Os af fi nôl, felly, i argymhelliad y pwyllgor, mae'r Comisiwn wedi ystyried a fyddai'r Bil Senedd ac etholiadau, sy'n cael ei ystyried ar hyn o bryd gan y Cynulliad, yn gyfrwng deddfwriaethol addas ar gyfer unrhyw gynigion gan Lywodraeth Cymru, ac wedi dod i'r casgliad na fyddai'r Bil yn gyfrwng deddfwriaethol addas, yn ein barn ni ar hyn o bryd. Mae'r Comisiwn yn cytuno'n gryf â barn y Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol y byddai rhoi hawliau pleidleisio i garcharorion yn gyfystyr â newid sylweddol i'r etholfraint. Dylai unrhyw ddarpariaethau i gyflawni newid o'r fath gael eu cynnwys mewn Bil wrth ei gyflwyno, yn hytrach na'u mewnosod drwy welliannau. Er bod yr ymchwiliad i hawliau pleidleisio carcharorion a gynhaliwyd gan y pwyllgor wedi ystyried y mater polisi hwn yn fanwl, mae'r Comisiwn yn cytuno â'r pwyllgor materion cyfansoddiadol na all hyn gyfateb i waith craffu ar Fil yng Nghyfnod 1. O'r herwydd, nid yw'r Comisiwn o'r farn y dylid cyflwyno gwelliannau i'r Bil Senedd ac etholiadau i fynd i'r afael â'r mater yma.

Mae'n werth imi hefyd egluro beth yw cylch gwaith Comisiwn y Cynulliad o ran materion etholiadol. Mae'r Cynulliad, wrth gwrs, wedi rhoi mandad i'r Comisiwn gyflwyno deddfwriaeth i ostwng yr oedran pleidleisio ar gyfer etholiadau'r Cynulliad. Fodd bynnag, Llywodraeth Cymru sy'n gyfrifol o hyd am bolisi o ran pob etholiad datganoledig yng Nghymru. Mae pleidlais i garcharorion hefyd yn faes polisi llawer mwy cymhleth na rhoi'r hawl i bobl ifanc 16 a 17 oed i bleidleisio. Am y rhesymau hyn, dwi'n credu bod datblygu unrhyw gynigion deddfwriaethol mewn perthynas â hawliau pleidleisio carcharorion ar gyfer etholiadau’r Cynulliad, a’r cyfrifoldeb am ymateb i'r rhan fwyaf o argymhellion y pwyllgor, yn fater i Weinidogion Cymru.

I gloi, felly, dwi'n diolch i'r pwyllgor am gynnal yr ymchwiliad manwl yma. Heb os, mae'n gyfraniad pwysig iawn ar y cwestiwn sylfaenol hwn sy'n ymwneud â materion cyfansoddiadol a hawliau dynol pwysig y bydd Llywodraeth Cymru a'r Cynulliad, maes o law, yn mynd i'r afael â nhw.