1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 24 Medi 2019.
5. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am gynnydd y bargeinion dinesig yng Ngorllewin De Cymru? OAQ54398
Diolchaf i'r Aelod am hynna. Cytunwyd i ryddhau £18 miliwn cychwynnol o gyllid bargen ddinesig gan Lywodraethau Cymru a'r DU ym mis Gorffennaf. Mae trefniadau manwl ar gyfer y ddau brosiect cyntaf yn mynd rhagddynt erbyn hyn. Rwyf i eisiau i weithrediad y fargen gyflymu, gan sicrhau twf economaidd ar draws y de-orllewin.
Er fy mod i'n hapus iawn gyda'r ateb diwethaf yna, cwestiwn am y ddwy fargen oedd hwn mewn gwirionedd, gan fod pethau yn edrych yn dawel iawn ar gyfer ardal Pen-y-bont ar Ogwr yn fy rhanbarth i o safbwynt ochr Caerdydd. Roedd croeso mawr, wrth gwrs, i'r cyhoeddiad o'r Egin ac ardal ddigidol glannau Abertawe. Rwy'n deall gan y bwrdd y bydd yr arian yn cael ei ryddhau. Mae'r amser hwnnw'n agos iawn. Ond rwyf i hefyd yn deall na fydd yn cael ei ryddhau tan y bydd argymhellion adolygiad cyflym y ddwy Lywodraeth wedi eu cwblhau. Cwblhawyd yr adolygiad hwnnw ym mis Chwefror. Argymhellodd y dylid penodi'r hyn sy'n cael ei alw'n gyfarwyddwr rhaglen erbyn hyn. Rwy'n credu ein bod ni i gyd yn cofio hynny. Ymddangosodd yr hysbyseb ar gyfer y swydd honno ar 20 Awst ac mae'n cau yr wythnos hon a dweud y gwir. Felly, rwy'n meddwl tybed beth mae 'agos iawn' yn ei olygu mewn gwirionedd. Mae'r rhaglen hon mor bwysig i'm rhanbarth i, Prif Weinidog. Mae'n chwarter y ffordd drwodd ar gyfer bargen bae Abertawe, a hyd yn oed ymhellach ymlaen o ran bargen Caerdydd. A oes unrhyw beth ar y cam hwn y gall Llywodraeth Cymru ei wneud i gynyddu'r cyflymder hwnnw, fel y mae'n ymddangos bod y ddau ohonom ni ei eisiau?
Hoffwn gytuno â'r hyn a ddywedodd Suzy Davies. Mae Llywodraeth y DU a Llywodraeth Cymru yn awyddus iawn i allu rhoi yn nwylo'r fargen ddinesig ei hun y cyllid yr ydym ni wedi cytuno ddylai fod ar gael i ni. Roedd yr adolygiad annibynnol cyflym a gomisiynwyd ym mis Ionawr yn adolygiad ar y cyd a gomisiynwyd gan y ddwy Lywodraeth. Mae'n rheidrwydd arnom, rwy'n credu, i lynu wrth ei gasgliadau ac i sicrhau bod gan y fargen ddinesig bopeth sydd ei angen arni ar waith, gan gynnwys y cyfarwyddwr rhaglen hwnnw, fel y gall y ddwy Lywodraeth fod yn ffyddiog y bydd yr arian yr ydym ni'n ei ryddhau yn cael ei ddefnyddio'n effeithiol at y dibenion y byddwn yn ei ddarparu ar eu cyfer. Mae ein swyddogion yn gweithio'n galed gyda swyddogion y fargen ddinesig i geisio sicrhau bod yr holl ddarnau hynny o'r jig-so yno. Pan oeddwn i'n Weinidog cyllid, roeddwn i eisiau'r arian hwn o'n cyllideb ac yn nwylo'r fargen ddinesig gan ei fod yn achosi rhai problemau technegol yn y ffordd yr oeddem ni'n trin yr arian hwnnw yn ein cyfrifon. Rwy'n dal yn awyddus iawn ein bod ni'n gwneud yr hyn a allwn i gyflymu'r arian y cytunwyd arno erbyn hyn ar gyfer y ddau brosiect hynny, ond wedyn i gyflymu prosiectau eraill a all ddod o amgylch yr un trac, a gellir rhoi arian pellach, sydd wedi ei gytuno, ac yn aros, yn barod i gael ei ryddhau, at ddefnydd da ar draws rhanbarth y de-orllewin.
Rwyf i wedi bod yn gefnogwr brwd o'r bargeinion dinesig o'r adeg pan feddyliwyd amdanyn nhw gyntaf. Rwy'n credu ym mhwysigrwydd y fargen ddinesig i'r de-orllewin. Rwy'n croesawu cefnogaeth Llywodraeth Cymru, a chyn i neb arall ddweud unrhyw beth, cefnogaeth Llywodraeth San Steffan, oherwydd nid oes ots gen i o ble y daw'r arian cyhyd â'i fod yn dod i mewn i'm hardal i. Yr hyn y byddwn i'n ei ddweud yw bod y fargen ddinesig wedi dangos i ni bod angen polisi rhanbarthol yng Nghymru. A yw Prif Weinidog Cymru wedi rhoi unrhyw ystyriaeth i fod â pholisi rhanbarthol yng Nghymru a all gefnogi ardaloedd fel rhanbarth y de-orllewin?
Diolchaf i'r Aelod am hynna, sy'n gwestiwn perthnasol iawn ar hyn o bryd o gofio'r gwaith y mae fy nghyd-Weinidog Ken Skates yn ei wneud ar ddull economaidd rhanbarthol, a bod gennym ni arweinwyr yn yr holl ardaloedd ar gyfer datblygiadau rhanbarthol erbyn hyn, yn gweithio gyda'r Gweinidog Cyllid a'r Gweinidog llywodraeth leol, yn creu'r olion traed newydd hynny, yn gwneud yr holl waith y mae ein cydweithiwr, Huw Irranca-Davies, yn ei wneud i arwain dull economaidd rhanbarthol newydd ar gyfer ariannu ar ôl Brexit. Mae angen i ni ddod â'r pethau hynny at ei gilydd, bod ag olion traed cyffredin ar eu cyfer, ac ychwanegu'r gwahanol elfennau hynny at ei gilydd mewn ffordd sy'n arwain at ddull gwirioneddol ranbarthol. Ac rwy'n llwyr gydnabod y gwaith y mae Mike Hedges wedi ei wneud i gefnogi bargen ddinesig Abertawe o'r cychwyn oherwydd yr effaith weddnewidiol y gall ei chael nid yn unig ar ddinas Abertawe, ond ar y rhanbarth cyfan y mae Abertawe yn helpu i'w harwain.