Part of the debate – Senedd Cymru am 3:28 pm ar 5 Tachwedd 2019.
Llywydd, rwy'n diolch i'r Aelod am ei ymateb hynod ymroddedig ef i'r adroddiad. Fe ddechreuodd drwy gyfeirio at yr hyn y mae'r adroddiad yn ei weld yn 'ymyl garw' rhwng y cyfrifoldebau yr ydym ni eisoes yn eu hymarfer yma yng Nghymru ac mae gweithrediad effeithiol y system gyfiawnder yn dibynnu arnyn nhw. Er y bydd rhywfaint o ymylon garw bob amser, lle bynnag y byddwch chi'n tynnu'r llinell, rwyf i o'r farn fod yr adroddiad yn gwneud gwaith llawn argyhoeddiad o ddangos sut y mae'r system gyfredol honno â'r ymylon garw hynny wedi eu gwreiddio'n ddwfn yng nghrombil ei dull o weithredu, a sut y gallwch ailgynllunio hynny fel eu bod nhw'n mynd yn fwy ymylol i'r ffordd y mae'r system yn gweithredu yn hytrach na bod rhwystrau cyson yng nghanol hynny i gyd. Rwyf i'n cytuno'n llwyr ag ef fod yr adroddiad yn arwyddocaol ymhell y tu hwnt i Gymru. Mae'r toriadau i gymorth cyfreithiol, y toriadau i'r gwasanaeth llys, y ffordd y cafodd y gwasanaeth prawf ei breifateiddio a cholli hyder y llysoedd yn y broses, mae'r rhain i gyd yn bethau sy'n bodoli nid yn unig yng Nghymru ond yn Lloegr hefyd.
Rwy'n diolch i Mark Reckless am yr hyn a awgrymodd ef o ran prentisiaethau, a sut y gellid eu cynllunio nhw. Byddwn yn ystyried hynny'n ofalus. Bob hyn a hyn, Llywydd, wrth ddarllen yr adroddiad, a lyncodd gryn dipyn o'm gwyliau hanner tymor i, roeddwn i'n cael fy hun ar eithafion fy nealltwriaeth dechnegol o ran rhai o'r materion y mae'n ymdrin â nhw. Cyn belled ag y mae'r Goruchaf Lys yn y cwestiwn, yn ôl yr hyn a ddeallais i, mae adroddiad y llys yn awgrymu y dylid penodi Barnwr o Gymru i'r Goruchaf Lys yn ffurfiol, a'r pwyntiau a wnaeth Mark Reckless—ac roeddwn i'n ceisio gwneud yn siŵr fy mod i'n eu dilyn nhw—oedd nid anghytuno â'r canlyniad hwnnw, ond gofyn inni edrych yn ofalus ar yr hyn y dywed yr adroddiad am y dull o gyflwyno hynny. Ac roedd y Cwnsler Cyffredinol yn eistedd yma yn gwrando'n astud ar hynny, a byddwn yn gwneud yn siŵr ein bod yn archwilio'r pwyntiau hynny gyda'r manylder sy'n ddyledus iddyn nhw.