3. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am ddiogelwch ar yr M4 yn ardal Abertawe? OAQ54294

Llywydd, mae Llywodraeth Cymru yn monitro diogelwch yr M4 yn barhaus ac yn mynd i'r afael ag unrhyw broblemau uniongyrchol fel mater o frys. Mae amrywiaeth eang o fesurau i wella diogelwch a chyfleoedd trafnidiaeth ar hyd coridor gorllewin yr M4 wedi eu nodi erbyn hyn a byddwn yn sicrhau bod yr adroddiad hwnnw ar gael i'r cyhoedd erbyn diwedd mis Medi.

A gaf i ddiolch i'r Prif Weinidog am yr ateb yna? Fel y mae'n gwybod yn iawn, bu nifer fawr o ddamweiniau o wahanol raddau o ddifrifoldeb rhwng cyffordd 45 a chyffordd 47, sy'n cwmpasu fy etholaeth i. Gallwn ei barhau i etholaeth David Rees hefyd, ond ni wnaf hynny—rwy'n credu y caiff ef gyfle yn ddiweddarach.

Credaf ei bod yn broblem yn y fan honno. Mae nifer o ddefnyddwyr rheolaidd y ffordd wedi cysylltu â mi yn pryderu am ddraeniad ac arwyneb y ffordd sydd, yn eu barn nhw, wedi cyfrannu at ddamweiniau yn yr ardal hon. A wnaiff y Prif Weinidog drefnu ymchwiliad i'r pryderon hynny ac, os profir eu bod yn gywir, trefnu i'r problemau gael eu datrys?

Diolchaf i Mike Hedges am y cwestiwn yna. Mae'n iawn i ddweud, wrth gwrs, y bydd unrhyw un sydd wedi dilyn y newyddion yn ystod mis Awst yn arbennig yn ymwybodol o ddamweiniau sydd wedi digwydd rhwng cyffyrdd 45 a 47 ar yr M4. Dyna pam mae astudiaeth cam 1 arweiniad ar arfarnu trafnidiaeth Cymru yn bwysig, Llywydd, oherwydd mae wedi nodi gwelliannau posibl i ddiogelwch a materion eraill ar y rhan honno o'r ffordd, a dyna pam y byddwn yn cyhoeddi'r cynigion hynny y mis hwn.

Mae problemau draenio a'r ffordd y caiff arwynebau ffyrdd eu hadeiladu yn fater o ddiogelwch. Mae'r 'Design Manual for Roads and Bridges' yn nodi'r safonau yr ydym ni'n eu defnyddio yng Nghymru, ond byddaf yn sicr yn gofyn i swyddogion ymchwilio i weld a wnaeth problemau yn ymwneud â draeniad a chyflwr arwyneb y ffordd gyfrannu, neu y credwyd eu bod wedi cyfrannu, at y damweiniau y mae Mike Hedges yn cyfeirio atynt.FootnoteLink

Gwybodaeth ychwanegol at y Cyfarfod Llawn (Saesneg yn unig)

Diolch am yr ateb yna. Edrychaf ymlaen at weld yr adroddiad hwnnw, Prif Weinidog. Mae diogelwch yr aer yr ydym ni'n ei anadlu, wrth gwrs, yn parhau i fod yn broblem yn enwedig o amgylch rhan orllewinol yr M4 sy'n rhedeg drwy fy rhanbarth i. Byddwch yn cofio nad yw'r parth 50 mya dros dro estynedig i'r gorllewin o Bort Talbot yn un dros dro mwyach. Fodd bynnag, credaf fy mod i'n cofio bod swyddogion y Llywodraeth wedi dweud nad yw'r newid cyfreithiol o reidrwydd yn golygu y bydd y terfyn cyflymder is yn barhaol, gan ddatgan y bydd y Llywodraeth yn ailystyried cwestiwn y terfyn cyflymder yn yr ardal honno ar ôl i ansawdd yr aer wella y tu hwnt i'r lefelau gofynnol.

O wrando ar eich ymateb i Paul Davies yn gynharach, a allwch chi gadarnhau eich bod chi'n dal i fwriadu cynyddu'r terfyn cyflymder hwnnw o bosibl os ceir gostyngiad i'r llygredd aer a achosir gan gerbydau? Yn y cyfamser, pa gamau gweithredol ydych chi'n eu cymryd i annog defnydd o gerbydau sy'n llygru llai, sy'n cael eu caffael yn gyhoeddus ac yn cael eu trwyddedu'n gyhoeddus yn y rhan honno o'm rhanbarth i?

Diolchaf i Suzy Davies am hynna. Nid ydym ni'n cyflwyno parth 50 mya dim ond er mwyn lleihau cyflymder traffig. Fel y mae hi'n dweud, mae yno am reswm penodol, oherwydd y dystiolaeth yr ydym ni wedi ei gweld ac yn credu sy'n gymhellol y bydd gostwng cyfartaledd cyflymder i 50 mya yn gwneud gwahaniaeth i ansawdd aer—gwahaniaethau angenrheidiol i ansawdd aer—ac, wrth gwrs, byddwn yn monitro hynny yn ofalus iawn. Ni fyddem ni eisiau bod mewn sefyllfa lle'r ydym ni'n sicrhau gwelliannau o ran ansawdd aer ac yna'n codi terfynau cyflymder i ganfod bod ansawdd yr aer wedi gwaethygu unwaith eto. Felly, nid wyf i'n credu y gallwn ni gynnig sicrwydd ar unwaith os bydd safonau ansawdd aer yn gwella y bydd hynny'n golygu y bydd terfynau cyflymder yn mynd yn ôl i fyny eto. Ond yr hyn yr ydym ni'n rhoi sicrwydd amdano yw ein bod ni'n ei fonitro yn barhaus, a byddwn yn cadw'r cwestiwn hwnnw yn destun adolygiad priodol.

Wrth gwrs, mae Suzy Davies yn iawn, Llywydd, y tu hwnt i derfynau cyflymder, mae angen cerbydau arnom ni sy'n allyrru llai o lygredd, a dyna pam y bu'n newyddion mor dda bod Cymru wedi gwneud cystal yn y gystadleuaeth i gael cyllid ar gyfer bysiau trydan yng Nghymru. A thrwy newid natur y cerbydau yr ydym ni'n eu defnyddio, byddwn yn gwneud gwahaniaeth i ansawdd aer nid yn unig yn Abertawe ac ar y rhan o'r M4 y cyfeiriodd Mike Hedges ati, ond yr holl ffordd i Gaerdydd a Chasnewydd hefyd.