Part of the debate – Senedd Cymru am 3:13 pm ar 2 Gorffennaf 2019.
Diolch am eich datganiad, Gweinidog, ac am ddarparu copi o adroddiad terfynol y grŵp gorchwyl a gorffen inni. Hoffwn hefyd ddiolch i aelodau'r grŵp gorchwyl a gorffen am eu gwaith yn ein helpu i drawsnewid gwasanaethau iechyd i'r rhai sy'n ddifrifol wael yng Nghymru. Mae casgliadau'r adroddiad i'w croesawu, gyda'r amcanion yn glir a chryno, ynghyd ag argymhellion rhagorol.
Fel y mae'r grŵp yn gywir yn ei nodi ac mae'r Gweinidog yn cydnabod, mae cryn straen yn cael ei roi ar wasanaethau gofal critigol a sut y bydd y straen hwn yn dwysáu yn y dyfodol oherwydd newidiadau demograffig. Ac, fel y dywedwyd, mae'n bwysig, fel gyda gwasanaethau gofal iechyd eraill, ein bod yn cyflymu'r broses o newid o fewn gofal critigol, gan gynnwys y model o ddarpariaeth ledled Cymru, er mwyn sicrhau bod y gwasanaethau cywir yn y lle cywir i'r rhai sy'n ddifrifol wael bryd hynny. Ymddengys mai problemau gweithlu yw'r rhwystr mwyaf i gynyddu gwasanaethau gofal critigol, ac mae recriwtio a chadw staff yn ffactorau pwysig o hyd ledled y GIG.
Gweinidog, mae'r grŵp gorchwyl a gorffen yn cyfeirio at yr effaith y mae newidiadau diweddar mewn pensiwn yn eu cael, o gofio'r ddibyniaeth ar ymgynghorwyr yn cynnal sesiynau ychwanegol. Felly, pa drafodaethau ydych chi wedi'u cael gyda Llywodraeth y DU ynglŷn â'r effaith y mae newidiadau treth a phensiwn yn eu cael ar ein GIG? Rwyf wedi cael gwybod bod y newidiadau diweddar yn annog mwy a mwy o feddygon i beidio â chynnal sesiynau ychwanegol ledled y GIG. Mae'n amlwg bod angen inni recriwtio mwy o staff ar gyfer ein gwasanaeth gofal critigol, ond ni fydd y personél hyn yn ymddangos dros nos, ac, felly, Gweinidog, beth ydych chi'n ei wneud i sicrhau nad yw gwasanaethau gofal critigol yn dirywio ymhellach hyd nes y bydd gennym ni ddigon o staff i ddiwallu'r galw presennol ac yn y dyfodol? Yn bwysig, Gweinidog, a yw'r cyllid wedi'i glustnodi?
Gweinidog, rwy'n croesawu eich agwedd genedlaethol at ofal critigol. O gofio bod y rhwydwaith trawma sylweddol wedi'i gyflwyno, beth ydych chi'n ei wneud i sicrhau bod gennym ni ddigon o gapasiti i drosglwyddo cleifion yn y dyfodol?
Yn olaf, Gweinidog, rwyf hefyd yn croesawu'r pwyslais a roddir ar leihau oedi wrth drosglwyddo o ofal critigol. Fodd bynnag, mae gennym ni broblemau o hyd o ran oedi wrth drosglwyddo gofal drwy'r system gyfan ac yn ddiweddar dysgais am enghraifft o glaf strôc oedrannus yn cael ei anfon adref heb fod unrhyw becyn gofal ar gael. Pa drafodaethau ydych chi wedi'u cael gyda'ch cydweithwyr mewn llywodraeth leol ynghylch cynyddu capasiti gofal cymdeithasol, ac ystyried yr effaith y mae hyn yn ei chael ar wasanaethau megis gofal critigol? Oherwydd bu'r hen ŵr 85 oed hwn yn aros naw awr mewn uned ddamweiniau ac achosion brys am wely, sut fyddwch chi, felly, yn sicrhau bod digon o welyau ar gyfer pobl, oherwydd roedd ei ysbyty lleol hefyd yn llawn dop? Diolch ichi, unwaith eto, Gweinidog, ac edrychaf ymlaen at weithio gyda chi i wella gwasanaethau gofal critigol i gleifion yng Nghymru.