7. Dadl Aelodau o dan Reol Sefydlog 11.21(iv): Seilwaith Diwydiannol Hanesyddol

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:15 pm ar 2 Hydref 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour 4:15, 2 Hydref 2019

(Cyfieithwyd)

Fe fyddaf yn gryno, Ddirprwy Lywydd, oherwydd rwy'n croesawu'r penderfyniad hwn, a'r rhan bwysicaf ohono i mi yw'r darn sy'n sôn am adennill rheolaeth dros rywfaint o'r seilwaith diwydiannol sydd gennym. Cyfeiriaf yn benodol at y rhwydwaith sy'n dal i fodoli ar nifer enfawr o hen reilffyrdd o amgylch de Cymru i gyd ac yn sawl rhan arall o Gymru hefyd wrth gwrs. Yn sicr, yn rhan Taf-Elái o fy etholaeth, lle roedd llawer iawn o ddatblygiadau preswyl ar y gweill, gwyddom mai trafnidiaeth gyhoeddus, mewn gwirionedd, yw'r unig ateb hyfyw o ran ymdrin â'r tagfeydd ar ein ffyrdd, ac mae hynny'n galw am ryw fath o fysiau, yn ogystal ag ailagor rheilffyrdd, ac rwy'n credu mai ailagor rheilffyrdd yw un o'r cyfleoedd mawr sydd gennym mewn gwirionedd.

Mae hen reilffordd sy'n mynd o Gaerdydd, drwy Creigiau, ac arferai fod yn gysylltiedig â chainc Beddau ac yna drwodd i Lantrisant a Phont-y-clun. Rwy'n falch iawn bod cynllun busnes ar y gweill, sy'n gobeithio adrodd yn weddol fuan, a allai arwain at ailagor y rheilffordd honno, un o'r hen reilffyrdd cyntaf i gael eu hailagor ond i ddarparu ateb modern i'n hanghenion trafnidiaeth gyhoeddus.

Y peth allweddol a ddigwyddodd fwyaf pan oeddem yn edrych ar hyn, ac rwy'n gwybod ei fod yn fater sy'n berthnasol i lawer rhan arall o Gymru, yw bod yn rhaid i ni gadw'r hyn sydd yno mewn gwirionedd, gan ei fod yn prysur ddiflannu. Mae rhannau ohono'n cael ei golli, mae adeiladu'n digwydd ar rannau o'r hen reilffyrdd hyn mewn gwahanol ffyrdd, ac mae'r cyfleoedd sydd gennym ar gyfer rheilffyrdd newydd, neu lwybrau pwrpasol newydd, boed ar gyfer teithio llesol, boed ar gyfer trafnidiaeth gyhoeddus, mewn perygl o ddiflannu. Felly, mae mapio'r llwybrau hyn a sicrhau diogelwch a pherchnogaeth ar y llwybrau hyn yn hanfodol, a chredaf fod y cynnig hwn yn cyfrannu at y dasg honno.