5. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am gefnogaeth Llywodraeth Cymru i lochesi ar gyfer y digartref? OAQ54823

Gwnaf. Mae'r Llywodraeth hon yn mynd i'r afael â digartrefedd ar ei holl ffurfiau. Rydym am symud oddi wrth atebion dros dro fel llochesi brys, a thuag at gynorthwyo pobl yn gyflym i gael llety cynaliadwy, hirdymor. Fodd bynnag, yn y tymor byr, mae llochesi yn parhau i fod yn elfen allweddol wrth gefnogi pobl i ddod oddi ar y strydoedd.

Rwy'n cytuno ag egwyddor y polisi a rhan olaf eich datganiad—fod angen y llochesi brys dros dro hyn arnom o hyd. A gaf fi dynnu eich sylw at y bygythiad i loches nos y Wallich yng Nglan yr Afon? Fel y gwyddom, mae cysgu allan wedi cynyddu dros y tair blynedd diwethaf—yn ôl mesurau'r arolwg, beth bynnag, ymddengys bod hynny'n wir. Ac mae angen inni sicrhau bod arferion gorau, fel y rheini a ddatblygwyd gan y Wallich, sydd wedi bod yn gwasanaethu'r gymuned hon ers dros 20 mlynedd, yn cael eu cynnal cyhyd ag y bo'u hangen.

Ie, rwy'n cytuno â hynny. Nid wyf yn ymwybodol o'r amgylchiadau penodol, ond os yw David Melding am roi gwybod i mi am unrhyw amgylchiadau penodol, mae'n gwybod fy mod yn fwy na pharod i edrych arnynt. O'n safbwynt ni, rydym yn sicrhau bod cynghorau'n cael eu hariannu'n ddigonol, er mwyn gwneud yn siŵr fod pobl yn cael y lloches sydd ei hangen arnynt, fod yr allgymorth grymusol ar waith. A hoffwn ailadrodd yn y Siambr, rydym wedi dweud wrth gynghorau i wneud yr hyn y mae angen ei wneud ac y byddwn ninnau'n datrys y gwaith plymio wedyn. Felly, ni ddylai unrhyw gyngor fod yn dweud wrthych fod ganddynt anawsterau gweinyddol neu anawsterau eraill wrth wneud hynny; dylid darparu'r gwasanaethau, ac mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i ddatrys unrhyw drefniadau talu neu drefniadau eraill wedi hynny, ac rydym hefyd wedi dweud na fydd unrhyw awdurdod ar eu colled o ganlyniad i gamu i'r bwlch hwnnw.

Weinidog, yn dilyn cwestiwn diweddar a ofynnais i'r Prif Weinidog, fe fyddwch yn gwybod ein bod bellach yn gweld pobl yn cysgu allan yn ein holl gymunedau, fel Cei Connah a Shotton yn fy etholaeth. Nawr, mae'n rhaid i mi ddweud, Weinidog, mai naw mlynedd o gyni Torïaidd, wedi'i dargedu'n fwriadol at y tlotaf a'r mwyaf agored i niwed, sydd wedi dod â ni at y pwynt hwn. Heb do uwch eu pennau, mae'n amhosibl i leisiau'r bobl hyn gael eu clywed. Felly, ein gwaith ni yn y Siambr hon, a siambrau ledled y DU, yw sefyll o'u plaid yn gadarn ac yn falch, a dyna'n union y dylem fod yn ei wneud.

Mae grant cymorth tai Llywodraeth Cymru yn darparu’r math o gymorth hyblyg i ni sy’n galluogi cynghorau i fynd i’r afael â’r lleoedd anoddaf, a sicrhau bod pobl yn dod o lochesi ac i mewn i atebion tai hirdymor. Weinidog, a fydd buddugoliaeth i Lafur yfory yn eich galluogi i ariannu'r grant hwn ymhellach a dechrau mynd i'r afael â realiti naw mlynedd o gyni Torïaidd?

Yn wir. Gobeithiwn yn fawr y bydd gennym Lywodraeth sy'n deall bod targedu gwariant at y tlotaf yn ein cymunedau yn fesur o warineb. Rydych yn mesur cymdeithas, nid yn ôl yr hyn y mae'n ei wneud i'r rhai cyfoethocaf sydd ar y brig, ond yn ôl yr hyn y mae'n ei wneud i'r rheini sydd ar y gwaelod sy'n agored i niwed ac yn dlawd. Mae'n rhaid i mi ddweud bod hanes y Llywodraeth hon yn siarad drosto'i hun, gyda nifer y bobl ar y strydoedd, gyda throsedd yn cynyddu, niferoedd llai o heddlu, anawsterau mewn ysbytai, a gwasanaethau awdurdodau lleol yn gwywo. Yn yr adroddiad 'Materion Tai', a gyflwynwyd i ni'n ddiweddar gan Cymorth Cymru, Cartrefi Cymunedol Cymru a Cymorth i Fenywod Cymru, mae'r adroddiad yn adrodd stori, fel y nododd Leanne Wood hefyd, am y pwysau ar wasanaethau sy'n wynebu galw cynyddol a llai o rym gwario. Roeddent yn cyfeirio at broblemau cysgu allan, rhoi terfyn ar droi pobl allan i fod yn ddigartref a mynd i'r afael ag effaith trais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol. Dywedant y dylai'r rheini fod yn flaenoriaethau i unrhyw Lywodraeth sy'n werth ei halen. Byddai'r rhain yn flaenoriaethau i Lywodraeth Lafur ar lefel y DU, fel y Llywodraeth hon, fel y maent bob amser wedi bod yn flaenoriaethau i'r Llywodraeth Lafur hon yng Nghymru.