6. Dadl ar Gynnig Deddfwriaethol gan Aelod: Defnyddio Plastigau Untro

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:34 pm ar 16 Hydref 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jayne Bryant Jayne Bryant Labour 4:34, 16 Hydref 2019

(Cyfieithwyd)

Hoffwn ddiolch i Huw Irranca-Davies am ddod â'r cynnig deddfwriaethol hwn gerbron heddiw, ac rwy'n falch iawn o'i gefnogi'n llwyr. Rydym wedi dod gryn dipyn o ffordd yn ein hymwybyddiaeth a sut rydym yn ailgylchu. Roedd yn rhywbeth y cefais ddealltwriaeth ohono gyntaf—fel llawer o bobl fy oed i—pan oeddwn yn 10 mlwydd oed, yn dilyn ymgyrch ailgylchu Blue Peter. Fe arweiniodd Wastesavers yn fy awdurdod lleol yng Nghasnewydd y ffordd yma yng Nghymru, ond nid yw ailgylchu'n ddigon bellach mewn gwirionedd.

Rwy'n credu bod awydd gwirioneddol gan bobl i wybod mwy ynglŷn â sut y gallant newid eu harferion a chwtogi ar faint o blastig a ddefnyddiant bob dydd. Rhaid inni roi diwedd ar y diwylliant tafladwy a meddwl sut y gallwn leihau, ailddefnyddio ac ailgylchu. Wrth gwrs, ni all arferion unigolion fod yn ddigon ar eu pen eu hunain—mae rhai archfarchnadoedd yn dechrau ar y broses o leihau plastig, tra bod y Llywodraeth yn yr Eidal yn ystyried cyflwyno gostyngiadau ar bris eitemau bwyd a glanedyddion a werthir heb ddeunydd pacio, ac i hyrwyddo gwerthu diodydd, shampŵ a hylifau eraill o gynwysyddion amldro. Gallwch gael gwellt wedi'u gwneud o basta hyd yn oed, sy'n cynnig ateb ymarferol i'r hyn sydd bellach yn broblem enwog. Mae'r enghreifftiau hyn yn arloesol ac i'w croesawu, a dyma'r math o syniadau y mae angen inni edrych arnynt, yn y sector preifat a ninnau fel Llywodraeth, i helpu i hyrwyddo'r newid hwn. Ac mae Huw ac eraill yn y Siambr hon heddiw wedi sôn am rai o'r cynlluniau y credaf y dylem ystyried gweithredu arnynt.

Gwelir canlyniadau plastig untro ym mhobman. Yn fy etholaeth i, Gorllewin Casnewydd, ceir grwpiau gwirfoddol gwych sy'n gweithio'n ddiflino i helpu i wneud eu cymunedau lleol yn llefydd gwell i fyw a gweithio ynddynt ac i ymweld â hwy. Mae grwpiau fel Pride in Pill, Celtic Horizons Litter Pickers, Rogerstone Routes a Duffryn Dusters oll yn casglu bagiau dirifedi o blastig yn rheolaidd. Un o'u gelynion pennaf yw poteli plastig. Fel y cyfryw, maent yn awyddus i weld cynllun dychwelyd ernes yn cael ei sefydlu ar boteli. Mae'n ddealladwy eu bod yn teimlo'n rhwystredig ynglŷn â'r amser y mae'n ei gymryd, ac mae hwn yn syniad gwych, sy'n boblogaidd iawn ac yn rhywbeth y mae'r cyhoedd am ei weld, ac rwy'n gobeithio y bydd y Gweinidog yn gallu rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i ni yn ei chyfraniad yn nes ymlaen. Ac wrth siarad â physgotwyr sy'n pysgota ar Afon Wysg, gwn fod plastig yn fater o bwys—mae'n mygu ein moroedd, ein cefnforoedd, ein hafonydd a'n dyfrffyrdd.

Rwyf am orffen drwy sôn yn gyflym am gynhyrchion mislif. Cynnyrch mislif yw'r pumed eitem fwyaf cyffredin a geir ar draethau Ewrop—yn fwy eang na chwpanau coffi, cyllyll a ffyrc neu wellt untro. Ac fel y dywedodd Rhianon Passmore, hoffwn dalu teyrnged i Ella Daish, sydd wedi argyhoeddi Sainsbury's i roi'r gorau i gynhyrchu dodwyr plastig ar gyfer eu brand eu hunain o damponau. Ac fe ddarbwyllodd gyngor Caerffili i brynu cynhyrchion mislif diblastig yn unig â grant cynnyrch mislif am ddim i ysgolion Llywodraeth Cymru. A byddai'n wych gweld pob cyngor yn dilyn ei esiampl. Gwn mai nod Ella yw gweld pob cynnyrch mislif yn dod yn ddi-blastig, ac rwy'n llwyr gefnogi Ella yn hyn o beth. Felly, mae llawer mwy y gallwn ei wneud. Mae gennym gyfle gwirioneddol yma yng Nghymru. Byddwch yn uchelgeisiol, byddwch yn feiddgar, ac rwy'n gobeithio'n fawr y bydd Aelodau o bob rhan o'r Siambr yn cefnogi hyn heddiw.