– Senedd Cymru am 3:02 pm ar 3 Gorffennaf 2019.
Ac felly'r datganiadau 90 eiliad sydd nesaf, ac mae'r datganiad cyntaf gan Huw Irranca-Davies.
Diolch, Lywydd. Mae'n Bythefnos y Mentrau Cydweithredol, a drefnir gan Co-operatives UK, sy'n dwyn ynghyd, am bythefnos o gydweithredu torfol, y gweithwyr, yr aelodau, y rebeliaid, y dinasyddion, y preswylwyr, y perchnogion, y cyfranwyr a'r miliynau o gyd-weithredwyr ledled y DU i nodi Pythefnos y Mentrau Cydweithredol ac i ddathlu—ac mae'r datganiad hwn yn rhan o hynny—yr hyn y gellir ei gyflawni pan fyddwn yn cydweithredu.
Yn Leeds, bydd y Digital Cooperative Development Consortium Ltd yn cynnal digwyddiad hacio digidol dros y penwythnos ar gyfer cyd-weithredwyr ym maes technoleg. Yn Northampton, ceir dangosiad o'r ffilm Pioneers, stori ysbrydoledig am darddiad cydweithredu dros 175 mlynedd yn ôl, a marchnad sy'n cynnwys cwmnïau cydweithredol lleol. Yn Plymouth, fel rhan o'r bythefnos hon a Phythefnos Ynni Cymunedol, bydd Cymuned Ynni Plymouth yn cynnal parti solar Bee—fel y gwenyn—wrth eu haráe o baneli solar sy'n eiddo i'r gymuned. Ac yn yr Alban, bydd cydweithwyr Scotmid Co-op yn cynnal 13 digwyddiad casglu sbwriel ledled yr Alban, gan ddarparu offer casglu sbwriel i gymunedau lleol a helpu 1,500 o grwpiau i gymryd rhan yn y gwaith o gadw eu hamgylchedd yn hardd. Ac yng Nghaerdydd, cynhaliodd Canolfan Cydweithredol Cymru ginio ar gyfer arweinwyr cwmnïau cydweithredol i ddathlu effaith gadarnhaol busnesau cydweithredol ac i archwilio partneriaethau gweithio newydd, lle roedd hi'n wych clywed y cyhoeddiad y bydd £3 miliwn o arian yr UE yn cefnogi prosiect newydd a fydd yn helpu i greu busnesau cymdeithasol newydd ledled gorllewin Cymru a'r Cymoedd, gyda menter Dechrau Newydd Busnes Cymdeithasol Cymru, o dan arweiniad Canolfan Cydweithredol Cymru, yn anelu i greu 200 o fusnesau cymdeithasol dros y tair blynedd nesaf. Dyma rym cydweithredu a'r hyn y gallwn ei gyflawni pan fyddwn yn cydweithio, ac rwy'n falch o ddweud bod y Cynulliad Cenedlaethol hwn wedi ein helpu i ddathlu Pythefnos y Mentrau Cydweithredol 2019.
Mike Hedges.
Diolch. Abertawe: dinas ers 50 mlynedd. Y bore yma, roeddwn yng Nghapel y Tabernacl yn Nhreforys yn dathlu, ym mhresenoldeb Tywysog Cymru, hanner can mlynedd ers rhoi statws dinas i Abertawe. Hanner can mlynedd yn ôl i heddiw, a ddeuddydd ar ôl ei arwisgo, ymwelodd Tywysog Cymru ag Abertawe ar ei daith o amgylch Cymru. Ar risiau Neuadd y Dref, cyhoeddodd y byddai Abertawe'n cael ei dynodi'n ddinas. Abertawe oedd yr ail dref yng Nghymru i gael statws dinas, er y bu'n rhaid iddynt aros tan 15 Rhagfyr i dderbyn eu breinlythyrau gan y Frenhines yn ffurfiol.
Ar y diwrnod hwnnw, daeth Tywysog Cymru yn ôl i'r ddinas newydd i roi'r siarter i'r bobl a phwysigion dinesig Abertawe yn Neuadd Brangwyn. Cafwyd dau newid ar unwaith: ar y cyfle cyntaf, newidiodd Clwb Pêl-droed Tref Abertawe eu henw i Glwb Pêl-droed Dinas Abertawe; daeth maer Abertawe yn arglwydd faer, gan ymuno â 23 dinas yn Lloegr a Chaerdydd yng Nghymru a gâi ddefnyddio'r teitl 'arglwydd faer'.
Yn gynharach eleni, roeddwn yn falch o fynychu lansiad y cyngor o hanner can mlynedd ers rhoi statws dinas i Abertawe, ac mae llawer wedi'i wneud yn y ddinas i ddathlu'r cyflawniad mawr hwnnw. Ac mae wedi arwain at newid meddylfryd: nid ydym bellach yn 'dref hyll a hyfryd' ond yn ddinas fywiog sy'n edrych tuag allan.
John Griffiths.
Ar ddydd Sadwrn, 6 Gorffennaf, bydd Gŵyl Maendy yn cael ei chynnal yng Nghasnewydd. Mae'n ddigwyddiad pwysig ac yn un o uchafbwyntiau'r haf a bywyd diwylliannol yn fy etholaeth. Sefydlwyd cymdeithas yr ŵyl yn 1997 ac mae wedi trefnu a chodi arian ar gyfer digwyddiadau blynyddol ers hynny. Mae'n dechrau gyda gorymdaith ysblennydd lle mae pawb yn gwisgo i fyny ac yn ymuno â'r ffigyrau enfawr, y bandiau o gerddorion a'r dawnswyr, gan ddod i ben yn y lleoliad ar dir yr ysgol gynradd.
Mae Maendy yn gymuned ethnig amrywiol sy'n newid ac yn esblygu'n gyson ond mae'n dod ynghyd ar y diwrnod hwn i ddathlu gwahaniaeth a dynoliaeth gyffredin gyda chelf, cerddoriaeth a dawns, bwyd a diod. Ar adeg lle ceir rhaniadau sy'n peri gofid ledled y byd ac yn agos at adref, mae cyfleoedd i gofleidio undod yn ein cymunedau, chwalu rhwystrau a hybu cydlyniant cymdeithasol yn hollbwysig. Ni allai thema eleni, sef 'creu Maendy', sy'n ceisio cydnabod popeth sy'n gwneud ein cymdogaeth mor fywiog a chyfoethog, fod yn fwy priodol.
Rwy'n talu teyrnged i'r elusen a'i phwyllgor gweithgar a thalentog a'r gwirfoddolwyr sy'n rhoi cymaint o amser ac egni i sicrhau bod y diwrnod yn llwyddiant, gan ymgysylltu â phobl ar draws diwylliannau. Ac wrth gwrs, rwy'n talu teyrnged i'n cymuned hynod o amrywiol, sy'n cymryd rhan ac yn mynychu mewn niferoedd cynyddol flwyddyn ar ôl blwyddyn.