Part of the debate – Senedd Cymru am 7:46 pm ar 17 Medi 2019.
Diolch i'r Gweinidog am gyflwyno'r ddadl heddiw. Nawr, rwy'n sylweddoli bod angen amddiffyn plant rhag cael eu cam-drin yn gorfforol, ac rwy'n siŵr bod pawb yn y fan yma yn cytuno ar hynny. Ond mae gennym gyfreithiau sydd wedi bod ar waith ers amser hir sydd eisoes yn darparu'r diogelwch hwn, felly rwy'n rhyfeddu at yr angen i greu deddfwriaeth newydd i fynd i'r afael â throsedd y gellir ymdrin â hi'n iawn eisoes o dan y Deddfau presennol.
Pan gododd y Gweinidog fater y gwaharddiad ar smacio mewn datganiad yma ym mis Mawrth, dywedodd nid denu mwy o bobl i'r system cyfiawnder troseddol yw ein bwriad ni.
Pe byddai hynny'n wir, efallai y gellid ystyried y Bil arfaethedig hwn yn ddarn eithaf diniwed o ddangos ein bod yn rhinweddol. Fodd bynnag, rwy'n poeni na fydd hyn yn wir mewn gwirionedd. Rwy'n poeni mai'r hyn a allai ddigwydd yw y byddwn ni'n gweld pobl nad ydyn nhw yn cam-drin eu plant yn cael eu hymchwilio, a'u bywydau efallai'n cael eu chwalu o ganlyniad i ryw gŵyn annilys yn eu herbyn, efallai hyd yn oed cwyn faleisus.
Dirprwy Lywydd, mae'r hyn sydd gan yr heddlu ar hyn o bryd yn rhyw lefel o ddisgresiwn. Os derbynnir cwyn, nad ydyn nhw'n teimlo nad oes llawer o gyfiawnhad iddi, yna mae ganddyn nhw'r disgresiwn i beidio â chynnal ymchwiliad llawn. Mae yna amddiffyniad o gosb resymol. Nawr, nid yw'r Gweinidog wedi cyflwyno unrhyw dystiolaeth bod oedolion sydd wir yn cam-drin yn dianc rhag eu cosb haeddiannol oherwydd yr amddiffyniad hwn. Yn wir, ni fydd y Bil newydd yn gwneud dim byd ystyrlon i ychwanegu at bŵer yr heddlu yn y maes hwn. Ond yr hyn y bydd yn ei wneud yw dileu disgresiwn yr heddlu fel y bydd yn rhaid iddyn nhw yn y dyfodol ymchwilio'n llawn i bob cwyn a wneir, hyd yn oed os yw'n un y maen nhw eu hunain yn ei gredu ei bod yn ddi-sail, yn faleisus neu hyd yn oed yn flinderus. Bydd hyn yn arwain yn anochel at lwyth gwaith trymach i'r heddlu a Gwasanaeth Erlyn y Goron, sydd eisoes yn methu ag ymchwilio'n iawn i droseddau difrifol fel y mae hi oherwydd y llwyth gwaith sydd ganddyn nhw eisoes.
Rwy'n sicr y bydd hefyd yn arwain at erlyn pobl hollol ddiniwed. Ac er na fydd llawer ohonyn nhw, yn y pen draw, yn cael eu collfarnu, ni fydd yr holl rigmarôl o gael eu cyfweld gan yr heddlu, ac mewn llawer o achosion, o ymddangos yn y llys, yn brofiad pleserus.
Os caf droi at atodiad 7 o'r memorandwm esboniadol, gallwn weld bod hwn yn dyfynnu enghraifft Seland Newydd, ac eglurir mai'r dystiolaeth yn Seland Newydd oedd, ar ôl i'r ddeddfwriaeth gael ei phasio, y byddai nifer yr achosion y byddai'r heddlu'n gorfod ymchwilio iddyn nhw yn dyblu mewn gwirionedd. Yng Nghymru, os cymerwn yr amcanestyniad hwnnw, mae'n golygu ein bod yn mynd o tua 274 o achosion y flwyddyn i tua 548 o achosion. Felly, mae'r syniad hwn nad ydym ni'n mynd i droseddoli pobl drwy basio'r ddeddfwriaeth hon, a'n bod ni'n helpu pobl i gael eu cyfeirio tuag at rianta cadarnhaol, yn gwbl ffug. Os ydym ni'n dymuno cyfeirio pobl at rianta cadarnhaol, gallwn ni gael rhaglen wario sy'n ymrwymo i'r perwyl hwnnw. Nid oes angen i ni greu ton newydd o erlyniadau.
Rwy'n credu bod hon yn ddeddfwriaeth annoeth iawn a fydd yn cael effaith andwyol ar fywyd teuluol yng Nghymru, ac yn y pen draw bydd yn arwain at fwy o bobl ddiniwed yn cael eu tynnu i mewn i ymchwiliadau troseddol. Ni fydd yn amddiffyn yr un plentyn ychwanegol rhag cael ei gam-drin yn gorfforol, gan ei fod eisoes wedi'i ddiogelu dan gyfreithiau presennol. Felly, byddaf yn pleidleisio yn erbyn y ddeddfwriaeth hon.