Rwy'n mynd i geisio gwneud araith amhleidiol, anwleidyddol yma, sy'n anarferol yng nghanol etholiad, ond mewn gwirionedd, daw allan o rywbeth sydd wedi codi yng nghanol yr etholiad. Oherwydd cefais gopi o lythyr a anfonwyd, mae'n debyg, at bob ymgeisydd plaid seneddol ac fe'i llofnodwyd gan bennaeth materion allanol Ffederasiwn Busnesau Bach Cymru; Dave Hagendyk, cyfarwyddwr Sefydliad Dysgu a Gwaith Cymru; Heather Myers, prif weithredwr Siambrau Masnach De a Chanolbarth Cymru; Iestyn Davies, prif weithredwr ColegauCymru; yr Athro Julie Lydon OBE, cadeirydd Prifysgolion Cymru; Margaret Phelan, swyddog Cymru Undeb y Prifysgolion a'r Colegau; Rob Simkins o Undeb Cenedlaethol y Myfyrwyr; a Ruth Marks, prif weithredwr Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru.  

Mae'r llythyr yn galw mewn gwirionedd ar ba Lywodraeth bynnag sydd mewn grym ar ôl yr etholiad i sicrhau nid yn unig fod arian ar gael yn lle'r holl arian blaenorol roeddem yn ei gael gan yr Undeb Ewropeaidd, ond bod y penderfyniadau sy'n cael eu gwneud yn ei gylch yn digwydd yng Nghymru. Ac maent yn dweud hyn:

Galwn ar bob plaid wleidyddol i sicrhau bod arian yn lle'r cronfeydd strwythurol ar gael yn llawn. Mae Llywodraeth bresennol y DU wedi addo creu Cronfa Ffyniant Gyffredin i gymryd lle'r cronfeydd hyn. Rhaid i unrhyw Gronfa Ffyniant Gyffredin fod wedi ei chynllunio ar batrwm datganoledig a gweithredu ar sail model sy'n seiliedig ar anghenion.

Ac maent yn cyfeirio at y ffordd y câi cyllid Ewropeaidd ei ddefnyddio, arian a oedd, yn wir, yn mynd o law trethdalwyr ledled y wlad i'r UE ond deuai llwythi o arian yn ôl i Gymru—llwythi—ac mae'n chwarae rhan hollbwysig yng Nghymru ym maes ymchwil ac arloesi, yn ein cymunedau difreintiedig, ar ffurf pobl ifanc ac oedolion yn ceisio gwella eu sgiliau a dod o hyd i waith ac adeiladu gyrfaoedd, ac ar ffurf rheoli ein hadnoddau naturiol yn gynaliadwy.  

Rydym yn chwilio am oddeutu £370 miliwn y flwyddyn o gyllid yn lle'r hyn a gawn ar hyn o bryd drwy gronfeydd strwythurol a buddsoddi Ewropeaidd. Mae'n rhaid i'r arian newydd fod yn hirdymor ac yn seiliedig ar anghenion, a rhaid iddo gynnwys addasiad parhaol i'r grant bloc dros ben Barnett. Ac mae hynny oherwydd, er gwaethaf y cynnydd—a gallwn droi at y cynnydd a wnaethom a'r cryfder y mae peth o'r cyllid hwnnw wedi'i roi i rai o'n cymunedau—mae'r anghydraddoldebau rhanbarthol hynny, yng Nghymru ac mewn rhannau eraill o'r DU, yn dal i fod yno. Ac yng Nghymru, maent yn aml yn parhau i fod ymhlith yr uchaf yn yr UE. Nid yw'r problemau hyn yn diflannu gyda Brexit, a gallent fynd yn waeth byth heb fuddsoddiad parhaus sy'n cyd-fynd â'r fframwaith polisi yng Nghymru.

Mae'r cyllid o'r UE wedi cael effaith ar draws Cymru gyfan ac ar draws ystod eang o feysydd polisi. Gallwn siarad am y busnesau a'r swyddi a grëwyd ganddo dros y degawd diwethaf—48,000 o swyddi newydd a 13,000 o fusnesau newydd; y 25,000 o fusnesau a gafodd gefnogaeth ar ffurf arian a chymorth; yr 86,000 o bobl a gafodd help ariannol; y 300,000 o bobl a gafodd help i gael cymwysterau newydd—