Blaenoriaethau ar gyfer y GIG yng Nghanol De Cymru

1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 26 Tachwedd 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Gareth Bennett Gareth Bennett UKIP

3. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am flaenoriaethau Llywodraeth Cymru ar gyfer y GIG yng Nghanol De Cymru dros y 12 mis nesaf? OAQ54769

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 1:58, 26 Tachwedd 2019

(Cyfieithwyd)

Llywydd, ymhlith ein blaenoriaethau ar gyfer y system gofal iechyd dros y 12 mis nesaf mae atal, lleihau anghydraddoldebau iechyd, darparu'r model gofal sylfaenol i Gymru, mynediad prydlon at ofal a buddsoddiad pellach mewn gwasanaethau iechyd meddwl.

Photo of Gareth Bennett Gareth Bennett UKIP

(Cyfieithwyd)

Nawr, rydym ni wedi clywed llawer dros y tair blynedd diwethaf am effaith drychinebus honedig Brexit ar bob math o wasanaethau cyhoeddus yng Nghymru, gan gynnwys y GIG, ac rydym ni'n gwybod bod GIG Cymru eisoes yn ei chael hi'n anodd recriwtio digon o staff i ymdopi â'r galw. Ond rydym ni'n darganfod nawr mai bwriad y Blaid Lafur yw cyflwyno wythnos pedwar diwrnod, a fydd yn sicr o waethygu'r problemau recriwtio yn y gwasanaeth iechyd yng Nghymru. Mae'n bolisi mor niweidiol fel bod llefarydd iechyd Llafur yn Lloegr eisoes wedi honni na fydd yn cael ei ddilyn yn y GIG. A hoffai'r Prif Weinidog achub ar y cyfle hwn i ymwrthod â'r polisi hwn a allai fod yn drychinebus?

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 1:59, 26 Tachwedd 2019

(Cyfieithwyd)

Llywydd, wel, mae'n braf clywed, o'r diwedd, bod Gareth Bennett yn cydnabod yr effaith drychinebus y bydd gadael yr Undeb Ewropeaidd yn ei chael ar recriwtio yn y gwasanaeth iechyd yma yng Nghymru. Roeddwn i'n meddwl bod ei gwestiwn wedi dechrau'n addawol iawn yn hynny o beth—dirywiodd yn eithaf cyflym ar ôl hynny.

Gallaf ddweud wrtho, Llywydd, bod pobl sy'n gweithio'n galed yn GIG Cymru, sy'n gweithio bob dydd i sicrhau bod pobl yng Nghymru yn cael y gwasanaethau sydd eu hangen arnynt—maen nhw'n edrych ymlaen at y diwrnod pan fydd Llywodraeth Lafur yn barod i fuddsoddi yn y gwasanaethau cyhoeddus hynny fel y gellir gwireddu'r uchelgais o wythnos pedwar diwrnod yma yng Nghymru. Pam yn y byd y gellid meddwl amdano fel uchelgais annheilwng i ganiatáu i bobl dreulio mwy o amser gyda'u teuluoedd, mwy o amser yn buddsoddi yn eu datblygiad eu hunain, pan ein bod ni'n gallu gwneud hynny? Mae gennym ni gynllun i wneud hynny. Bydd yn berthnasol yma yng Nghymru. Edrychaf ymlaen at y cyfle i allu ei wneud.

Photo of Andrew RT Davies Andrew RT Davies Conservative 2:00, 26 Tachwedd 2019

(Cyfieithwyd)

Prif Weinidog, mae'n eironig eich bod chi'n sôn am weithwyr iechyd sy'n gweithio'n galed pan fu'n rhaid i'ch plaid eich hun ddefnyddio actores yn eich darllediad gwleidyddol, oherwydd na allech chi ddod o hyd i unrhyw weithwyr iechyd i gefnogi eich polisïau.

Ond hoffwn ofyn i chi am bwynt difrifol, os caf i, gan fod Arolygiaeth Iechyd Cymru a Swyddfa Archwilio Cymru newydd gynnal archwiliad o Fwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf, a chyfeiriasant at fethiant y staff i fod yn ffyddiog, os byddan nhw'n codi pryderon, y byddai'r pryderon hynny'n cael eu cymryd o ddifrif. Yn wir, aeth yr adroddiad ymlaen i ddweud eu bod nhw'n teimlo na allen nhw wneud mwy i uwchgyfeirio eu pryderon. A allwch chi roi ffydd i mi heddiw, Prif Weinidog, bod eich Llywodraeth yn gweithio gyda'r byrddau iechyd yng Nghanol De Cymru i sicrhau y gweithredir ar bryderon gweithwyr iechyd, pan gânt eu codi, oherwydd ffrind beirniadol i dynnu sylw at fethiannau a allai arwain at rai canlyniadau trychinebus yn ddiweddarach yw'r ffrind gorau yn y gwasanaeth iechyd?

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:01, 26 Tachwedd 2019

(Cyfieithwyd)

Llywydd, hoffwn ddiolch i Andrew R.T. Davies am y cwestiwn pwysig yna, ac rwy'n cytuno â bron popeth a ddywedodd. Mae'n gwbl hanfodol yn ein gwasanaeth iechyd, pan fydd gan bobl bryderon y mae'n rhaid iddyn nhw eu codi, bod ganddyn nhw ffydd y bydd y system yn gwrando'n astud arnyn nhw, yn ymateb iddyn nhw o ddifrif, ac yn gweithredu ar sail y pryderon hynny pan gaiff y pryderon hynny eu cadarnhau yn dilyn ymchwiliad.

Nawr, dywedodd yr adroddiad a gyhoeddwyd ar 19 Tachwedd gan yr arolygiaeth gofal iechyd a Swyddfa Archwilio Cymru yng Nghwm Taf bod camau yn cael eu cymryd i gryfhau ansawdd, diogelwch a llywodraethu o fewn y Bwrdd Iechyd, bod y prif weithredwr newydd, am y tro, yn gwneud llawer iawn i arwain y sefydliad i'r cyfeiriad hwnnw. Yna mae'n gwneud cyfres o argymhellion pellach y mae angen i'r bwrdd iechyd ymateb iddyn nhw i ddangos ei fod yn ailgynllunio ei strwythurau a'i brosesau, ac i wneud yn siŵr bod y gwerthoedd o fod yn agored a rhoi sylw gofalus i'r hyn y mae aelodau o staff yn ei ddweud wrth y bwrdd wedi eu hymwreiddio'n llwyr yn niwylliant y sefydliad hwnnw. Ac rwy'n rhannu safbwyntiau a fynegwyd gan yr Aelod ar y pwysigrwydd bod hynny'n digwydd yn ein gwasanaethau iechyd drwyddynt draw.