bod yn glir yn y gorffennol, pan gawsom ni symiau o arian a oedd wedi'u clustnodi at ddiben penodol, fod angen iddo gyflawni'r diben hwnnw. Os ydych yn ystyried yr enghraifft o'r cyllid perfformiad a gawsom ni yn y blynyddoedd diwethaf, lle nad yw byrddau iechyd wedi cyflawni yn unol â'r cynlluniau a ddarparwyd ganddyn nhw, rwyf wedi bod yn barod i adfachu'r arian hwnnw. Felly, rwyf yn glir y caiff yr arian hwn ei ddefnyddio at y diben, ac na fydd yn diflannu i bot cyffredinol o arian. Rhaid ei ddefnyddio i'r diben.
Ac mae rhywfaint o'r adeiladu capasiti, wrth gwrs, ymhlith staff, felly mae'r gwaith ynglŷn â'r gweithlu yn bwysig nid yn unig i ddeall yr hyn y mae angen inni ei wybod, ond hefyd i'r dyfodol. Mae'r gweithgareddau recriwtio eisoes yn mynd rhagddyn nhw, y cyngor pellach gan Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru am y grwpiau staff y bydd eu hangen arnom ni, oherwydd, mewn gwirionedd, nid y cyfyngiad mwyaf ar gynyddu gallu yw'r gwely ei hun—ond yr holl staff o'i gwmpas ar gyfer y gwahanol haenau o wasanaeth y mae eu hangen—oherwydd ar y lefel uchaf o ofal, rydym ni'n sôn am ofal nyrsio un i un a gweddill y tîm o amgylch y person hwnnw hefyd. Felly, y staff, mewn gwirionedd, yw'r hyn y mae angen inni fuddsoddi ynddyn nhw o ran hyfforddi a gwella sgiliau, wrth gwrs, â chael y nifer o staff sydd eu hangen i gyflawni'r capasiti ychwanegol y mae'r grŵp gorchwyl a gorffen yn ei argymell ac yr wyf wedi'i dderbyn yr ydym ni eisiau ceisio ei greu.
O ran y sylw am drosglwyddiadau, serch hynny, mae hynny'n rhywbeth y bydd y pwyllgor gwasanaethau ambiwlans brys yn ymdrin ag ef, gan gydweithio gyda—[Anghlywadwy.]— i edrych ar y profiad sydd eisoes yn bodoli yno. Felly, bydd gennych chi drosolwg yn hynny o beth o'r hyn sy'n cael ei gomisiynu, sut y caiff ei wneud, ac, unwaith eto, swm penodol o arian i fynd i sicrhau'r gwelliant hwnnw, oherwydd os cawn ni welliannau o ran oedi wrth drosglwyddo gofal, nid mater fydd hi lle gallaf i neu'r Dirprwy Weinidog sefyll ar ein traed a dweud, 'Edrychwch, mae oedi wrth drosglwyddo gofal wedi gwella', ond, mewn gwirionedd, y caiff ein hadnoddau drwy'r holl system eu defnyddio'n llawer gwell a mwy effeithlon. Mae'n golygu y gall pobl nad oes angen iddyn nhw fod mewn gofal critigol mwyach gael eu symud i'r man lle mae angen iddyn nhw fod, ac y bydd hynny'n aml yn nes at eu cartrefi, yn enwedig os ydyn nhw'n symud o un o'n canolfannau trydyddol. Ond bydd hefyd yn golygu y bydd rhywun y mae angen iddo gael y lle hwnnw mewn gofal critigol yn fwy tebygol o fod yn y lleoliad cywir yn gyflym, oherwydd rydym ni yn cydnabod bod diffyg hyblygrwydd, effeithlonrwydd a chapasiti yn golygu nad yw rhai pobl yn y lleoliad gorau posib ar gyfer eu gofal. Felly, mae ynglŷn â'r system gyfan. Mae'r oedi wrth drosglwyddo yn gwneud gwahaniaeth i'r lefel uchaf o ofal, ond hefyd i gael pobl i symud drwy'r system yn y cyfeiriad cywir, pa un a ydyn nhw'n symud i fyny neu i lawr yn y system. Felly, rwyf yn credu fod gennym ni'r math cywir o argymhellion fel y bydd hi nawr yn ymwneud â'r cyflawni.