Galwaf yn awr ar y llefarwyr i holi'r Gweinidog, a'r cyntaf y prynhawn yma yw llefarydd Plaid Cymru, Leanne Wood.

Y mis diwethaf, fe gyhoeddoch chi ddatganiad ysgrifenedig yn dweud eich bod yn ymwybodol o nifer o adeiladau uchel iawn a adeiladwyd o fewn y 10 i 15 mlynedd diwethaf sydd â diffygion sylweddol. Nawr, rwyf wedi derbyn gohebiaeth yn ymwneud ag adeiladau sy'n perthyn i'r categori hwn ac mae'n warthus darllen straeon am deuluoedd ifanc sydd wedi'u dal mewn fflatiau anaddas na allant eu gwerthu gan nad oes unrhyw un wedi ysgwyddo cyfrifoldeb am gywiro'r diffygion hynny er mwyn sicrhau y gall teuluoedd sy'n dymuno symud werthu'r eiddo hwnnw. Weinidog, beth y bwriadwch ei wneud i helpu teuluoedd yn y sefyllfa hon a fydd yn eu helpu yn awr?

Mae gennym amrywiaeth o bethau rydym yn eu gwneud. Mae nifer o'r cwestiynau sy'n codi yn y sesiwn hon yn ymwneud â'r hyn a wnawn mewn perthynas â rheoleiddio a diogelwch adeiladau. Ond rydym wedi cael anhawster lle nad yw rhai o'r landlordiaid sector preifat wedi gallu camu ymlaen, neu mewn un sefyllfa wirioneddol anodd yn fy etholaeth, lle mae amryw o bobl wedi mynd yn fethdalwyr un ar ôl y llall, ac wedi gadael pobl mewn sefyllfa enbyd iawn. Rydym yn gohebu'n helaeth ac yn cyfarfod â'r awdurdod lleol yno i weld beth y gellir ei wneud i leddfu rhai o'r anawsterau rydych wedi'u mynegi. Nid oes gennym gymaint â hynny y gwn amdanynt yng Nghymru, ond lle mae gennym broblem, mae'n un ddifrifol. Felly, rydym yn edrych i weld beth y gallwn ei wneud i gynorthwyo pobl gyda chymorth i aros, er enghraifft, neu eu helpu os ydynt yn mynd i drafferthion gyda thaliadau morgais ac yn y blaen. Ond mae'n broblem anodd tu hwnt os yw rhywun yn mynd i'r hyn a elwir yn gyffredin yn 'ecwiti negyddol' o ganlyniad i'r atgyweiriadau sy'n angenrheidiol.

Rydym yn helpu pobl i gael gafael ar wasanaethau cynghori, fel y gallant roi camau ar waith yn erbyn unrhyw bobl broffesiynol sydd wedi rhoi cyngor anghywir neu gamarweiniol iddynt, fel sydd wedi digwydd i rai pobl. Ond mae'n broblem anodd iawn, felly mae arnaf ofn nad oes gennyf ateb hawdd i'w gynnig i'r teuluoedd hynny.

Os mai ymwneud â nifer fach o bobl y mae hyn, Weinidog, efallai y byddech yn barod i gyfarfod â rhai o'r bobl yr effeithiodd hyn arnynt, oherwydd mae'n rhywbeth sy'n cael effaith ddifrifol ar—

Ar hynny, mewn gwirionedd—dylwn ddweud bod fy nghyd-Aelod, Vaughan Gething, yn rhinwedd ei swydd fel Aelod Cynulliad, yn dod â phobl i gyfarfod â mi i'r union berwyl hwnnw cyn bo hir.

O'r gorau. Diolch yn fawr iawn. Weinidog, rwy'n credu mai un peth a allai ddigwydd yw y gallai fod newid yn y gyfraith gynllunio, er mwyn sicrhau, yn enwedig yn achos datblygwyr mawr sydd wedi elwa o'r fath dwyll—ac rwy'n defnyddio'r gair yn fwriadol—y rhoddir sylw i'w record flaenorol fel ystyriaeth berthnasol o fewn y system gynllunio. Rydych wedi dweud ar goedd mai slymiau'r dyfodol fydd rhai o'r datblygiadau newydd hyn. Nawr, nid wyf yn meddwl ei bod hi'n bwysig a oeddech yn cyfeirio at y diffyg gwasanaethau cyhoeddus i gefnogi'r datblygiadau hynny, neu at ansawdd gwael y datblygiadau eu hunain, oherwydd mae'r casgliad y daethoch iddo yn un rwy'n cytuno ag ef.

Un o'r esboniadau yw bod cwmnïau llai wedi diflannu ers y chwalfa ariannol, gan adael cwmnïau mwy yn dominyddu'r farchnad ac yn gwneud elw gormodol o system gynllunio lac ac o reoleiddio llac. A ydych yn cytuno â mi ei bod hi'n bryd codi treth ffawdelw ar y cwmnïau mawr hyn, i dalu am unioni'r diffygion a achoswyd gan ddatblygiadau gwael?

Mae hynny'n amlwg y tu hwnt i gymhwysedd y Cynulliad, ond rwy'n sicr yn credu bod angen gwneud rhywbeth, o ran yr effaith adferol ar beth o'r gwaith a welsom. Heddiw ddiwethaf cyfarfûm ag adeiladwyr tai yng Nghymru i drafod y ffordd ymlaen, ac i nodi ein huchelgais ar gyfer cartrefi gwell, gwell safonau o ran gofod, cynlluniau carbon gwell, cynllunio cymunedol gwell, creu lleoedd gwell, ac roedd hwnnw'n gyfarfod cymharol gydsyniol ynglŷn â'r hyn y gellir ei gyflawni os gweithiwn gyda'n gilydd. Hoffwn ailadrodd y pwynt, Ddirprwy Lywydd, ein bod yn hapus iawn i weithio gyda'r holl adeiladwyr yng Nghymru, cyn belled â'u bod yn dod ar y daith hon gyda ni, er mwyn inni gael ymdeimlad o le a chymuned yn ôl yn ein proses gynllunio.

Rwyf am ddweud ein bod yn gweithio'n galed iawn ar ein rhan L o'r rheoliadau adeiladu, y byddwn yn dod ati mewn cwestiynau yn ddiweddarach yn y sesiwn hon, fel y gallwn roi system reoleiddiol ar waith a fydd yn atal rhai o'r problemau hyn rhag digwydd. Rydym yn arbennig o bryderus, er enghraifft, lle mae breciau rhag tân mewn waliau ceudod wedi cael eu hepgor oherwydd cyflymder neu gymhwysedd y fethodoleg adeiladu a ddefnyddiwyd. Felly, rydym yn gweithio'n galed iawn i ymdrin â rhai o'r rheini, ond nid yw'n helpu'r bobl sydd eisoes yn y sefyllfa honno. Rydym hefyd yn edrych yn fanwl iawn ar drefniadau'r ombwdsmon cartrefi newydd yn Lloegr. Nid oes gennyf ddigon o fanylion eto i ddweud a fyddwn ni'n gallu cyd-fynd â hynny, ond rydym yn awyddus iawn i gael system o'r fath, fel bod pobl yn gallu hawlio iawn os ydynt yn wynebu'r amgylchiadau anodd hyn.

O'r gorau. Wel, rwy'n falch o glywed eich bod yn cael y sgyrsiau hynny, oherwydd mae hyn yn ymwneud â mwy na'r gorffennol yn unig—mae datblygiadau gwael yn mynd drwy'r pwyllgorau cynllunio yn awr wrth inni siarad. Ym mis Awst, cafodd Persimmon ganiatâd cynllunio ar gyfer datblygiad ger canol y dref ym Mhen-y-bont ar Ogwr—tir datblygu o'r radd flaenaf. Nid oedd yn cynnwys unrhyw ddarpariaeth ar gyfer tai fforddiadwy, gyda thaliad arian parod cyfwerth â £50,000 yn unig am bob tŷ fforddiadwy y dylid bod wedi'i ddarparu—datblygiad yn ffinio ag ardal a ddynodwyd yn ardal reoli ansawdd aer yn ddiweddar, gyda swyddogion yn cydnabod y byddai'r datblygiad yn gwneud y sefyllfa'n llawer gwaeth. Oherwydd bod eu cynllun datblygu lleol, a ysgrifennwyd yn 2013, wedi dyrannu'r tir hwn ar gyfer tai, mynnodd swyddogion cynllunio bod y penderfyniad hwnnw'n bwysicach na'r pryderon llygredd aer nad oeddent yn hysbys ar y pryd. Cafodd flaenoriaeth dros Ddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015, a phe bai'r pwyllgor yn gwrthod rhoi caniatâd, byddai'r awdurdod lleol yn colli apêl ac yn gorfod talu costau. Pan oeddwn yn gynghorydd awdurdod lleol, rwy'n cofio cael fy mygwth â thâl ychwanegol. Mae cynghorwyr awdurdodau lleol yn dal i gael eu bygwth â thâl ychwanegol, ac nid yw hynny'n iawn. Felly, gyda'r datblygiadau gwael sy'n mynd drwy bwyllgorau cynllunio yn awr, a allwch ddweud wrthym beth y gallwch ei wneud i'w hatal?

Rydym yn bendant am annog pob awdurdod lleol gyda chynlluniau sy'n fwy na phum mlwydd oed, ac mae'n swnio debyg mai dyna yw hwnnw, i fod yn y broses adolygu. Holl bwrpas y broses a arweinir gan gynllun yw ei gadw'n gyfoes, fel bod datblygiadau newydd yn dod i'r amlwg—posibiliadau adeiladu di-garbon, materion ansawdd aer ac ati—mae'r cynllun yn ystyried y rheini. Dylent fod yn ddogfennau byw, mewn gwirionedd.

Ni allaf wneud sylw am y cais unigol—nid wyf yn gwybod digon amdano—ond rydym yn gweithio ar draws Cymru gydag awdurdodau cynllunio lleol, a chyda llefarwyr cynllunio Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru, ac mewn gwirionedd gyda'n cymheiriaid priffyrdd ar draws Cymru, er mwyn rhannu gweledigaeth gyda'n gilydd o'r hyn y gellir ei gyflawni o fewn y broses gynllunio. Bydd Leanne Wood yn gwybod ein bod yn ymgynghori ar y fframwaith datblygu cenedlaethol ar hyn o bryd, ac rydym yn gweithio'n galed iawn ar sicrhau bod yr haen gynllunio strategol yn ei lle, fel bod gennym set mor ddiweddar â phosibl o gynlluniau, sydd â chymaint o atebolrwydd democrataidd o'u mewn ag y bo modd. Oherwydd mae hi'n hollol gywir: mae pethau'n newid dros bum mlynedd—mae pum mlynedd yn rhy hir o lawer, mewn amgylchedd technoleg sy'n symud yn gyflym, i wneud y mathau hynny o benderfyniadau. Ond mae arnaf ofn na allaf wneud unrhyw sylw ar y cais penodol hwnnw.

Yn ystod toriad y Cynulliad dros yr haf, cyhoeddodd Ymchwil Gymdeithasol y Llywodraeth adroddiad, 'Leadership development and talent management in local authorities in Wales', a luniwyd ar ran Academi Wales, sefydliad datblygu arweinyddiaeth a rheolaeth y gwasanaeth cyhoeddus, sy'n gweithio o fewn Llywodraeth Cymru. Nodai'r adroddiad fod rhai awdurdodau o blith y 22 awdurdod lleol yng Nghymru wedi sefydlu rhaglenni datblygu arweinyddiaeth hirsefydlog, tra bo eraill yn methu darparu adnoddau ar gyfer buddsoddi mewn hyfforddiant a datblygiad, ac nad oes llawer yn wybyddus am resymeg, cynllun, gweithrediad, nac effeithiau'r rhaglenni, ac nid oes digon o wybodaeth am y cysylltiadau sydd i'w gwneud rhwng awdurdodau lleol mewn perthynas â rhannu ac ailadrodd dulliau o ddatblygu arweinyddiaeth. Sut ydych chi'n ymateb felly i'w hargymhellion, sy'n cynnwys y pwynt y dylai awdurdodau lleol ystyried datblygu mecanweithiau i gynnwys llais y dinesydd fel sail i'w gweithgareddau cynllunio'r gweithlu, a bod cyfle i awdurdodau lleol, drwy ddarparu byrddau gwasanaethau cyhoeddus a chynlluniau llesiant lleol, sicrhau bod safbwyntiau a dyheadau hirdymor dinasyddion wedi'u cynnwys wrth ddatblygu gweithlu ar gyfer y dyfodol sy'n meddu ar y sgiliau a'r ymddygiad i fodloni gofynion y gymuned leol, ac yn ogystal y dylai Academi Wales ystyried y gefnogaeth y mae'n ei rhoi i awdurdodau lleol i fonitro, mesur a gwerthuso effaith gyfunol datblygu arweinyddiaeth?

Credaf ei fod yn adroddiad da iawn, ac mewn gwirionedd, mae'n rhoi cyfle i mi hyrwyddo'r uwchgynhadledd ar wasanaethau cyhoeddus y byddaf i a'r Prif Weinidog yn ei hannerch yfory, sydd i'w chynnal dros ddau ddiwrnod yn Stadiwm Liberty, i lawr yn Abertawe, gyda'r union bwrpas o ledaenu arferion da yn eang yng Nghymru, ar thema un gwasanaeth cyhoeddus i Gymru. Mewn gwirionedd, mae Academi Wales yn sefydliad eithriadol o dda, ac fe'i canmolwyd, ac yn wir caiff ei ganmol yn yr adroddiad hwnnw, am ei allu i fframio'r sgwrs am arweinyddiaeth mewn llywodraeth leol. Rydym wedi bod yn gweithio'n galed iawn hefyd gyda CLlLC, ac yn wir gyda pheth arian sydd gennym gan Swyddfa Cyllid Ewropeaidd Cymru, cyllidwyd posibiliadau arweinyddiaeth ar gyfer swyddogion trydedd haen ac is ar draws yr awdurdodau lleol yng Nghymru, fel bod ganddynt gyfleoedd arweinyddiaeth sy'n gwella gyrfa. Ac rydym yn awyddus iawn i weithio gydag Academi Wales ar gyfleoedd ar gyfer secondiadau—o wasanaeth sifil Llywodraeth Cymru, allan i adrannau gweithredol llywodraeth leol, ac fel arall, fel bod gan y naill ddealltwriaeth well ynglŷn â sut y mae'r llall yn gweithio, gyda golwg ar wella'r agweddau arweinyddiaeth ar hynny.

O ran llais y cyhoedd, rydym yn annog awdurdodau lleol yn gryf  i ymgysylltu â'u cyhoedd mewn cyfres mor eang â phosibl o ddigwyddiadau, gyda'r nod o wella'r ddarpariaeth o wasanaethau cyhoeddus, ond gyda'r nod o wella dealltwriaeth swyddogion yr awdurdodau o sut y maent yn darparu gwasanaethau cyhoeddus yn eu maes penodol.

Nid wyf yn gwybod a oedd Mark Isherwood yn ceisio dweud ei fod am hyrwyddo hyn, ond i fod yn glir, nid wyf—nid wyf yn meddwl bod un ateb sy'n addas i bawb yng Nghymru. Felly, nid wyf yn meddwl y gallwch ddweud, 'Mae hyn yn edrych fel arweinyddiaeth dda—rhaid i chi ei wneud fel hyn.' Rwy'n credu ei fod yn wahanol iawn, yn dibynnu ar ble rydych chi, sut un yw eich awdurdod, sut un yw eich poblogaeth leol. Ond rydym yn gweithio'n galed iawn gydag Academi Wales ar ledaenu arferion da ledled Cymru, ac mae'r deuddydd nesaf i lawr yn Abertawe yn enghraifft dda o hynny.

A gaf fi ddweud, nid wyf yn canolbwyntio ar geisio nodi sut beth yw arweinyddiaeth dda, ond yn hytrach ar sut y datblygwn arweinyddiaeth dda. Ac yn fy nghefndir proffesiynol, byddem yn bradychu pobl, o'r swyddi isaf i'r swyddi uchaf, pe na bai gennym system rheoli perfformiad ar waith a oedd yn gwbl ryngweithiol, ac a oedd yn parchu pobl ac yn cytuno ar ffyrdd ymlaen, fel y gallent ddatblygu'n broffesiynol, yn unigol a chyfrannu'n unol â hynny.  

Wrth ddatblygu thema debyg, yr wythnos hon mae Archwilydd Cyffredinol Cymru wedi llunio adroddiad ar fyrddau gwasanaethau cyhoeddus, gan nodi bod angen iddynt ddechrau meddwl a gweithredu'n wahanol, a chael y rhyddid i weithio'n fwy hyblyg. Wrth gwrs, sefydlwyd y byrddau gan Lywodraeth Cymru o dan Ddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 i wella llesiant cymunedau, ond dywedodd nad ydynt yn debygol o gyflawni eu potensial oni bai fod newidiadau'n cael eu cyflwyno. Unwaith eto, sut y byddech yn ymateb i'r argymhellion a wnaed, a oedd yn cynnwys y dylai Llywodraeth Cymru alluogi byrddau gwasanaethau cyhoeddus i ddatblygu modelau gweithio hyblyg, gan gynnwys uno, lleihau ac integreiddio eu gwaith gyda fforymau eraill, megis byrddau partneriaeth rhanbarthol, a rhoi hyblygrwydd iddynt dderbyn, rheoli a gwario arian grant; gwella tryloywder ac atebolrwydd drwy sicrhau bod cyfarfodydd, agendâu, papurau a chofnodion byrddau gwasanaethau cyhoeddus yn hygyrch ac ar gael i'r cyhoedd; ac y dylai byrddau gwasanaethau cyhoeddus a chyrff cyhoeddus ddefnyddio canfyddiadau papur trafod blaenorol gan yr archwilydd cyffredinol ar graffu effeithiol i gryfhau'r trefniadau trosolwg yn eu gwaith? Rwy'n gobeithio y cytunwch â mi fod hyn yn cyd-fynd â'r cwestiwn cyntaf, oherwydd byddai rheoli effeithiol ar bob lefel yn gofyn am y math hwn o newid yn y dull rheoli.

Buaswn yn cytuno'n llwyr â chi. Cafwyd adroddiad da gan yr archwilydd ar fyrddau gwasanaethau cyhoeddus, ac maent yn gymharol newydd. Fe'u hystyrir yn y gweithgor rhanbarthol sydd gan Gymdeithas Llywodraeth Leol Cymru a grybwyllais wrth ymateb i gwestiwn cynharach. Mae'r gymdeithas yn gwneud gwaith da gyda'i chydweithwyr ym maes iechyd o ran sut y gallwn ledaenu arfer da ar draws y byrddau gwasanaethau cyhoeddus, sut y gallwn leihau dyblygu lle mae i'w weld yn digwydd gyda byrddau partneriaeth rhanbarthol, a sut y gall y ddau fecanwaith weithio'n fwy effeithiol ochr yn ochr â threfniadau rhanbarthol eraill. Mae'n waith y gobeithiaf y bydd yn cael ei wneud yn gyhoeddus tuag at y Nadolig eleni, wrth i ni gwblhau'r gwaith gyda Chymdeithas Llywodraeth Leol Cymru.

Ond rydym wedi bod yn gweithio ar hyd y llinellau a awgrymwyd yn yr adroddiad hwnnw ers cryn amser, ac rwy'n cytuno â Mark Isherwood fod cwestiwn deuol yno. Nid yw'n ymwneud yn unig â rheoli pobl—nid wyf yn anghytuno o gwbl â'r hyn a ddywedodd am systemau arfarnu—mae hefyd yn ymwneud â meddwl strategol a threfniadau arweinyddiaeth a roddir ar waith ar gyfer y byrddau hynny. Ac felly, rwy'n credu bod hwn yn arf da yn yr arfogaeth, os mynnwch, ar gyfer gwella'r byrddau gwasanaethau cyhoeddus, ond mae'n werth cofio nad ydynt wedi bod yno ers cymaint â hynny o amser, ac maent yn dal i ymsefydlu. Fel y dywed yr adroddiad, gwelsom rai arferion da iawn ledled Cymru, a mater o sut y lledaenwn hynny yn unig ydyw.

Mynychodd y Dirprwy Weinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol a'r Dirprwy Weinidog Tai a Llywodraeth Leol gynhadledd, neu ymarfer ymgysylltu undydd beth bynnag, ar y ffordd y mae byrddau gwasanaethau cyhoeddus a byrddau partneriaeth rhanbarthol yn gweithio gyda'i gilydd. A chafwyd gwersi a chanlyniadau da a ddatblygir gennym o hynny hefyd.

Wel, mae systemau arfarnu i fod i ddarparu cipolwg fel rhan o system rheoli perfformiad. Ni ddylai system arfarnu ddatgelu canlyniadau annisgwyl. Ni ddylai unrhyw gyflogai ar unrhyw lefel gael ei feirniadu na'i ganmol am rywbeth nad oeddent eisoes yn ymwneud ag ef. Felly, rwy'n gobeithio y byddwch yn datblygu hynny'n rhan o'r gwaith rheoli perfformiad, yn hytrach na systemau arfarnu'n unig.

Ond amlygwyd hyn oll efallai gan neges e-bost a anfonwyd at Aelodau'r Cynulliad ac Aelodau Seneddol a gynrychiolai Sir y Fflint ym mis Awst, gan bwyllgor trosolwg a chraffu cymdeithasol a gofal iechyd Sir y Fflint, ar ôl iddynt ystyried ymgynghoriadau gofal iechyd parhaus Llywodraeth Cymru ar gyfer plant a phobl ifanc ac oedolion, sy'n destun ymgynghori ar hyn o bryd. Dywedasant fod yr aelodau'n teimlo y byddai'r wybodaeth a'r newidiadau y manylir arnynt yn y fframwaith arfaethedig yn niweidiol i awdurdodau lleol ledled Cymru, nad yw'r fframwaith wedi'i eirio'n glir mewn modd a fyddai'n lleihau anghydfod rhwng byrddau iechyd a'u gwasanaethau, lle mae nifer o achosion yn destun anghydfod â'r sir ar hyn o bryd, ac y bydd y diffyg eglurder yn cael effaith bellach ar y mater hwn, gan effeithio'n sylweddol ar amser ac adnoddau staff. Dywedasant y byddai'r fframwaith newydd yn arwain at fwy fyth o bwysau ariannol, ac na fyddai nifer o becynnau gofal a ariennir ar hyn o bryd gan y bwrdd iechyd lleol neu ar y cyd â'r bwrdd iechyd lleol yn dod yn gymwys mwyach i gael arian ar gyfer gofal iechyd parhaus ac yn dod yn gyfrifoldeb y bwrdd iechyd yn llwyr.

Ac yn olaf, dywedasant fod y fframwaith yn parhau i fethu cysoni'r defnydd o daliadau uniongyrchol, gan na fydd unigolyn yn gymwys i ddefnyddio taliad uniongyrchol i ariannu anghenion iechyd sylfaenol, gan arwain at wrthdaro o ran yr egwyddor o gysondeb a rheolaeth. Mae hyn yn mynd i graidd y gwaith a wneir gan fyrddau partneriaeth lleol a'r byrddau partneriaeth rhanbarthol yn ogystal â gwaith awdurdodau lleol. Ac rwy'n sylweddoli na allwch wneud sylwadau ar ganlyniad ymgynghoriad, ond sut y byddwch yn ymateb i'r materion ehangach y dangoswyd tystiolaeth ohonynt gan y pwyllgor cyngor hwn?

Ie, felly, fel rwy'n dweud, mae'n ddyddiau cynnar o ran y ffordd y mae'r ddau fwrdd yn cydweithio. Mae'n ddyddiau cynnar ar y byrddau gwasanaethau cyhoeddus. Ac yn amlwg, dechreuodd y byrddau partneriaeth rhanbarthol yn fwy diweddar hyd yn oed. Nid wyf yn mynd i wneud sylw ar fanylion hynny. Rydym yn ymwybodol o arferion gwahanol ledled Cymru, ac un o'r pethau a ddywedais wrth ateb eich ail bwynt oedd ein bod yn chwilio am ffyrdd o ledaenu arferion da. Felly, heb roi sylwadau am y manylion yma, mae'n ddiddorol nad ydynt wedi gallu gwneud pethau drwy'r mecanweithiau hynny mewn rhai rhannau o Gymru er iddi fod yn gwbl bosibl mewn mannau eraill yng Nghymru yn ôl pob golwg. Felly, mae angen inni wneud rhywfaint o waith gyda Chymdeithas Llywodraeth Leol Cymru, ac mae'r ddau Ddirprwy Weinidog wedi bwrw ymlaen â'r gwaith ar sut y mae'r ddau'n cyd-dynnu. Ac wrth gwrs, byddwn yn ystyried yr holl bethau a ddysgwyd gan bwyllgorau craffu a threfniadau craffu o bob cwr o Gymru.

Mae cwestiwn yn codi ynghylch lledaenu arferion da yng Nghymru a pha mor araf y mae arferion da wedi teithio. Rwyf am ganmol Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru am y gwaith y bu'n ei wneud dros yr haf ar hynny. Ac yn sicr, gallaf ddweud, Mark Isherwood, y byddwn yn rhoi sylw i ganfyddiadau craffu pob un o'r pwyllgorau ledled Cymru wrth ystyried sut i fwrw ymlaen â'r ddau drefniant.