4. Dadl ar Ddatganiad: Cyllideb Ddrafft 2020-21

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:37 pm ar 7 Ionawr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Darren Millar Darren Millar Conservative 3:37, 7 Ionawr 2020

(Cyfieithwyd)

Rwy'n credu eich bod wedi talu mwy nag y dylech chi am faes awyr os oeddech yn credu ei fod ar fin cau, gan wastraffu degau o filiynau o bunnoedd o arian trethdalwyr.

Nawr, os caf i droi—oherwydd mae'n rhaid imi fwrw ymlaen—at ardrethi busnes. Wrth gwrs, rydym wedi colli'r cyfle i fynd i'r afael â'r ffaith mai gan Gymru y mae'r amgylchedd ardrethi busnes lleiaf cystadleuol yn y DU gyfan, gan drethu busnesau cymaint fel eu bod yn gorfod gadael y stryd fawr. Does dim rhyfedd mai gennym ni y mae'r gyfradd uchaf o siopau gwag ar y stryd fawr yn y Deyrnas Unedig. Ac wrth gwrs, yn lle gwneud hynny, ein barn ni yw y dylech chi fod yn manteisio ar y cyfle i leihau trethi ar fusnesau, i'w denu nhw'n ôl i'r stryd fawr, inni allu gwella cyfleoedd yng nghanol ein trefi.

O ran y GIG, fe'i disgrifiwyd gan y Gweinidog cyllid fel y gwasanaeth cyhoeddus a drysorir fwyaf gennym. Rydym ninnau'n cytuno'n llwyr, a dyna pam ein bod ni'n falch iawn o weld rhywfaint o fuddsoddiad ychwanegol yn cyrraedd ein GIG o'r diwedd. Ond, ni ddylem byth adael i'r cyhoedd anghofio mai Prif Weinidog Cymru oedd wrth y llyw pan gafwyd yr unig doriadau a welwyd erioed mewn cyllideb i'r GIG yn holl hanes y Deyrnas Unedig. Mae'n gywilyddus mai Llywodraeth Lafur, Llywodraeth Lafur—nid oes unrhyw Brif Weinidog Ceidwadol wedi torri cyllideb y GIG erioed—Llywodraeth Lafur yn y fan hon a wnaeth y penderfyniad i wneud hynny. Ac wrth gwrs, y Gweinidog Iechyd bryd hynny yw'r Prif Weinidog nawr sy'n eistedd o'n blaenau ni yn y Siambr hon heddiw. Does dim rhyfedd bod perfformiad y GIG yng Nghymru y tu ôl i berfformiad Lloegr mewn llawer o fesurau amrywiol. Ac a yw hi'n unrhyw syndod fod gennym gynifer o ymyriadau wedi'u targedu yn achos llawer o fyrddau iechyd yng Nghymru? Ac wrth gwrs, mae gennym ni'r enghraifft glasurol yn fy ardal i o Fwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr, sydd wedi bod yn rhan o fesurau arbennig ers bron pum mlynedd bellach ac sy'n dangos dim ond y mymryn lleiaf o welliant. Mewn gwirionedd, mewn rhai ardaloedd, mae'n dangos arwyddion o waethygu.

Nawr, os caf i droi at addysg, dim ond am ychydig eiliadau. Yn ôl yr NASUWT—nid swyddfa friffio'r Ceidwadwyr Cymreig, yr NASUWT, undeb athrawon uchel ei pharch yma yng Nghymru—mae ysgolion yng Nghymru'n parhau i gael eu tanariannu ar gyfradd o tua £645 y disgybl y flwyddyn o'u cymharu ag ysgolion yn Lloegr. [Torri ar draws.] Rwy'n gwybod eich bod chi'n herio hynny, ond nid ydych chi erioed wedi anfon—. Rwy'n fodlon derbyn ymyriad, ydw.