Part of the debate – Senedd Cymru am 6:02 pm ar 7 Ionawr 2020.
Yn gyntaf oll, wrth gwrs mae gennym ni ddiddordeb mewn hybu masnach. Ond rydym yn gwneud hyn ar adeg anodd iawn. Mae Sefydliad Masnach y Byd mewn sefyllfa ar hyn o bryd lle mae'r Unol Daleithiau wedi rhoi'r gorau i benodi barnwyr, felly gall unrhyw beth sy'n deillio o Sefydliad Masnach y Byd dim ond cyrraedd rhyw gam o ran y broses gyfreithiol, a gallai pobl i bob diben anwybyddu beth y maen nhw'n ei awgrymu a herio hynny, a gallai hynny gymryd blynyddoedd i fynd drwy'r system. Felly, ar adeg pan mai dibynnu ar Sefydliad Masnach y Byd yw ein sefyllfa wrth gefn, nid dyma'r amser i wneud hynny.
O ran masnach, wrth gwrs, yr hyn yr ydym wedi ei bwysleisio yw datganoli lle mae'n rhaid i ni yn bendant gael llais, lle mae gennym ni'r pwerau hynny. A rhaid i chi gofio inni ymuno â'r UE ar adeg pan nad oedd datganoli yn bodoli; rydym ni'n gadael i ymuno â byd gwahanol iawn, lle mae'r pwerau hynny'n bodoli yn y fan yma. Ac mae'n wych bod Llywodraeth y DU wedi cydnabod hynny a'u bod nhw'n awyddus i ymgysylltu a'n cynnwys ni, oherwydd maen nhw'n gwybod mai ni, yn y pen draw, yw'r bobl sy'n gorfod gwireddu hynny ar lawr gwlad. Felly nid yw'n fuddiol iddyn nhw ymrwymo i gytundebau masnach a fyddai'n anodd eu gweithredu ar lawr gwlad. Felly, rydym ni'n ymddiried yn eu gair, rydym ni eisiau ymgysylltu; ar hyn o bryd, dydyn nhw ddim yn ymgysylltu yn y ffordd yr hoffem ni iddyn nhw wneud hynny.
O ran yr Unol Daleithiau, rwy'n deall yn iawn ei fod yn un o'r buddsoddwyr mwyaf yng Nghymru. Fel y dywedwch chi, rydych chi wedi pwysleisio nifer y cwmnïau sydd wedi ymgartrefu yma yng Nghymru. Mae'n un o'n marchnadoedd allforio mwyaf. Mae hynny i gyd yn digwydd heb gytundeb masnach, peidiwch ag anghofio. Felly, y pwynt yw, nid oes angen cytundeb masnach arnoch chi bob amser er mwyn masnachu. Ac rwyf yn credu, ar hyn o bryd, a ninnau wedi ein tynghedu ein hunain o ran y dyddiad cau yr ydym ni wedi'i osod i ni ein hunain ar gyfer yr UE ers blwyddyn, mae gennym ni arlywyddiaeth Trump sy'n dweud, 'Rhowch America'n gyntaf', mae hynny'n lle digon anodd i'ch rhoi eich hun ynddo—nid oes gennych chi fawr o bosibiliadau yn y sefyllfa honno. Ond gadewch i ni obeithio am y gorau, a gadewch i ni weld beth all Llywodraeth y DU ei gynnig.
Rwy'n credu bod gan Brydain enw gwirioneddol dda o ran lles anifeiliaid. Yn sicr, o ran cludo anifeiliaid byw, roedd Llywodraeth y DU yn wirioneddol ddylanwadol o ran lleihau yn sylweddol nifer yr oriau y caniatawyd i anifeiliaid gael eu cludo o fewn yr UE.
O ran y Gymanwlad, mae hyn yn rhywbeth y mae llawer o bobl yn ei ddweud: 'Pam na awn yn ôl i hen ddyddiau'r Gymanwlad?' Os edrychwch chi ar faint yr ydym yn masnachu gydag Awstralia, gydag India, a Chanada, nid yw hynny i gyd gyda'i gilydd yn gyfystyr â faint yr ydym ni'n masnachu gydag Iwerddon. Felly, wyddoch chi, rwy'n credu bod yn rhaid i ni wneud yn siŵr ein bod ni'n cael rhywfaint o grebwyll o ran lle mae ein partneriaid masnach agosaf, ac mae difrifoldeb masnach yn chwarae rhan bwysig iawn yma.