1. Cwestiynau i Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth – Senedd Cymru ar 6 Tachwedd 2019.
9. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am economi ardal bae Abertawe? OAQ54620
Gwnaf. Rhwng 2011 a 2017, cynyddodd gwerth ychwanegol gros y pen yn ardal bae Abertawe 14.3 y cant, ac yn 2018, roedd 18,025 o fentrau gweithredol yn ardal bae Abertawe.
Un o'r uchafbwyntiau yw datblygiad SA1 yn fy etholaeth, sef datblygiad cymysg sy'n cynnwys tai a fflatiau, gwestai, bwytai a chyflogwyr mawr sy'n cynnwys Admiral, Prifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant a chwmnïau â photensial twf sylweddol, fel Canolfan Cymru ar gyfer Gweithgynhyrchu Swp Uwch. Cyflawnwyd llawer o hynny o ganlyniad i fuddsoddiad gan y sector preifat a Llywodraeth Cymru. Faint sydd wedi'i fuddsoddi yn yr ardal, a faint yn fwy y gellir ei ddisgwyl?
Mae Llywodraeth Cymru wedi buddsoddi £59 miliwn yn natblygiad SA1, ac yn ychwanegol at hynny, mae Prifysgol Abertawe wedi sicrhau £100 miliwn o gronfeydd yr Undeb Ewropeaidd i gefnogi cyfleusterau newydd pwysig a rhaglenni ymchwil a datblygu yn y datblygiad. Yn ogystal â hynny, gan weithio gyda dinas-ranbarth bae Abertawe a Llywodraeth y DU, rydym yn buddsoddi ymhellach yng nghanol dinas Abertawe drwy'r fargen ddinesig. Hoffem wneud ymyriadau pellach drwy symud yr Asiantaeth Trwyddedu Gyrwyr a Cherbydau i ganol dinas Abertawe, a fyddai, yn ein barn ni, yn cael effaith bendant ar Abertawe gyfan—Dwyrain Abertawe a Gorllewin Abertawe. Yn anffodus, nid ydym wedi cael unrhyw lwc wrth ymgysylltu â Llywodraeth y DU ynghylch hynny, ond buaswn yn sicr yn croesawu ymgyrch gan Aelodau rhanbarthol i geisio gweithio gyda ni i wneud hynny, gan y credaf y gallai gael effaith sylweddol ar wead Abertawe.
Credaf mai'r cwestiwn arall, i ymateb i'r pwynt ehangach y mae Mike Hedges yn ei wneud, yw sut y lledaenwn ddatblygiad SA1 y tu hwnt i hynny i'w etholaeth, sy'n cynnwys rhai o'r wardiau mwyaf economaidd ddifreintiedig yn y wlad. Yno, credaf fod gan ein hymagwedd ranbarthol a'n hymrwymiad i'r economi sylfaenol gryn dipyn o botensial.
Ac yn olaf, Suzy Davies.
Rhif 9, ie?
Ie, rhif 9.
Ocê. Diolch yn fawr am hynny. Sori.
Fe sonioch chi am fargen ddinesig bae Abertawe, Ddirprwy Weinidog, ac wrth gwrs, rydym yn dal i aros i £18 miliwn cyntaf y fargen ddod drwodd. Deallaf mai'r rheswm dros yr oedi yw nad yw Llywodraeth Cymru wedi dweud wrth arweinydd y fargen ddinesig, Rob Stewart, un o'ch cymheiriaid Llafur, beth yw telerau ac amodau'r £18 miliwn y maent wedi bod yn aros amdano. Mae wedi cwyno ei bod wedi cymryd 16 wythnos, sy'n rhy hir o lawer. A allwch ddweud wrthym beth yw'r rheswm am yr oedi, os gwelwch yn dda?
Mae'r ffordd y mae prosiect y fargen ddinesig wedi'i sefydlu gan Lywodraeth y DU a'r Trysorlys wedi bod yn hynod heriol a chymhleth i awdurdodau lleol nad oes ganddynt fodd o fynd â phrosiectau drwy ddull model busnes pum achos. Mae dau adroddiad annibynnol a gwblhawyd ar y fargen ddinesig wedi nodi nad oedd capasiti'n bodoli'n lleol, ac o ganlyniad, roedd cryn dipyn o rwystredigaeth yn cronni ar ran awdurdodau lleol a oedd â'r syniadau a'r cynlluniau i fwrw ymlaen â'r prosiectau hyn, ond ni allent fodloni meini prawf yr achosion busnes roedd y Trysorlys yn eu mynnu, a bu'n rhaid i ni eu cyflawni wedyn fel rhan o benawdau telerau'r fargen ddinesig. Felly, bu'n broses rwystredig iawn ym mhob ffordd. Awgrymodd yr adroddiadau annibynnol hynny gyfres o ddiwygiadau i gael gwared ar hynny, ac mae'r rhanbarth yn gwneud cynnydd wrth eu cyflawni. Rhan o'r ateb i'r pryderon a nodwyd yn yr adroddiad hwnnw oedd rhoi telerau ac amodau ar waith i sicrhau y byddai'r arian yn cael ei wario'n dda, ac rydym wedi bod yn gweithio gyda'r rhanbarth i roi'r telerau a'r amodau hynny ar waith yn fanwl. Credaf ein bod yn agos iawn at allu eu cymeradwyo.
Diolch i'r Dirprwy Weinidog.