Part of the debate – Senedd Cymru am 3:54 pm ar 17 Medi 2019.
Fel y gŵyr pob un ohonom ni, bu cynnydd sylweddol yn nifer y bobl mewn llety preifat ar rent gan fod nifer y tai cyngor wedi gostwng, ac mae llawer o'r tai hynny a fuasai ar gael i brynwyr am y tro cyntaf wedi cael eu prynu gan landlordiaid preifat a bellach yn cael eu rhentu'n breifat. Mae hyn yn sefyllfa lle mae pawb ar ei golled. Er fy mod yn croesawu treblu'r cyfnod rhybudd y mae angen i landlord ei roi o ddau fis i chwe mis, a bod yn rhaid cwblhau tenantiaeth chwe mis—mae hynny'n sicr yn gam i'r cyfeiriad cywir—mae'r effaith ar addysg plant a bywyd teuluol o orfod symud ar ôl blwyddyn yn ddifrifol.
Rwy'n dal i gefnogi terfynu achosion o droi allan heb fai. Rwy'n siomedig â'r penderfyniad i beidio â therfynu hynny. Rwyf wedi clywed yr hyn a ddywedodd y Gweinidog. Nid wyf yn deall o hyd pam na allech chi ddweud, 'byddai modd troi allan heb fai, ond rhaid ichi wneud—chwe mis yw'r cyfnod, ac wedyn chwe mis os dymunwch symud yn ôl i mewn i'r eiddo eich hun', yn hytrach na'i gael fel y mae nawr lle gallant roi chwe mis o rybudd ar ôl chwe mis am unrhyw reswm y dymunen nhw.
Ar bwynt cadarnhaol, rwy'n falch iawn o weld gweithredu o ran tai gwag, gadawedig. Nid oes yr un ohonom ni wedi bod allan yn ymgyrchu yn y strydoedd heb grwydro heibio tai gyda hysbysiadau ynddynt 'os nad ydych yn dychwelyd mewn 14 diwrnod' oherwydd eu bod yn amlwg wedi eu gadael. A wnewch chi egluro'n union sut y byddwch yn dod â thai gadawedig yn ôl i ddefnydd yn gyflymach, oherwydd nid yn unig y mae tai gadawedig yn effeithio ar y landlord, maen nhw'n effeithio ar yr holl bobl hynny sy'n byw yn yr ardal sy'n cael problemau difrifol o gael tŷ gadawedig yn eu hymyl, ac mae adegau pan gaiff tai gadawedig eu meddiannu gan gangiau o bobl ifanc ac eraill sy'n torri i mewn gan nad yw'r tŷ gadawedig wedi ei ddiogelu'n iawn.
O ran y chwe mis a chwe mis, sut mae Llywodraeth Cymru yn mynd i sicrhau bod landlordiaid yn gwneud hynny mewn gwirionedd, eu bod yn dilyn y rheolau o ddifrif, a beth fydd yn digwydd i landlordiaid nad ydyn nhw'n dilyn y rheolau?