Eitem 4 yw'r datganiadau 90 eiliad, a'r cyntaf o'r tri y prynhawn yma yw Huw Irranca-Davies.

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Mae'r adroddiad ar gyflwr byd natur yn rhoi'r darlun cliriaf hyd yma o gyflwr rhywogaethau ar draws y tir a'r môr, ac mae'n seinio rhybudd i fyd natur. Mae un rhywogaeth o bob chwech yng Nghymru mewn perygl o ddiflannu. Mae nifer y gloÿnnod byw wedi gostwng 52 y cant ers 1976, ac ar draws y DU ceir 40 miliwn yn llai o adar o gymharu â 50 mlynedd yn ôl. Mae 30 y cant o famaliaid sy'n byw ar y tir mewn perygl o ddiflannu'n gyfan gwbl, ac fel hyrwyddwr y gornchwiglen yn y Cynulliad, mae'n dorcalonnus fod poblogaethau nythu wedi gostwng o 14,000 o barau yn 1970 i ddim ond 700 heddiw. Ac ar draws y byd, mae bioamrywiaeth dan fygythiad cynyddol. Ym mis Mai, rhybuddiodd y Platfform Polisi Gwyddoniaeth Rhynglywodraethol ar Wasanaethau Bioamrywiaeth ac Ecosystemau (IPBES), fod 1 filiwn o rywogaethau yn fyd-eang mewn perygl o ddiflannu.

Ond nid yw'n ddu i gyd. Pan fyddwn yn buddsoddi mewn tir, mewn natur, gall ffynnu. Ceir hanesion am lwyddiant cadwraethol yn yr adroddiad. Mae rhywogaethau fel aderyn y bwn a glöyn byw y glesyn mawr wedi'u hachub drwy weithredu cyfunol. Ond mae amser yn brin. Mae cadeirydd IPBES wedi rhybuddio bod disgwyl y bydd y cyfnod pan allwn weithredu i adfer ecosystemau yn dod i ben dros y degawd nesaf. Felly, mae angen i ni gryfhau ein hamddiffyniad o fyd natur, cynnal prosiectau adfer rhywogaethau, sicrhau bod ein safleoedd gorau yn cael eu rheoli'n dda, gwella safonau amgylcheddol, a sicrhau bod taliadau rheoli tir yn y dyfodol yn gyrru adferiad ecolegol, a mwy. Mae'r mudiad sy'n mynnu'r newid hwn yn tyfu, ac fel llunwyr polisi, ein cyfrifoldeb ni yw galluogi gwaith i adfer rhywogaethau a mynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd. A nawr yw'r amser i weithredu, fel y dywed yr adroddiad.

Yfory yw Diwrnod Iechyd Meddwl y Byd. Ledled ein gwlad, ac ar draws y byd, mae lles meddyliol pobl yn dirywio. Mae hynny'n cynnwys y rheini sydd, yn ddamcaniaethol, ymhlith y bobl fwyaf breintiedig, sef ein myfyrwyr. Mae holl Aelodau'r Cynulliad ond un wedi llofnodi'r adduned iechyd meddwl myfyrwyr a gefnogir gan Amser i Newid a Mind Cymru. Mae'n ddyletswydd arnom i sicrhau bod y rheini sy'n dechrau ar y cyfnod mwyaf cyffrous yn eu bywydau, ond y cyfnod sydd hefyd yn achosi'r straen mwyaf, yn cael yr amddiffyniad iechyd meddwl sydd ei angen arnynt ac nad ydynt yn cael eu rhwystro rhag ceisio cymorth oherwydd y stigma sy'n gysylltiedig â salwch meddwl.

Mae'r cynnydd o 500 y cant yn nifer y myfyrwyr blwyddyn gyntaf sy'n datgelu cyflyrau iechyd meddwl yn frawychus. Mae ein prifysgolion a'n colegau wedi sefydlu ystod eang o wasanaethau cymorth i fyfyrwyr, gwasanaethau a ddarperir yn aml gan eu cyfoedion clodwiw. Gall unigrwydd bod oddi cartref am y tro cyntaf fod yn llethol, gyda'r disgwyl iddynt wneud ffrindiau newydd yn rhy frawychus. Yn fwy difrifol, os ydynt yn cael eu bwlio neu eu blacmelio, mae cymorth arbenigol ar gael.

Mae'r llinell gymorth pornograffi dial yn tynnu sylw at y ffaith bod troseddwyr yn targedu glasfyfyrwyr, gan sbeicio eu diodydd a defnyddio lluniau amheus ohonynt wedyn i'w blacmelio. Mae'n hanfodol nad yw pobl yn teimlo gormod o embaras i ofyn am gymorth. Nid yw talu'r hyn y mae blacmelwyr yn gofyn amdano yn ateb. Ar y pen mwyaf difrifol i'r broblem, yr unig ffordd o fynd i'r afael â hunanladdiad ymhlith myfyrwyr yw drwy wasanaethau iechyd arbenigol sy'n gweithio'n agos gyda phrifysgolion a cholegau.

Diolch yn fawr iawn. Ac yn olaf, felly, Jack Sargeant.

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Fel y dywedodd fy nghyd-Aelod, Jenny Rathbone, yfory yw Diwrnod Iechyd Meddwl y Byd, a hoffwn gofnodi fy niolch am y gwaith gwych y mae eich swyddfa'n ei wneud ar hynny. Yr wythnos diwethaf, cynhaliodd elusen y Samariaid frecwast briffio a diolch i fy nghyd-Aelod o'r meinciau gyferbyn, Dai Lloyd, am gefnogi hwnnw. Y thema eleni yw atal hunanladdiad, ac roedd canfyddiadau'r briff hwnnw'n glir iawn. Bu cynnydd sylweddol yn nifer yr achosion o hunanladdiad ledled y DU. Mae cyfraddau hunanladdiad ledled y DU ymhlith pobl ifanc wedi bod yn cynyddu hefyd. Mae'r cyfraddau hunanladdiad ar gyfer menywod ifanc ar eu cyfradd uchaf erioed erbyn hyn, ac ar draws y DU mae dynion yn dal i fod deirgwaith yn fwy tebygol o gyflawni hunanladdiad na menywod.

Yn ddiweddar, bûm yn gweithio gyda chlybiau pêl-droed Dinas Caerdydd, Dinas Abertawe, Wrecsam, a Chasnewydd ar atal hunanladdiad, ac i godi ymwybyddiaeth o'r 84 o ddynion sy'n cyflawni hunanladdiad bob wythnos. Nawr, ers hynny, ac yn seiliedig ar y 5,185 o ddynion sy'n cyflawni hunanladdiad bob blwyddyn, fel yr amlinellir yn yr adroddiad, mae'r ffigur hwnnw bellach wedi codi i bron 100 o ddynion yr wythnos. O brofiad personol, rwy'n gwybod beth yw effaith hunanladdiad, a gwn am yr effaith y mae'n ei chael ar aelodau o'r teulu a ffrindiau a chymunedau. Dyna pam y byddaf yn meddwl yfory am bawb yr effeithir arnynt, a dyna pam y byddaf yn parhau i weithio er mwyn sicrhau gwell cymorth iechyd meddwl i bawb. Wedi'r cyfan, ni ddylai fod diwedd ar y lefelau o gymorth a gynigiwn. Mae'n fater dyngarol; mae'n gyfrifoldeb i bawb ohonom. Diolch.

Diolch yn fawr iawn. A daw hynny â thrafodion y Cyfarfod Llawn heddiw i ben.

Felly, awn ymlaen yn awr i gael egwyl, cyn i Bwyllgor y Cynulliad Cyfan ymgynnull i ystyried Cyfnod 2 y Bil Senedd ac Etholiadau (Cymru). Cenir y gloch bum munud cyn inni ailgynnull, ond buaswn yn annog yr Aelodau i fod yn y Siambr gan fy mod yn bwriadu dechrau Cyfnod 2 am 3.45 p.m. Diolch.

Daeth y cyfarfod i ben am 15:36.