1. Cwestiynau i'r Gweinidog Addysg – Senedd Cymru ar 27 Tachwedd 2019.
8. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i wrthdroi'r gostyngiad yn nifer y disgyblion sy'n astudio ieithoedd tramor modern ar gyfer TGAU a safon uwch? OAQ54763
Diolch, Delyth. Ers 2015, rydym wedi buddsoddi dros £2.5 miliwn yn y rhaglen Dyfodol Byd-eang i sicrhau bod ein dysgwyr yn elwa o fanteision dysgu ieithoedd tramor modern. Mae hyn yn cynnwys ariannu partneriaid consortia i ddatblygu canolfannau rhagoriaeth gydag ysgolion a phrifysgolion a'r prosiect mentora myfyrwyr, sydd wedi'i anelu'n benodol at gynyddu'r nifer sy'n mynd ar drywydd cymwysterau iaith.
Diolch i'r Gweinidog am ei hateb. Mae arolwg 'Tueddiadau Ieithoedd Cymru' diweddaraf y British Council yn ddiddorol iawn i'r rhai ohonom sy'n credu bod dysgu ieithoedd tramor modern yn bwysig nid yn unig er mwyn cynyddu sylfaen sgiliau ein pobl ifanc, ond er mwyn cynyddu eu hempathi ac ehangu eu dealltwriaeth o ddiwylliannau eraill. Dengys yr ymchwil fod y cwymp yn nifer y disgyblion sy'n astudio'r pynciau hyn ar lefel TGAU a Safon Uwch ers 2000 wedi parhau'n ddi-baid, ac rwy'n siŵr y byddwch yn ymwybodol o hynny. Eleni, bu gostyngiad pellach o 7 y cant ar lefel TGAU a gostyngiad cyfatebol o 5 y cant ar lefel Safon Uwch.
Daw'r British Council i'r casgliad y dylai'r cymhellion a'r gefnogaeth i ieithoedd tramor modern mewn ysgolion fynd ymhellach o lawer na'r hyn y mae Llywodraeth Cymru yn ei gynnig ar hyn o bryd drwy'r fenter Dyfodol Byd-eang y cyfeirioch chi ati. Weinidog, maent yn cynnig 11 o argymhellion, wedi'u seilio'n bennaf ar ddatblygu dull amlieithog newydd mewn ysgolion cynradd a chynorthwyo athrawon i hyrwyddo ieithoedd tramor modern er mwyn ysbrydoli ac ysgogi plant i'w hastudio ar lefel TGAU. A wnewch chi gadarnhau y byddwch yn rhoi ystyriaeth ddyledus i'r argymhellion hyn pan gaiff yr adroddiad llawn ei gyhoeddi, a meddwl eto am yr hyn y mae angen ei roi ar waith ar lefel ysgolion cynradd fel y gallwn ddechrau gwrthdroi'r dirywiad anffodus hwn mewn addysgu ieithoedd tramor modern?
A gaf fi ddweud fy mod yn cytuno â'r Aelod? Mae'n amlwg fod gennym lawer iawn o waith i'w wneud i fynd i'r afael â'r dirywiad yn y nifer sy'n astudio ieithoedd tramor modern ar lefel TGAU. Mae'r myfyrwyr sy'n astudio ieithoedd tramor modern yn gwneud yn arbennig o dda, ond mae'r niferoedd yn peri pryder i mi ac yn peri pryder, rwy'n siŵr, i bawb yn y Siambr hon.
Roedd hi'n fwy calonogol darllen yn adroddiad y British Council, er bod yr her honno'n dal i fodoli yn y sector uwchradd, fod y darlun yn gwella ar y lefel gynradd yn wir, ac mae'r mentrau hynny mewn ysgolion cynradd yn gwbl hanfodol. Roeddwn yn falch o ddarllen yn yr adroddiad fod yna dystiolaeth fod mwy o ysgolion cynradd yn cynnwys ieithoedd tramor modern yn eu cwricwlwm eu hunain.
Fy mwriad wrth gyhoeddi'r cwricwlwm newydd i Gymru yw y byddwn yn dweud yn glir y byddem yn disgwyl gweld ieithoedd tramor modern yn cael eu cyflwyno fel rhan o'r cwricwlwm i'r ystod oedran uwch yn ein hysgolion cynradd i roi cyfle i blant gymryd rhan yn y pynciau hynny'n gynnar. Ond yn wir, yn rhai o'n hysgolion arloesi—. Yn ddiweddar, roeddwn mewn ysgol pob oed newydd yn y Cymoedd lle roedd y dosbarth ieuengaf yn darllen The Very Hungry Caterpillar—mae llawer ohonoch, rwy'n siŵr, yn gwybod am The Very Hungry Caterpillar, yr eicon llenyddiaeth plant hwnnw—ac roeddent yn dysgu'r ffrwythau sy'n ymddangos yn y llyfr, roeddent yn dysgu'r geiriau am y ffrwythau hynny yn Saesneg, yn Gymraeg, ac en Español, yn Sbaeneg. Ac roedd y plant yn dwli dysgu'r gwahanol eiriau, ac mae hynny'n dangos bod modd gwneud hyn.
O ran Dyfodol Byd-eang, fy mwriad yw adnewyddu cynllun Dyfodol Byd-eang, ond mae'n rhaid i mi ddweud, fel y dywedais yn gynharach, os ydym yn parhau i wneud yr un peth, byddwn yn y cyrraedd yr un canlyniadau yn y pen draw. Felly, hoffwn gael fy argyhoeddi gan fy swyddogion y bydd yr hyn rydym yn mynd i'w gynnig mewn fersiwn newydd o Dyfodol Byd-eang yn mynd i'r afael â'r broblem o ddifrif, gan na fydd parhau â'r un dull gan y Llywodraeth yn arwain at y newid sylweddol y mae'r British Council a chithau yn galw amdano.
Diolch yn fawr, Weinidog.