Cynhyrchu Ynni yn Ynys Môn

Part of 1. Cwestiynau i Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig – Senedd Cymru am 1:30 pm ar 11 Rhagfyr 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 1:30, 11 Rhagfyr 2019

(Cyfieithwyd)

Wel, rwy'n gobeithio i chi ganu rhai larymau swnllyd iawn yn y cyfarfod hwnnw gyda'r Gweinidog. Fel y dywed y cwestiwn, gwn nad yw'r fframwaith datblygu yn rhan o’ch briff, ond buaswn yn eich cynghori i fod yn ofalus iawn wrth bwyso am atebion ynghylch yr hyn y mae'r fframwaith yn ei olygu i'ch maes cyfrifoldeb—neu un o'ch meysydd cyfrifoldeb—sef ynni. Os edrychwn ar y FfDC ehangach, ble rwy'n dechrau? Nid yw’n cynnwys unrhyw gyfeiriad at Gaergybi; nid ymddengys ei fod yn cyd-fynd ag egwyddorion lledaenu cyfoeth; nid yw’n cynnwys gweledigaeth ar gyfer y Gymraeg; nid yw’n cynnwys unrhyw sôn go iawn am ganolfannau rhanbarthol. Nid oedd uwch swyddogion—y swyddogion uchaf—yng ngogledd Cymru yn gwybod unrhyw beth am yr hyn y byddai’r fframwaith datblygu cenedlaethol hwn yn ei gynnwys, yn ôl yr hyn a ddeallaf, tan iddo gael ei gyhoeddi. Nid oes unrhyw gyfeiriad ynddo at drydedd bont y Fenai—mae’n mynd ymlaen ac ymlaen.

Nawr, deallaf fod pwyllgor yn y Cynulliad hwn yn debygol o gynnig ymbellhau oddi wrth y model gofodol mewn perthynas â chynhyrchu ynni yn y dyfodol. Yn sicr, mae’r dull gofodol, mewn perthynas ag Ynys Môn, gyda thyrbinau 250m—sy’n uwch na'r tir uchaf yn unrhyw le ar Ynys Môn—yn chwerthinllyd. Felly, buaswn yn galw arnoch i wrthod yr hyn sy'n cael ei argymell o ran cynhyrchu ynni. Ac a fyddech yn rhannu fy mhryder, o ran ynni, fod y fframwaith datblygu cenedlaethol, fel cymaint o feysydd eraill, yng ngeiriau swyddogion a glywais, yn debyg i brosiect TGAU gwael iawn?