6. Datganiad gan Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig: Cynllun Morol Cenedlaethol Cymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:41 pm ar 12 Tachwedd 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 3:41, 12 Tachwedd 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch i'r Aelod am y gyfres yna o gwestiynau. Rwyf yn credu ei fod yn gynllun cydnerth. Fel y dywedwch chi, dyma ein gweledigaeth ar gyfer yr 20 mlynedd nesaf. Mae wedi bod yn amser hir yn dod. Rwyf wedi bod yn gweithio ar hyn, ynghyd â swyddogion, ers i mi ddod i'r swydd am y tro cyntaf dair blynedd yn ôl, ac rwy'n credu yr oedd hi'n bwysig i'w gael yn gywir. Roedd yn rhywbeth a oedd yn angenrheidiol iawn yn fy marn i, i ni gael ein cynllun morol ein hunain, yn enwedig gyda'r pwerau newydd a fydd yn dod i'n rhan, fel y dywedwch chi. A fydd angen ei fireinio ar adegau? Mae'n debyg y bydd yn rhaid inni fod yn hyblyg yng nghyswllt hynny, ond yn sicr ni fyddwn i eisiau edrych eto ar y mater yn ei gyfanrwydd, nac ymgynghori eto yn y maes hwn dros yr 20 mlynedd nesaf.

Fe wnaethoch chi holi am Gyfoeth Naturiol Cymru a'i allu a'i alluoedd o ran rheoleiddio, a chyfarfûm y bore yma â Chadeirydd Cyfoeth Naturiol Cymru a swyddogion eraill o'r corff hwnnw, lle mae rheoleiddio'n eitem sefydlog yn aml, fel y gallwch chi ddychmygu, mae'n siŵr, ond buom yn siarad yn benodol am reoleiddio a phwysigrwydd eu gallu i reoleiddio polisïau a chynlluniau newydd yr ydym ni'n eu cyflwyno, ynghyd â'r rhai presennol. Yn sicr, rwyf wedi fy sicrhau bod hynny'n wir.

Fe wnaethoch chi ofyn cyfres o gwestiynau, un yn ymwneud â chysylltiad Llywodraeth y DU, ac rydych chi yn llygad eich lle ynglŷn â threfniadau trawsffiniol, os mynnwch chi, mewn cysylltiad â'r môr. Felly, rydym ni wedi ymgysylltu â phob un o'n hawdurdodau cynllunio morol cyfagos i gefnogi'r gwaith o ddatblygu gwaith cynllunio trawsffiniol effeithiol, oherwydd rwy'n credu bod hynny'n bwysig iawn o fewn y cynllun hwn. Yn sicr, mae fy adran wedi cael cyswllt agos a rheolaidd â'r Sefydliad Rheoli Morol ar faterion cynllunio morol er mwyn sicrhau ein bod ni yn mynd ati yn y modd cydgysylltiedig hwnnw. Rydym ni hefyd wedi ymgysylltu â'r Alban, gyda Gogledd Iwerddon, gyda Gweriniaeth Iwerddon ac Ynys Manaw, ac rydym ni hefyd wedi sefydlu cytundeb ffyrdd o weithio gyda'r Sefydliad Rheoli Morol ynghylch cydweithio.

Mae pwyslais economaidd i'r cynllun, ac rwy'n meddwl ei fod yn ymwneud â chydbwysedd yng nghyswllt—fe wnaethoch chi sôn am dwristiaeth a phorthladdoedd a llongau, ac, yn sicr, mae swyddogion wedi ymgysylltu ar draws y Llywodraeth. Ond mae'n amlwg bod llawer o swyddi eisoes yn bodoli mewn cysylltiad â'n cymunedau arfordirol a'n bywyd morol. Yn amlwg, rwyf wedi gweithio'n agos gyda Gweinidogion o ran cyflwyno'r cynllun hwn. Rydym ni wedi ymrwymo'n llwyr i wneud Cymru'n gymdeithas fwy ffyniannus, cynaliadwy a chyfartal, felly mae'r moroedd yn chwarae rhan hollbwysig yn ein heconomi ac yn enwedig economïau ein cymunedau arfordirol, ac fel y dywedais yn fy natganiad agoriadol, maen nhw o dan bwysau mawr ar hyn o bryd. Felly, rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn ein bod yn cydnabod y cyfoeth o asedau y mae ein moroedd yn eu cynnig a'r angen i gynllunio ar eu cyfer mewn ffordd gynaliadwy.

Fe wnaethoch chi sôn hefyd am ynni adnewyddadwy, ac mae'n amlwg bod llawer o'r technolegau sy'n datblygu yn rhai gwreiddiol. Euthum i'r gynhadledd ynni morol yn Nulyn fis diwethaf, neu efallai'r mis cyn hynny, ac roedd peth o'r dechnoleg a oedd ar ddangos yno—roedd llawer o ddatblygwyr ar gyfer gwynt arnofiol, er enghraifft. Yn amlwg, dros y blynyddoedd nesaf, mae hynny'n mynd i fod yn rhan bwysig. Felly, unwaith eto, mae'n bwysig iawn ein bod yn gweithio'n agos iawn gyda datblygwyr, gyda'n sefydliadau cydsynio a chyda'n rheoleiddwyr hefyd, i wneud yn siŵr ein bod yn gallu achub ar y cyfleoedd y mae'r technolegau newydd hyn yn eu cyflwyno.

Fe wnaethoch chi sôn yn benodol am danwyddau ffosil, a chredais ei bod hi'n bwysig iawn cael hynny yn y cynllun. Rwy'n gobeithio fy mod wedi gwneud fy marn yn glir iawn yn ein datganiad agoriadol ar y cyd â—y gwahanol bolisïau tanwydd ffosil sydd gennym ni rhwng Llywodraeth y DU a Llywodraeth Cymru.

Rwy'n glir iawn y gellir defnyddio ein polisi cynllunio tir. Dylai hynny allu osgoi'r echdynnu a'r defnyddio parhaus o danwyddau ffosil ar y tir, a rhaid cymhwyso hynny mewn unrhyw ystyriaethau sy'n gysylltiedig â seilwaith ar y lan sy'n gysylltiedig â gweithgarwch olew a nwy ar y môr.