Yr eitem nesaf, felly, fydd y datganiad a chyhoeddiad busnes gan y Trefnydd, i ateb ar ran ei hunan y tro yma. Dwi'n galw ar Rebecca Evans i wneud ei datganiad—Rebecca Evans.

Diolch, Llywydd. Nid oes newidiadau i fusnes yr wythnos hon. Mae'r busnes drafft ar gyfer y tair wythnos nesaf wedi'i nodi yn y datganiad a chyhoeddiad busnes, ac fe'u gwelir ymysg papurau'r cyfarfod sydd ar gael i'r Aelodau yn electronig.

A gaf i alw am dri datganiad byr, os caf i? Mae'r cyntaf yn ymwneud â gwelliannau i wasanaethau awtistiaeth. Ar 23 Medi, wythnos yn ôl i ddoe, cyhoeddodd y Gweinidog iechyd ddatganiad ysgrifenedig gyda'r teitl hwnnw, sy'n teilyngu datganiad llafar neu hyd yn oed dadl yn amser Llywodraeth Cymru. Mae'n nodi, er enghraifft:

Mae rhai yn ystyried mai'r ateb yw cyflwyno deddfwriaeth awtistiaeth, ond rydym ni'n gwybod yn Lloegr, lle pasiwyd y Ddeddf Awtistiaeth yn 2009, nad yw hyn wedi sicrhau'r manteision a addawyd.

Ac mae'n dweud:

Nid oes dim sy'n cyfateb i'r cynnydd yr ydym yn ei wneud yng Nghymru yn y Gwasanaeth Awtistiaeth Integredig.

Fodd bynnag, mae'r Gymdeithas Genedlaethol Awtistiaeth yn Lloegr yn dweud wrthyf y bu cynnydd sylweddol o ran cael llwybr diagnostig o dan y Ddeddf Awtistiaeth yno, a bod llawer mwy o bobl yn gofyn am ddiagnosis. Mae gan bob ardal arweinydd awtistiaeth, a dywedodd yr adroddiad diwethaf fod nifer y bobl awtistig y canfuwyd eu bod yn gymwys i gael gofal cymdeithasol wedi cynyddu, a bod mwy o lwybrau diagnosis yn rhai awtistiaeth arbenigol. Mae'r gymuned awtistiaeth ehangach wedi gofyn imi herio'r canfyddiad bod cynnydd yn cael ei wneud yn y gwasanaeth awtistiaeth integredig, er enghraifft, lle nad ydym yn derbyn unrhyw wybodaeth ganddo sy'n mesur canlyniadau ar gyfer pobl awtistig sydd wedi defnyddio'r gwasanaeth, a llawer mwy o bethau eraill, ond nid oes gen i amser i fanylu ar hyn yn awr. Mae'n haeddu amser i ofyn cwestiynau priodol yn unol â hynny.

Yn ail, a gaf i alw am ddatganiad ar gymorth i bobl sydd â chlefyd niwronau motor? Unwaith eto'r wythnos diwethaf, lansiodd y Gymdeithas Clefyd Niwronau Motor eu hadroddiad, 'Act to Adapt' am addasiadau tai i bobl sy'n byw â chlefyd niwronau motor, gan dynnu sylw at y ffaith bod angen addasiadau i'w cartrefi yn gyflym ac yn hawdd ar y bobl hyn, er mwyn iddyn nhw allu byw yn ddiogel, yn annibynnol ac ag urddas. Roedd eu galwadau'n cynnwys gofyn i'r Llywodraethau cenedlaethol yng Nghymru a Lloegr adolygu'r fformiwla dyrannu cyllid ar gyfer grantiau cyfleusterau anabledd, gan ystyried lefelau anabledd ac incwm, deiliadaeth tai ac amrywiadau rhanbarthol o ran costau busnes; i Lywodraethau yng Nghymru a Lloegr a Gogledd Iwerddon adolygu'r prawf modd i fynd i'r afael â phroblemau allweddol a nodwyd; ac i Lywodraethau cenedlaethol, gan gynnwys Cymru, gynnwys targedau amseroedd aros ar gyfer gwaith brys a gwaith nad yw'n frys mewn safonau tryloyw a mesuradwy ar gyfer addasiadau, a monitro ar sail y targedau hynny.

Yn olaf, a gaf i alw am ddatganiad llafar yn dilyn y datganiad ysgrifenedig gan Jane Hutt AC, y Dirprwy Weinidog a'r Prif Chwip, ar 19 Medi, 'Gweithredu ar Anabledd: Yr Hawl i Fyw'n Annibynnol'? Mae'n dweud bod y fframwaith yn nodi sut y mae Llywodraeth Cymru yn cyflawni ei rhwymedigaethau o dan Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014, ymysg pethau eraill. Mae ei god ymarfer rhan 2 yn cyfeirio at, neu'n cydnabod y gall pobl anabl gyflawni eu potensial a chyfranogi'n llawn fel aelodau o gymdeithas, yn gyson â fframwaith gweithredu Llywodraeth Cymru ar gyfer byw'n annibynnol, gan fynegi hawl pobl anabl i gymryd rhan lawn ym mhob agwedd ar fywyd. Felly, er enghraifft, mae angen i ni wybod a fydd y cod yn cael ei ddiwygio i adlewyrchu'r canllawiau newydd a phryd y bydd hynny, a sut y bydd darparwyr gwasanaethau cyhoeddus yn cael eu hysbysu am hynny, pan fo gormod o bobl yn dal i anwybyddu'r cod fel y mae wedi'i ddrafftio ar hyn o bryd. Yn y cyd-destun hwnnw, yn olaf, mae'r cynllun fframwaith gweithredu ar anabledd newydd yn dweud y byddai Llywodraeth Cymru yn datblygu siarter cenedlaethol ar Iaith Arwyddion Prydain i ddarparu gwasanaethau ac adnoddau. Fodd bynnag, fel y dywedais yn y lle hwn ym mis Chwefror, mae Cymdeithas Pobl Fyddar Prydain yn galw ar awdurdodau lleol a gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru i ymuno â'u siarter ar gyfer Iaith Arwyddion Prydain ac i wneud pum addewid i wella mynediad a hawliau i ddefnyddwyr byddar a BSL yng Nghymru, ond ar hyn o bryd, dim ond dau awdurdod lleol yng Nghymru gyfan oedd wedi ymrwymo i hyn. Felly, gadewch i ni weithio gyda'r gymuned, gobeithio, i fabwysiadu'r siarter a luniwyd ganddyn nhw, ac annog yr holl ddarparwyr gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru i gofrestru yn unol â hynny. Rwy'n credu bod angen y datganiad hwnnw arnom yn y cyd-destun hwn sy'n ymwneud â'r ddwy enghraifft hynny, ond hefyd llawer mwy lle mae angen mwy o eglurder.

Diolch ichi am godi'r materion sydd gennych y prynhawn yma. O ran gwasanaethau awtistiaeth, gwn fod y Gweinidog wedi cael adroddiadau ar ddau adolygiad annibynnol ar awtistiaeth—un a oedd yn ymwneud â gwasanaethau niwroddatblygiadol plant a phobl ifanc, ac yna ail un a oedd yn edrych ar y gwasanaeth awtistiaeth integredig. Derbyniodd yr argymhellion hynny a nododd sut y byddai'n symud ymlaen â'r rheini. Ond mae wedi dweud ei fod yn comisiynu adolygiad i sicrhau bod gwasanaethau yn diwallu anghenion pobl a bod arian yn cael ei fuddsoddi lle mae ei angen, oherwydd, yn amlwg, mae pob un ohonom yn dymuno sicrhau bod y cymorth a roddwn i bobl ag awtistiaeth a'u teuluoedd y cymorth cywir, a bod y buddsoddiad yn cael ei wneud yn y lle iawn. Oherwydd, unwaith eto, fe wnaeth y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol ddweud y byddai'n darparu £3 miliwn o gyllid ychwanegol rheolaidd ar gyfer y gwasanaeth awtistiaeth integredig o 2021 ymlaen, ac rwy'n credu bod hynny yn dyst gwirioneddol i'r gwerth a roddwn ar y gwasanaeth hwnnw, a'r rhan bwysig y gall ei chwarae.

Gofynnaf i chi, os nad oes ots gennych, ysgrifennu at y Gweinidog ynglŷn â'ch pryderon am glefyd niwronau motor a'r adroddiad 'Act to Adapt'. Roedd cryn dipyn o fanylion yn y fan honno, felly rwy'n credu y byddai'n fuddiol i'r Gweinidog gael cyfle i weld yr adroddiad yr ydych yn cyfeirio ato. Byddaf yn gofyn i'r Dirprwy Weinidog a'r Prif Chwip roi ymateb i chi i'r amryw o faterion yr ydych wedi'u codi ynglŷn â'r fframwaith.FootnoteLink

Gwybodaeth ychwanegol at y Cyfarfod Llawn (Saesneg yn unig)

Bethan Sayed.

Roeddwn i'n disgwyl i Leanne gael ei galw cyn fi, mae'n ddrwg gen i.

A gawn ni'r wybodaeth ddiweddaraf am weithdrefnau cwyno, a'r hyn y gall pobl ei wneud i gael atebion a gwell adborth a chanlyniadau pan fydd anghydfod ag adrannau gwasanaethau cymdeithasol? Rwyf wedi cael nifer o achosion gan bobl ym Mhen-y-bont ar Ogwr sydd wedi bod ag anghydfodau ag adrannau gwasanaethau cymdeithasol, rydych yn deall na fyddaf yn manylu arnyn nhw yma heddiw, ond hoffwn i ddeall a gawn ni ddatganiad ar y prosesau a'r gweithdrefnau hynny er mwyn i ni allu bod yn ffyddiog yn y systemau hynny ac nad yw pobl yn cael eu methu gan y system.

Mae fy ail ddatganiad yn ymwneud â'r llifogydd a welwyd dros y penwythnos. Mae wedi achosi difrod mewn llawer o ardaloedd yng Nghastell-nedd Port Talbot, yn enwedig yn Ystalyfera. Hoffwn i gael datganiad wedi'i ddiweddaru gan Weinidog yr amgylchedd ynghylch pa gymorth sydd wedi'i roi hyd yn hyn, a beth y gallai cynghorau fod yn ei wneud, a sut y gellir eu cefnogi, mewn gwirionedd, i helpu dinasyddion i gefnogi'r datblygiad hwn, yn enwedig o ran newid yn yr hinsawdd a sut y gall llifogydd fod yn fwy cyffredin yn y dyfodol. Felly, pe gallech roi inni ddatganiad wedi'i ddiweddaru am hyn, byddwn i'n ddiolchgar iawn.

Diolch yn fawr iawn, ac ymddiheuriadau.

Diolch yn fawr iawn. Yn gyntaf, o ran y gweithdrefnau cwyno, efallai mai'r peth mwyaf priodol yw imi ofyn i'r Dirprwy Weinidog gwasanaethau cymdeithasol ysgrifennu atoch â mwy o wybodaeth am y gweithdrefnau hynny, ac yna efallai y byddai achosion penodol yr hoffech dynnu ei sylw atyn nhw.FootnoteLink

O ran yr ail fater sy'n ymwneud â llifogydd, gwn fod y Gweinidog wedi dweud y byddai'n awyddus i gyflwyno datganiad am hyn, oherwydd rydym yn amlwg wedi gweld glaw trwm iawn a gorllanw uchel iawn yn ystod y dyddiau diwethaf. Rydym wedi bod yn ymwybodol iawn o rai materion llifogydd, yn enwedig ym Mhen-y-bont ar Ogwr, Caerffili, Ceredigion, Rhondda Cynon Taf a Bro Morgannwg, ac rydym mewn cysylltiad agos â Cyfoeth Naturiol Cymru ac awdurdodau lleol i archwilio unrhyw effeithiau sydd wedi bod ar gartrefi a busnesau a'r hyn y gallwn ei wneud i'w cefnogi. O ran y darlun ehangach, mae rheoli perygl llifogydd ac arfordiroedd yn parhau i fod yn faes lle'r ydym yn gwneud cryn dipyn o waith, wrth i dros £350 miliwn gael ei fuddsoddi dros oes y Llywodraeth hon. Rydyn ni'n ystyried yr her o lifogydd ac, yn amlwg, effeithiau newid yn yr hinsawdd yn hynod o ddifrifol.

Gwybodaeth ychwanegol at y Cyfarfod Llawn

Hoffwn i ofyn am ddatganiad gan Lywodraeth Cymru mewn ymateb i ymchwiliad y BBC a ddarlledwyd neithiwr i'r creulondeb ar ffermydd cŵn bach yn Sir Gaerfyrddin a Cheredigion. Mae gan orllewin Cymru enw am fod yn brifddinas cŵn bach y DU, a hynny er mawr gywilydd. Nid rhywbeth i ymfalchïo ynddo yw hyn. Yn sicr, nid yw'n rhywbeth y byddem yn dymuno'i hysbysebu ar ein llyfrynnau i dwristiaid. Dangosodd y rhaglen, a hoffwn i ganmol y BBC amdani, greulondeb anghredadwy mewn ffermydd cŵn bach sy'n gofrestredig gan y cyngor. Dangosodd cannoedd o gŵn yn byw mewn cyflwr brwnt, tywyll, llaith ac oer. Arolygir y safleoedd hyn yn flynyddol gan arolygwyr a milfeddygon, pobl sydd i fod i flaenoriaethu lles yr anifeiliaid. Mae nifer o safleoedd wedi'u harolygu a chanfuwyd gwendidau ynddynt, ac mae arolygwyr a milfeddygon wedi cofnodi achosion o dorri rheolau ynghylch lles anifeiliaid gwael. Nid unwaith yn unig oedd hyn, roedden nhw wedi methu'n gyson â bodloni argymhellion ac wedi cael rhybuddion. Er gwaethaf hyn, ni chymerwyd unrhyw gamau yn erbyn y bridwyr a chawsant eu hail-drwyddedu flwyddyn ar ôl blwyddyn. Mewn rhai achosion, nid oedd anghenion sylfaenol hyd yn oed yn cael eu diwallu, megis mewn un safle ger Llandysul a oedd yn ymddangos yn y rhaglen.

Ysgrifennais at gyngor Ceredigion a chyngor Sir Gaerfyrddin ddoe ac roeddwn i wedi rhyfeddu o weld eu bod wedi ymateb mewn llai na 24 awr. Felly, nawr rwy'n gwybod bod angen i mi sicrhau bod gen i'r BBC ar fy ochr er mwyn cael ymateb prydlon. Fodd bynnag, yr hyn sydd wedi fy nychryn i yn un o'r ymatebion hynny yw bod Cyngor Ceredigion wedi caniatáu i un o'r safleoedd a gafodd sylw neithiwr yn Llandysul barhau i fridio, ac, rwy'n dyfynnu, ar drwydded tri mis yn unig. Dywedwch chi hynny wrth gŵn a chŵn bach sy'n byw dan yr amodau hynny, oherwydd nid wyf i wedi fy argyhoeddi y bydd y safleoedd hyn yn cadw at yr amodau sydd wedi'u cymhwyso iddynt. Mae hanes yn dweud wrthych nad fydd hynny'n digwydd. Roedd darpariaeth brin o ddŵr glân a lle cysgu yno—ac rwy'n falch o ddweud bod rhywfaint o gamau wedi'u cymryd ers y rhaglen honno mewn rhai o nodweddion y safle, ond ni ddylai fod angen ymchwiliad gan y BBC cyn i hyn ddigwydd.

Mae'n amlwg bod y ddeddfwriaeth sydd ar waith i ddiogelu'r cŵn hyn yn methu. Nid oes gan yr anifeiliaid hyn lais i siarad drostyn nhw eu hunain, felly mae dyletswydd glir arnom ni i wneud hynny ar eu rhan. Rwyf wedi codi'r materion hyn yn y Siambr hon lawer gwaith, a gallaf gofio'n glir y tynwyd sylw at y mater hwn yn y 1980au gan Esther Rantzen. Roedd hynny dros 30 mlynedd yn ôl, ac eto dyma ni nawr o hyd. Mae Sir Gaerfyrddin yn honni ymagwedd ragweithiol—rwy'n dyfynnu—ond mae'r llwyth o gŵynion a gadarnhawyd yn awgrymu bod rhywbeth sylweddol o'i le yn y broses hon. Gweinidog, hoffwn i wybod pa gamau gweithredu brys y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd, yn sgil yr adroddiad hwn, i ddiogelu lles cŵn bach a chŵn llawndwf yn y ffermydd cŵn bach a drafodir yn y rhaglen hon. Ac mae'n amlwg i mi, o'r ymateb a gefais yn gyflym dros nos, fod yr awdurdodau hyn wedi eu llethu. Os felly, a fyddai'r Gweinidog yn ystyried cyfyngu ar nifer y trwyddedau, gan gyfyngu ar nifer y cŵn yn y safleoedd trwyddedig hynny—er bod Ceredigion, a bod yn deg, wedi gwneud hynny—a hefyd ehangu'r gofal—y gymhareb cŵn 1:20, cynyddu honno? Nid yw un i 20 yn ddigon da—dywedais i hyn ar y pryd—o ystyried nifer y cŵn bach y bydd y cŵn hynny yn esgor arnyn nhw. Rhaid cynyddu'r nifer hwnnw. Lles yr anifeiliaid hyn sydd i ddod yn gyntaf, nid yr elw.

A'r mater arall yr hoffwn i ei godi a godwyd yn y rhaglen honno yw'r methiant llwyr o ran dyletswydd milfeddygon, gan mai hyn sy'n peri'r pryder mwyaf oll i mi. Mae'r rhain i fod yn arbenigwyr yn eu maes. Maen nhw i fod i ddiogelu lles eu hanifeiliaid—. Ac eto rydym wedi gweld arbenigwyr yn dweud, rhai a oedd yn gwylio'r rhaglen hon, eu bod wedi methu yn eu dyletswydd. Mae hynny'n eithaf difrifol. Felly, hoffwn i wybod a oes gennym ni unrhyw bwerau neu fwriad i ddefnyddio dull atgyfeirio i Gymdeithas Milfeddygon Prydain i wneud yn siŵr bod camau'n cael eu cymryd yn erbyn y milfeddygon hynny sydd, yn ôl y rhaglen hon, wedi methu yn eu dyletswydd.

Rwy'n ddiolchgar i Joyce Watson am godi hyn yn y Siambr, ac yn amlwg rydym yn rhannu ei hymdeimlad o arswyd, ond hefyd ei dicter am yr hyn y mae wedi'i gweld yn digwydd yma yng Nghymru, lle'r ydym i fod yn genedl sy'n caru anifeiliaid, ond wedyn rydym ni'n gweld pethau fel hyn yn digwydd. Gwn fod Gweinidog yr Amgylchedd a Materion Gwledig wedi ysgrifennu—neu'n bwriadu gwneud yn fuan iawn—at gyrff milfeddygol, a hefyd at awdurdodau lleol ynghylch y mater penodol hwn. Mae hi'n cyfarfod â'r prif swyddog milfeddygol yfory. Ond gwn hefyd fod y Gweinidog yn bwriadu gofyn i'r grŵp fframwaith lles anifeiliaid ailedrych ar y rheoliadau bridio presennol i wella amodau lles mewn sefydliadau bridio. Rwy'n siŵr mai'r math o gwestiynau y mae Joyce Watson wedi'u codi am y ffordd ymlaen fydd y cwestiynau hynny y bydd y grŵp yn awyddus i edrych arnynt.

Gweinidog, a gaf i ofyn am ddatganiad gan Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth am yr oedi o ran dechrau cynhyrchu ceir yn ystad ddiwydiannol Rasa yng Nglynebwy gan TVR? Rhoddodd Llywodraeth Cymru fenthyciad o £2 miliwn i'r cwmni ceir cyflym hwn ym mis Mawrth 2016, ac mae wedi buddsoddi £0.5 miliwn yn y gwneuthurwr ceir. Roedd y cynhyrchu yn Rasa i fod i ddechrau yn gynharach eleni, ond mae atebion i fy nghwestiynau ysgrifenedig yn datgelu nad oes disgwyl iddo ddechrau tan chwarter olaf 2020 erbyn hyn. O ystyried bod Blaenau Gwent ar hyn o bryd ar waelod y gynghrair o ran cystadleuaeth economaidd yn y Deyrnas Unedig, a gawn ni ddatganiad yn rhoi'r rhesymau pam y mae'r buddsoddiad hwn y bu cymaint o sylw amdano wedi'i ohirio a pham nad yw'r 100 o swyddi o safon y mae angen dybryd amdanyn nhw wedi eu cyflawni eto?

Gofynnaf i Mohammad Asghar, yn gyntaf, ysgrifennu at Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth i ofyn am yr wybodaeth ychwanegol honno, ac rwy'n siŵr y bydd yn gallu rhoi eglurhad ynghylch unrhyw oedi.

Allaf i ddiolch, yn gyntaf, i'r Trefnydd am ei datganiad busnes, a hefyd, yn bellach, ar gefn y datganiad busnes yna, allaf i ddiolch am ddatganiad gan y Gweinidog iechyd ar ddiweddariad ar y ddeddfwriaeth isafswm pris alcohol yma yng Nghymru? Fe fyddwch chi i gyd yn cofio i ni basio'r ddeddfwriaeth yma yn y Senedd y llynedd. Mae deddfwriaeth debyg wedi bod yn weithredol yn yr Alban ers dros flwyddyn, ac mae yna arolwg, a gafodd ei gyhoeddi yn y dyddiau diwethaf yma, yn darogan bod y polisi wedi bod yn ysgubol o llwyddiannus yn lleihau faint o alcohol mae pobl yn yr Alban, hyd yn oed, yn ei yfed. Mae goblygiadau amlwg i ni yma yng Nghymru. Felly, a yw hi'n bosib cael datganiad ar isafswm pris alcohol yma yn y Senedd?

Ie, gallwn ni fod yn falch iawn o'r ddeddfwriaeth iechyd cyhoeddus yr ydym wedi'i chyflwyno eisoes yma yng Nghymru. Ac rwy'n gwybod y bydd y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf am y ddeddfwriaeth isafbris uned.

Diolch yn fawr iawn, Llywydd. Rydym wedi clywed heddiw y bu cynnydd o 22 y cant yn nifer y bobl ddigartref sy'n marw. Mae'r niferoedd, wrth gwrs, yn ymwneud ag ymchwil y Swyddfa Ystadegau Gwladol ledled Cymru gyfan a Lloegr. Byddwn i'n ddiolchgar pe gallai Llywodraeth Cymru roi datganiad am y sefyllfa yng Nghymru, er mwyn i ni allu deall sut y mae'r cynnydd hwn mewn achosion o wenwyno gan gyffuriau, yn ôl yr hyn a ddeallaf, wedi effeithio ar bobl sy'n ddigartref yn y wlad hon. Byddwn i hefyd yn gwerthfawrogi datganiad gan y Gweinidog iechyd—gallaf weld ei fod yn ei sedd ar hyn o bryd—ynglŷn â sut yr ydym yn delio â materion cyffuriau, yn enwedig o ran y sefyllfa gyswllt rhwng ymdrin â chaethiwed, â digartrefedd, a'r system cyfiawnder troseddol. Rwy'n deall bod anhawster gwirioneddol iawn yn y polisi yr ydym yn ei ddilyn ar hyn o bryd sy'n golygu nad yw pobl sy'n dioddef o fod yn gaeth i sylweddau bob amser yn derbyn y driniaeth briodol, a bod darparwyr gwasanaethau yn cael anawsterau sylweddol wrth ddarparu'r math o driniaeth sydd ei angen mewn gwirionedd ar lawer o bobl sy'n dioddef o fod yn gaeth i wahanol sylweddau. Felly, byddwn i'n ddiolchgar pe gallai Llywodraeth Cymru roi datganiad i ni am y materion hynny.

Hoffwn i hefyd ofyn am ddatganiad ar y materion y mae Joyce Watson eisoes wedi ymdrin â nhw yn ystod y sesiwn hon. Rwy'n credu bod pob un ohonom a welodd yr ymchwil a gyhoeddwyd gan y BBC—neu a ddarlledwyd gan y BBC—neithiwr wedi eu brawychu'n llwyr bod hynny'n digwydd yn y wlad hon. Ac i bob un ohonom sydd â phryderon ynglŷn â'r materion hyn, rwy'n credu yr hoffem ni i gyd weld lefelau rheoleiddio uwch o lawer gan Lywodraeth Cymru. Nawr, rwy'n deall bod Llywodraeth Cymru yn cynnig cod ymddygiad gwirfoddol ar gyfer gwarchodfeydd anifeiliaid ar hyn o bryd. Hoffwn i gael datganiad gan Lywodraeth Cymru, a hoffwn i ddeall pam nad yw hwnnw'n god statudol. Rwy'n dymuno deall beth y mae Llywodraeth Cymru am ei wneud i sicrhau bod lefelau rheoleiddio llawer uwch, a rheoliadau lles o ansawdd llawer uwch ar waith, i sicrhau bod y gweithgareddau diegwyddor, creulon ac o bosibl, anghyfreithlon hyn sy'n digwydd yn y wlad hon, o dan ein goruchwyliaeth ni, yn cael sylw ac y gweithredir arnyn nhw. Bydd y Gweinidog yn ymwybodol fy mod i, fel cyn Weinidog fy hun, yn ymwybodol bod angen deddfu ar rai o'r materion hyn. Nid wyf i'n gweld unrhyw reswm yn awr pam na all Llywodraeth Cymru symud ymlaen a rhoi'r materion hyn ar y statud er mwyn sicrhau bod gennym ddeddfwriaeth lles anifeiliaid gynhwysfawr yng Nghymru sy'n mynd i'r afael â'r materion a godwyd o ran ffermydd cŵn bach, ond sydd hefyd yn ehangu i sicrhau bod gwarchodfeydd anifeiliaid wedi eu cynnwys, a hefyd yr holl feysydd a busnesau sy'n bridio anifeiliaid er elw.

Diolch i Alun Davies am y ceisiadau hynny am ddatganiadau. A gallaf gadarnhau y bydd y Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol yn gwneud datganiad am ddigartrefedd ddydd Mawrth nesaf. Ac mae'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol ar hyn o bryd yn dod at ddiwedd ei ystyriaethau a'i ymgynghoriad ar y cynllun cyflawni newydd ar gamddefnyddio sylweddau, a bydd yntau'n awyddus hefyd i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i Aelodau'r Cynulliad pan fydd wedi cael cyfle i ystyried yr ymatebion i'r ymgynghoriad hwnnw'n llawn. Ac ar y trydydd mater, rwy'n gwybod y bydd Gweinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau yn dilyn ei thrafodaeth gyda'r prif filfeddyg, yn ymwneud â'r materion bridio cŵn. Ond byddaf yn sicr yn gofyn iddi ystyried yr hyn yr ydych wedi'i ddweud ac i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i chi am ymagwedd Llywodraeth Cymru at warchodfeydd a materion rheoleiddio eraill.

Byddwch yn ymwybodol bod Canolfan Llywodraethiant Cymru wedi cyhoeddi adroddiad yr wythnos diwethaf yn edrych ar dystiolaeth ryngwladol o'r gostyngiad mewn cyfraddau carcharu. Mae hyn yn dilyn ymchwil blaenorol a ddangosodd fod polisi carcharu San Steffan wedi ein methu ni yng Nghymru, trwy roi i ni'r gyfradd uchaf o garcharu yng ngorllewin Ewrop, niferoedd uwch o bobl o gefndiroedd du, Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig a difreintiedig. Er mwyn gostwng cyfraddau carcharu uchel, mae'r adroddiad yn dangos bod angen i Lywodraethau gael rheolaeth ar bob un o'r ysgogiadau polisi ym maes cyfiawnder troseddol, gan gynnwys carchardai, y gwasanaeth prawf a'r llysoedd. A yw Llywodraeth Cymru yn cytuno â mi bod angen datganoli'r system cyfiawnder troseddol gyfan er mwyn lleihau ein cyfradd garcharu hynod uchel? Ac yn benodol, a wnaiff y Llywodraeth gytuno i gynnal dadl ar ganfyddiadau adroddiad yr wythnos diwethaf?

Hoffwn i holi am fuddsoddiad y Llywodraeth hon mewn cwmnïau yn y fasnach arfau. Yn benodol, rwy'n dymuno trafod y buddsoddiad yng nghyfleuster seiberddiogelwch Thales a gyhoeddwyd yn gynharach eleni. Rwy'n derbyn, wrth gwrs, bod ymosodiadau seiber yn fygythiad cynyddol, ac mae hyn wedi ei amlygu yn un o'r bygythiadau mwyaf sy'n wynebu'r DU, ond ni allaf ddeall, fodd bynnag, pam na allai buddsoddiad i ddatblygu cyfleuster seiberddiogelwch fod wedi cynnwys cwmni nad yw'n gwneud arfau sy'n anafu a lladd. Mae gan Thales bresenoldeb mawr yn Saudi Arabia ac mae wedi bod yn cyflenwi offer i'r deyrnas honno ers degawdau. Credir hefyd bod Thales yn cyflenwi cydrannau ar gyfer tanciau Rwsia. Pan fyddwch yn buddsoddi mewn cwmni fel hwn, mae gennych chi fuddiant personol yn ei lwyddiant. Pan fydd rhyfeloedd yn digwydd, mae busnes yn dda i gwmnïau fel Thales. Gan fod presenoldeb Llywodraeth Cymru mewn ffeiriau arfau yn cael ei adolygu, a wnewch chi hefyd gytuno i ystyried adolygu cymorth ariannol cyhoeddus parhaus i gwmnïau sy'n rhan o'r diwydiant arfau?

O ran y mater cyntaf, sy'n ymwneud â datganoli cyfiawnder troseddol, rwy'n credu ein bod yn un o ran ein huchelgeisiau yn hynny o beth, ac rwy'n credu bod Llywodraeth Cymru wedi nodi hynny'n glir ar sawl achlysur ac mae yn parhau i fod yn faes diddordeb gweithredol inni. Ond yn amlwg byddaf yn rhoi gwybod i'r Gweinidog sy'n gyfrifol am y maes hwn am eich pryderon, ac rwy'n siŵr eich bod wedi cael y cyfle i ystyried yr adroddiad yr ydych yn cyfeirio ato.

Ac o ran buddsoddi a sut y mae Llywodraeth Cymru yn buddsoddi, wrth gwrs, rydym yn edrych yn ofalus iawn ar fuddsoddiadau. Pan fyddwn yn edrych ar Fanc Datblygu Cymru, er enghraifft, mae gennym ni feini prawf caeth iawn yn y maes. Gwn, mewn ymateb i bryderon blaenorol a godwyd ynglŷn â'n presenoldeb mewn digwyddiad masnach penodol, fod y Prif Weinidog wedi dweud y bydd yn ail-archwilio unwaith eto y ffordd orau o gefnogi ein diwydiant seiberddiogelwch yng Nghymru, ac rwy'n siŵr y bydd yn ystyried yr holl faterion hynny yn eu cyfanrwydd.

Ar wahân i hyn oll, mae seiberddiogelwch yn un o'r meysydd allweddol yn ein cynlluniau cysylltiadau rhyngwladol—maes y mae Cymru'n cyflawni'n dda iawn ynddo. Ond mae'n bwysig iawn ein bod ni'n buddsoddi yn y busnesau iawn er mwyn parhau i allu hyrwyddo ein hunain yn rhan o'r byd lle mae caiff seiberddiogelwch ei gyflawni'n dda iawn.

Rwy'n gofyn am ddau ddatganiad—yn gyntaf ar losgi, ac rwy'n gofyn am ddatganiadau gan Lywodraeth Cymru i wahardd llosgi. Ysgrifennodd y Gweinidog iechyd at drigolion Trowbridge, a dywedodd na ellir diystyru effeithiau andwyol ar iechyd o ran llosgi gwastraff. Nawr, mae'r gymuned yn wynebu cynnig sy'n golygu y bydd llosgydd yn cael ei osod yn union yng nghanol ardal drefol. Felly, hoffwn i wybod a yw'r Llywodraeth yn barod i wrando ar y gymuned leol ai peidio.

Yn ail, hoffwn i gael datganiad ar gam mawr iawn yn ôl trwy roi cyfyngiadau pellach ar y cerdyn nofio i bobl dros 60 oed. Nid yw'n gwneud synnwyr o gwbl i atal pobl sy'n heneiddio rhag gwneud ymarfer corff. Mae'n benderfyniad annoeth iawn ac, yn y tymor hwy, os edrychwch chi ar effeithiau peidio ag ymarfer ar iechyd, gallai gostio llawer mwy o arian yn y pen draw. Felly, a wnaiff y Llywodraeth edrych ar hynny eto ac adfer y cerdyn nofio i bobl dros 60 oed?

Byddwn yn sicr yn edrych ar y mater cyntaf yn ymwneud â llosgi, a gwn fod y Gweinidog iechyd yn awyddus i ofyn i Iechyd Cyhoeddus Cymru gyhoeddi'r dystiolaeth a'r cyngor diweddaraf o ran llosgi. Wrth gwrs, nid yw'n briodol iawn trafod yn y datganiad busnes faterion cynllunio lleol penodol, oherwydd yn amlwg nid ydym yn gallu rhoi sylwadau ar y rheini.

A chafwyd sawl cyfle'r wythnos diwethaf i archwilio'r fenter nofio am ddim newydd gyda'r Gweinidog sy'n gyfrifol. Yn amlwg, fe wnaeth newidiadau i'r cynllun—neu yn sicr fe wnaeth Chwaraeon Cymru newidiadau i'r cynllun—yn dilyn adolygiad annibynnol a geisiodd newid pwyslais y cynllun, gan edrych ar blant, yn arbennig, mewn ardaloedd difreintiedig, ond gan barhau i sicrhau bod cyfleoedd nofio am ddim i'r rhai dros 60 oed. Rydym yn gwybod mai dim ond rhyw 6 y cant o'r rhai dros 60 oed yn y grŵp targed a oedd yn gallu manteisio ar y sesiynau nofio am ddim, felly mae angen inni sicrhau, pan fyddwn yn gwneud y buddsoddiad, ein bod yn gwneud hynny mewn ffordd sy'n ei gwneud yn bosibl i bobl fanteisio ar y cyfleoedd hynny.

Yn olaf, Nick Ramsay.

Mae Neil McEvoy wedi achub y blaen arnaf o ran mater yr oeddwn i'n mynd i'w godi ynglŷn â llosgi, gan fod mater lleol wedi codi i mi hefyd yn Sir Fynwy, ar gyrion Brynbuga, ynghylch pryderon yn ymwneud â chynnig am losgydd. Rwy'n credu i chi ddweud, wrth ateb Neil McEvoy, bod Llywodraeth Cymru am edrych ar hyn. Rwy'n gwybod, ar draws y dŵr yn yr Unol Daleithiau, y bu pryderon ers tro byd ynghylch llosgi ac effeithiau posibl ar iechyd. Felly, a gawn ni rywfaint o ganllawiau newydd neu ymchwil newydd i effeithiau llosgi, rwy'n credu y byddai hynny'n tawelu meddyliau llawer ohonom ni.

Yn ail, rwy'n sylwi bod Gweinidog yr Economi a Thrafnidiaeth yn bresennol. Yn ystod yr wythnosau diwethaf, unwaith eto, bu anhrefn o ran traffig yng Nghas-gwent yn sgil gwaith ar y ffordd mewn sawl man a chau lonydd. Rwyf i wedi galw sawl gwaith yn y Siambr hon am waith ar ffordd osgoi i Gas-Gwent. Rwy'n gwybod bod y Gweinidog wedi gwrando ar yr apeliadau hynny, ac rwy'n credu i drafodaethau ddigwydd. Felly, tybed a gawn ni ddiweddariad rywbryd—ac rwy'n credu bod y Gweinidog yn eich diweddaru chi nawr—gan y Gweinidog trafnidiaeth, ac yn awr, pe byddai'n dymuno, ar ein sefyllfa ar hyn o bryd o ran ceisio mynd i'r afael â rhai o'r problemau traffig, yn arbennig yn ystod oriau brig, yng Nghas-gwent ac a fu'r trafodaethau trawsffiniol hollbwysig hynny rhwng Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU ynghylch dichonoldeb ffordd osgoi, gan fy mod i'n derbyn y byddai dwy ran o dair ohono dros y ffin yn swydd Gaerloyw.

Ynglŷn â'r mater cyntaf, sef llosgi, fe wnes i ddweud y bydd y Gweinidog iechyd yn gofyn i Iechyd Cyhoeddus Cymru edrych ar y dystiolaeth ar losgi i sicrhau bod gan yr Aelodau yr wybodaeth orau am unrhyw effeithiau posibl ar iechyd y cyhoedd.

Ynglŷn â'r ail fater, roedd y Gweinidog dweud wrthyf ei fod wedi siarad â'r Ysgrifennydd Gwladol dros Drafnidiaeth bythefnos yn ôl ar y mater penodol hwn ac fe fydd yn hapus i ysgrifennu atoch i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i chi.

Diolch i'r Trefnydd.