3. A wnaiff y Dirprwy Weinidog ddatganiad am wella diogelwch cymunedol yn Abertawe? OAQ54828

Mae’r rhaglen Cymunedau Mwy Diogel yn mabwysiadu’r argymhellion sy’n deillio o adroddiad ar ddiogelwch cymunedau yng Nghymru gan Swyddfa Archwilio Cymru. Mae’n gwneud hyn drwy ddefnyddio dull aml-asiantaeth gyda phartneriaid allweddol.

Diolch yn fawr am yr ateb bendigedig yna, Weinidog.

Fe fyddwch yn ymwybodol bod stryd fawr Abertawe wedi cael trafferthion yn ddiweddar o ran troseddu yn yr ardal, o ran defnyddio cyffuriau, puteindra, dwyn, a thrais. Mae'r broblem wedi bod yno ers misoedd—blynyddoedd, mewn gwirionedd—a chofnodwyd 75 o droseddau ym mis Medi a mis Hydref yn unig. Nawr, o ystyried bod gennych chi fel Llywodraeth Cymru swyddogaeth allweddol o ran diogelwch cymunedol ac o ran adfywio, a chefnogi mentrau fel trin camddefnyddio cyffuriau ac alcohol, digartrefedd, cysgu ar y stryd ac amddiffyn dioddefwyr, beth arall ydych chi'n bwriadu ei wneud, ar y cyd â Heddlu De Cymru a Chyngor Abertawe, i fynd i'r afael â'r broblem hon ar un o byrth allweddol Abertawe?

Wel, mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i wneud ein cymunedau yn fwy diogel, ac mae'n rhaid i hynny fod yn gamau ar y cyd a gymerir i leihau ymddygiad gwrthgymdeithasol a throseddu—nid yw'r rhain yn faterion sydd wedi eu datganoli yn uniongyrchol, ond mae gennym ni gyfrifoldebau i sicrhau y gallwn ni wneud popeth o fewn ein gallu i wneud pobl Cymru yn fwy diogel a theimlo'n fwy diogel. Rydym ni, wrth gwrs, yn ymgorffori dull iechyd cyhoeddus wrth wraidd ein rhaglen. Cadeiriais gyfarfod diweddaraf Bwrdd Partneriaeth Plismona Cymru. Er enghraifft, fe wnaethom ni ganolbwyntio yr wythnos diwethaf ar gamddefnyddio sylweddau, sydd, wrth gwrs, yn broblem, fel yr ydych chi wedi'i godi. Ac rwy'n meddwl bod Ymgyrch Sceptre, yn ystod y cyfnod rhwng 1 Gorffennaf a 30 Medi eleni, gan gynnwys tasglu yn Abertawe, o ran mynd i'r afael â chamddefnyddio sylweddau—. Ond mae hwn yn—. Yn amlwg, mae grŵp digwyddiadau critigol Bae Abertawe, sydd hefyd yn edrych ar y materion hyn, yn hanfodol bwysig. Ond rydym ni'n bwrw ymlaen â'r argymhellion sy'n codi o adroddiad Swyddfa Archwilio Cymru ar ddiogelwch cymunedol, fel y dywedais i, drwy'r dull amlasiantaethol hwn.

Tybed, Dirprwy Weinidog, os caf i bwyso ychydig mwy arnoch chi ar hynny. Oherwydd, fel y gwyddoch, yn gymharol ddiweddar, mae Heddlu De Cymru, er mwyn ceisio mynd i'r afael â phuteindra ar y stryd, yn arbennig ar Stryd Fawr Abertawe, wedi cyflwyno gorchmynion diogelu'r cyhoedd, ac mae hynny wedi achosi cryn ddadlau. Canlyniad hyn, a oedd i'w ddisgwyl efallai, yw bod y menywod a'r rhai hynny sy'n manteisio arnyn nhw wedi symud i rywle arall. Tybed a allwch chi roi mwy o wybodaeth i ni am yr hyn y mae'r tasglu wedi ei argymell, oherwydd rwy'n credu y dylai fod yn destun pryder i bob un ohonom ni fod yr heddlu wedi dweud wrthym ni mai'r ffordd orau neu'r unig ffordd o weithredu'r ymyrraeth fwyaf er mwyn cynorthwyo'r menywod hyn yn erbyn camfanteisio yw eu harestio mewn gwirionedd, sydd yn ôl pob tebyg yn gam rhy llym i ymdrin â'r broblem yn fy marn i. Beth allwch chi ddweud wrthym ni am y gwasanaethau datganoledig sydd ar gael i chi sy'n gallu helpu'r menywod ac, wrth gwrs, rhai dynion hefyd, i ddod allan o'r trap hwn heb fod yn rhaid eu harestio?

Wel, rwyf innau hefyd yn ddiolchgar iawn, Suzy Davies, eich bod chi wedi codi'r mater yna am agweddau ar fod yn agored i niwed hefyd, yn enwedig menywod yn y sefyllfa hon, ac yn amlwg mae angen taro cydbwysedd yn y fan yma ynghylch mynd i'r afael â materion, fel camddefnyddio sylweddau ac effaith hynny, yr wyf i wedi eu hamlinellu yn Ymgyrch Sceptre. Ond mae'n amlwg yn gyfrifoldeb, nid yn unig i'r awdurdod lleol a'r bwrdd iechyd, ond hefyd—. Mae'n rhaid i mi ddweud bod hyn yn mynd â mi at y glasbrint troseddwyr benywaidd o ran sut y gallwn ni ymyrryd a cheisio cefnogi menywod yn y sefyllfa hon, ac ystyried y dull Cymru Ddiogelach o sicrhau bod diogelwch ar y strydoedd ar gyfer y rhai hynny sydd fwyaf agored i niwed a bod problemau Bae Abertawe yn cael eu trin ar sail amlasiantaethol.