2. Cwestiynau i'r Cwnsler Cyffredinol a'r Gweinidog Brexit (mewn perthynas â'i gyfrifoldebau fel 'swyddog cyfreithiol') – Senedd Cymru ar 19 Tachwedd 2019.
3. Pa drafodaethau y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'u cynnal ynglŷn â mynediad at gyfiawnder yng Nghymru? OAQ54698
Rydym ni'n manteisio ar bob cyfle i godi pryderon am fynediad at gyfiawnder yng Nghymru gydag adrannau yn Llywodraeth y DU. Yn yr un modd, nododd y Comisiwn ar Gyfiawnder yng Nghymru y graddau y mae pobl, er enghraifft, mewn ardaloedd gwledig, yn enwedig y rhai y mae'r Gymraeg yn iaith gyntaf iddyn nhw, er enghraifft, yn methu â chael mynediad at gyfiawnder.
Rwy'n ddiolchgar i'r Cwnsler Cyffredinol am ei ymateb ef. A gaf i ofyn iddo y prynhawn yma, mewn trafodaethau pellach a all fod ganddo, i roi blaenoriaeth i fynediad at gyfiawnder ar gyfer menywod a phlant yn y system llysoedd teulu? Mae nifer o achosion a gyflwynwyd i mi yn fy etholaeth lle mae pobl yn pryderu'n fawr iawn nad yw lleisiau plant, yn enwedig lleisiau plant sydd wedi byw mewn cartref lle mae cam-drin wedi digwydd, yn cael gwrandawiad effeithiol yn y system honno. Ac mae'r gofynion presennol sy'n ymwneud â'r trothwyon o ran camdriniaeth y mae menyw yn gorfod profi ei bod wedi ei dioddef—neu ddyn, yn wir—cyn y gall gael mynediad at gymorth cyfreithiol yn destun pryder gwirioneddol o ran sicrhau bod pob parti yn yr achos yn cael gwrandawiad digonol. Felly, a gaf i ofyn iddo, mewn trafodaethau pellach a all fod ganddo, i sicrhau bod y materion hynny ynglŷn â mynediad at gyfiawnder ar gyfer menywod mewn llysoedd teulu, ac yn enwedig mynediad at gyfiawnder ar gyfer plant, yn cael eu cadw'n uchel iawn ar yr agenda?
Yn sicr, fe roddaf i'r sicrwydd hwnnw i'r Aelod. Bu mynediad at y system gyfiawnder, a'r llysoedd teulu yn benodol, yn fater y gwnaethom ni ei godi'n gyson gyda Gweinidogion yn Llywodraeth y DU. Ac mae'r pwynt y mae hi'n ei wneud am yr heriau sy'n wynebu unrhyw un sy'n ceisio cymorth cyfreithiol yn y rhan honno o system y llysoedd yn benodol, os caf i ddweud, yn un grymus. Mae rhan o'r dadansoddiad yr ydym wedi ymgymryd ag ef o ran effaith Deddf Cymorth Cyfreithiol, Dedfrydu a Chosbi Troseddwyr 2012, yn benodol, wedi cwmpasu'r materion hynny y mae hi'n eu codi heddiw, ac fe fyddwn ni'n parhau i wneud y sylwadau hynny ar ran defnyddwyr y system llysoedd yma yng Nghymru.