Yn amlwg, mae hyn yn rhagor o newyddion ofnadwy i'r diwydiant dur yng Nghymru a'r unigolion cysylltiedig, sydd bellach yn pryderu y bydd rhagor o effaith ar swyddi yma yng Nghymru, er, wrth gwrs, mae'n ansicr iawn ar hyn o bryd lle y bydd y toriadau'n digwydd. Rwy'n credu ei bod yn glir hefyd fod gennym ni achos yma o weithwyr, ble bynnag mae'r swyddi hynny'n mynd, yn talu'r pris am y ffordd yr aeth y fenter ar y cyd â ThyssenKrupp i'r wal, a'r diffyg cynllun B pe bai'r cyd-fenter yn chwalu. Mae wedi dod i fy sylw i, yn sicr, fod undebau wedi rhybuddio Tata ar sawl achlysur na ddylen nhw ddibynnu'n llwyr ar un opsiwn; fe ddylen nhw edrych ar opsiynau eraill hefyd. A byddai gennyf ddiddordeb mewn clywed gan y Gweinidog pa rybuddion tebyg y byddai Llywodraeth Cymru wedi'u rhoi.

Yn sicr, yn ystod fy chwe blynedd fel Aelod Cynulliad, mae wedi bod yn gyfnod o ansicrwydd di-baid. Rywsut, cyhoeddiad ar ôl cyhoeddiad am golli swyddi, gohirio bob hyn a hyn, ac rwy'n ddiolchgar am yr adegau y mae cyllid wedi'i ddarparu ar gyfer prosiectau amrywiol sydd wedi rhoi achubiaeth ar wahanol adegau. Rwy'n sicr yn cytuno â'r Gweinidog pan ddywed fod angen i Lywodraeth y DU dynnu ei bys allan. I mi, nid yw'n dangos ei bod yn gwneud popeth o fewn ei gallu i gefnogi'r diwydiant hynod bwysig hwn i Gymru.

Hefyd, rwy'n cwestiynu pa ddylanwad yr ydych chi yn Llywodraeth Cymru yn ei gredu sydd gennych chi. Ydy, mae Llywodraeth Cymru wedi ymgysylltu'n gadarnhaol, mae wedi darparu arian drwy gynlluniau hyfforddi ar gyfer gwahanol gynlluniau pŵer, ac ymchwil a datblygu hefyd. Ond pa ddylanwad sydd gennych chi mewn gwirionedd? Gyda swyddi mewn perygl, ar yr ochr orau nawr, a oes elfen hyd yn oed o ddylanwadu ar eich cysylltiad â Tata er mwyn diogelu'r swyddi hynny a gafodd miliynau o bunnoedd o arian Llywodraeth Cymru ar gyfer hyfforddiant? A yw'r swyddi hynny a gafodd eu hyfforddi gan ddefnyddio arian Llywodraeth Cymru yn ddiogel? A yw'r swyddi hynny sydd wedi elwa'n uniongyrchol o becynnau cymorth yn ystod yr ychydig flynyddoedd diwethaf yn mynd i gael eu gwarchod oherwydd eich bod yn credu bod gennych chi ryw fath o ddylanwad?

Mae'r mater o ddur Orb yng Nghasnewydd yn un sy'n peri pryder hefyd, wrth gwrs. Mae gennym ni Tata yma yn dweud eu bod am arallgyfeirio i gynhyrchion newydd—cynhyrchion y bydd eu hangen ar farchnadoedd yn y dyfodol. Gwyddom mai dyna oedd yn cael ei gynhyrchu yng Nghasnewydd. A phan ddywedasoch funud yn ôl eich bod wedi gofyn i brif weithredwr Tata am ddigon o amser i ystyried cynigion a oedd wedi'u rhoi ar y bwrdd, a allech chi roi syniad inni o'r hyn a olygir gan 'ddigon o amser '? Beth yw'r amserlen? Ac yna, wyddoch chi, pan wyf i a'm plaid wedi bod yn siarad am gynnal uwch-gynhadledd weithgynhyrchu sylweddol i Gymru er mwyn dechrau mapio siâp gweithgynhyrchu yng Nghymru am flynyddoedd i ddod, y math o beth sydd gennyf i mewn golwg yw sector gweithgynhyrchu, sylfaen ddiwydiannol, lle mae angen i Orb fod yng Nghasnewydd, un sydd ag uchelgeisiau, boed hynny'n weithgynhyrchu cerbydau trydan neu'n elfennau cysylltiedig o'r sector cerbydau trydan, lle mae angen i Orb fod yng Nghasnewydd. A byddai hynny ynddo'i hun yn gallu helpu i ddadlau'r achos. Felly, byddaf yn ei adael yno am nawr.

Mae'n rhyddhad, mewn ffordd, nad yw colli swyddi, lle mae hynny'n digwydd, yn mynd i ddigwydd tan, rwy'n credu, fis Mawrth 2021, sydd o leiaf yn rhoi ychydig o amser. Ond mae angen inni wybod nawr bod Llywodraeth Cymru, wrth gwrs, yn ceisio defnyddio ei dylanwad, cyn gymaint ag y mae'n credu sydd ganddi, gan edrych ar yr un pryd tuag at Lywodraeth y DU i ddangos ei bod o ddifrif am y diwydiant dur.