Yr eitem nesaf, felly, yw'r datganiad gan Weinidog y Gymraeg a Chysylltiadau Rhyngwladol ar y wybodaeth ddiweddaraf am bolisi masnach. Dwi'n galw ar y Gweinidog i wneud ei datganiad—Eluned Morgan.

Diolch, Llywydd. Wrth i'r Deyrnas Unedig baratoi i ddechrau ar gyfnod newydd o negodiadau, a allai newid economi Cymru a'r Deyrnas Unedig am ddegawdau i ddod, mae polisi masnach wedi dod yn fwy amlwg. Mae'r etholiad cyffredinol wedi dangos yn glir y bydd Brexit yn digwydd, ac y gallai esgor ar nifer o negodiadau masnach, a fyddai'n digwydd ar yr un pryd. Ond, mae'n werth nodi hefyd i'r etholiad cyffredinol ddangos fod cyfran Plaid Lafur Cymru o'r bleidlais yn uwch nag oedd hi yn 2010 a 2015, ac yn holl etholiadau'r Senedd, ar wahân i 2011. Felly, mae Llywodraeth Cymru yn parhau i fod â mandad clir o roi llais cryf i Gymru ledled y Deyrnas Unedig, yn enwedig ar faterion sydd wedi eu datganoli.

Pasiodd y Senedd gynnig ym mis Rhagfyr yn galw am gael rôl ffurfiol i sefydliadau datganoledig mewn negodiadau ar gytundebau rhyngwladol. Mae'r Pwyllgor Materion Allanol a Deddfwriaeth Ychwanegol hefyd wedi cyhoeddi adroddiad sy'n darparu argymhellion manylach. Mae'r rheini i gyd i weld i fi yn synhwyrol, a byddaf yn ymateb yn ffurfiol iddynt yn ystod y mis nesaf. Rwy'n awyddus i weithio'n agos gyda'r pwyllgor i wneud yn siŵr eu bod nhw'n cael y wybodaeth ddiweddaraf am ddatblygiadau.

Felly, sicrhau rôl ystyrlon mewn negodiadau rhyngwladol yw ein prif flaenoriaeth yn yr wythnosau nesaf, wrth i baratoadau ar gyfer negodiadau gynyddu. Er mwyn sicrhau bod llais Cymru i'w chlywed, bydd yn hollbwysig inni gael dulliau cadarn, nid yn unig er mwyn gallu cynrychioli Cymru yn effeithiol, ond ar gyfer unoliaeth y Deyrnas Unedig hefyd.  

Rŷm ni'n awyddus i sicrhau rôl glir i Lywodraeth Cymru ym mhob agwedd ar negodiadau masnach y dyfodol. Ein nod ni yw i fod yn bartner adeiladol, a chredwn y bydd safbwynt cyfunol yn y Deyrnas Unedig, sy'n adlewyrchu a pharchu gwahanol flaenoriaethau ar draws pob un o'i gwledydd, yn fanteisiol wrth ymgymryd â negodiadau cymhleth â phartneriaid masnach pwerus.

Gallwch fod yn glir y bydd yr Undeb Ewropeaidd yn ceisio cydbwyso blaenoriaethau pob un o'i 27 aelod-wladwriaeth, gan eu cynnwys wrth osod mandad a llywio negodiadau. Mae hyn yn cyfrannu at yr hyn sy'n eu gwneud yn negodwyr cadarn. Gall y Deyrnas Unedig gydbwyso blaenoriaethau ei phedair gwlad yn gyfartal, a bydd hi hefyd wedyn mewn gwell sefyllfa i negodi o'r herwydd.

Fel y Deyrnas Unedig, mae'n hanfodol ein bod ni'n dysgu gwersi o broses negodi erthygl 50 a sicrhau nad ydym ni'n gwneud yr un camgymeriadau â'r rheini a wnaeth Ysgrifenyddion Gwladol blaenorol. Rwyf am dynnu sylw at ddwy agwedd benodol, ond mae rhagor ohonynt, yn sicr. Y rhain yw: yn gyntaf, yr angen i gael consensws, a'r ail yw bod yn agored am gyfnewidiadau sy'n rhan hanfodol o unrhyw gytundeb masnach.

Yn gyntaf, rhaid inni greu gweledigaeth a rennir ledled y Deyrnas Unedig ynghylch sut economi a chysylltiadau masnach yr ydym eisiau eu gweld yn y dyfodol. Rhaid i'r weledigaeth fod yn seiliedig ar dystiolaeth ac ymgysylltiad â rhanddeiliaid allweddol. Rhaid i holl wledydd y Deyrnas Unedig ddod at ei gilydd i lunio mandadau negodi, a chytuno arnyn nhw. Bydd y mandadau hyn yn cydbwyso buddiannau pob rhan o'r Deyrnas Unedig a phob rhan o'r gymdeithas, nid Lloegr yn unig. Mae craffu a thrafod yn rhan hanfodol o unrhyw ddemocratiaeth, a dylid croesawu hynny fel ffordd o wella polisi masnach a dod at gonsensws trawsbleidiol. Bydd hyn yn atal Llywodraethau dilynol rhag ceisio ailagor neu ail-negodi cytundebau, pan ddaw nhw i rym.

Pan fydd Llywodraeth y Deyrnas Unedig yn ailgyflwyno'r Bil masnach, sydd yn delio â chytundebau masnach dyblyg sy'n bodoli eisoes yn yr Undeb Ewropeaidd, byddwn yn rhoi pwysau ar Lywodraeth y Deyrnas Unedig i ddiogelu'r diwygiadau a arweiniodd at gael cydsyniad yn y Senedd yma. Ond, os byddan nhw nawr yn cyflwyno deddfwriaeth a fyddai'n darparu sail ar gyfer negodi cytundebau rhyngwladol newydd, fe fyddwn ni'n mynnu y cawn ni hefyd rôl fel sefydliad datganoledig, a bod hwnna'n cael ei gynnwys yn y ddeddfwriaeth newydd. Yn yr un modd, byddwn hefyd yn ceisio sicrhau cefnogaeth yn Nhŷ'r Arglwyddi i ddiwygio Bil y cytundeb ymadael er mwyn ffurfioli rôl o'r fath yng nghyswllt negodiadau'r Undeb Ewropeaidd.

Rhaid i gonsensws cyffredinol adlewyrchu safbwyntiau busnesau, cymunedau a dinasyddion ledled y Deyrnas Unedig hefyd. Dylem o leiaf fod yn hafal i'r Undeb Ewropeaidd a'r Unol Daleithiau drwy ddangos tryloywder ac annog y ddadl gyhoeddus. Rydym yn barod i weithio mewn ffordd adeiladol gyda Llywodraeth y Deyrnas Unedig er mwyn helpu i ddod i'r consensws yma. Mae hyn yn cynnwys bod yn glir ynghylch sut mae diogelu ein gwasanaeth iechyd gwladol mewn cytundebau masnach.

Daeth y Dirprwy Lywydd (Ann Jones) i’r Gadair.

Mae'n werth nodi y bydd ein trafodaethau masnach gyda'r UE yn ddigynsail, gan y byddant yn y pen draw yn arwain at rwystrau cynyddol i fasnachu, yn hytrach na'u dileu. Mae'r holl bosibiliadau a ragwelwyd gan y Torïaid yn arwain at fwy o wrthdaro â'n partner masnachu agosaf a phwysicaf. Ac mae'r holl dystiolaeth gredadwy yn dangos na fydd y manteision sy'n gysylltiedig â chytundebau masnach uchelgeisiol â'r Unol Daleithiau, Awstralia a Seland Newydd gyda'i gilydd yn gwneud iawn am y gostyngiad mewn masnach â'r UE. Rydym yn cydnabod manteision a chyfleoedd cytundebau masnach newydd, ond rhaid i ni roi blaenoriaeth yn syth i leihau effaith y rhwystrau newydd i fasnachu â'r UE.

Felly, daw hyn â mi at yr ail fater allweddol. Mae angen i ni fod yn agored ac yn dryloyw ynghylch y cyfaddawdu sy'n gysylltiedig â phob cytundeb masnach—y cyfaddawdu rhwng trafodaethau lluosog yn digwydd ar yr un pryd. Bydd yn rhaid gwneud dewisiadau, a bydd rhai ar eu hennill a rhai ar eu colled.

Mewn trafodaethau unigol, rhaid inni beidio â cholli golwg ar fuddiannau defnyddwyr, yn ogystal â rhai'r cynhyrchwyr. Mewn rhai achosion, byddai'r manteision i ddefnyddwyr o gael prisiau is yn fwy na'r risgiau i sectorau anghystadleuol, a gellid trafod cyfnod o addasu graddol fesul cam. Mewn achosion eraill, bydd yr angen i gynnal swyddi a diogelu cyflogwyr rhag arferion rheibus mewn gwledydd eraill yn amlwg yn hollbwysig. Mae angen hefyd inni gydbwyso ein buddiannau economaidd gyda'n cyfrifoldebau ehangach o dan Ddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol, ac rydym ni eisiau sicrhau ein bod yn hyrwyddo, nid tanseilio, safonau yn ymwneud â'r amgylchedd a'r farchnad lafur a gweithredu byd-eang i fynd i'r afael â'r argyfwng newid hinsawdd.

Un cyfaddawd clir rhwng gwahanol drafodaethau masnach yw i ba raddau y mae'r DU yn blaenoriaethu perthynas fasnachu agos â'r UE o gymharu â chael cytundeb masnach uchelgeisiol â'r Unol Daleithiau. Bydd ar y naill a'r llall eisiau cysondeb â'i reoliadau, megis diogelwch bwyd. Felly, gallai parhau i gydymffurfio â'r UE gyfyngu ar y gost economaidd i'r DU a pharhau i sicrhau didwylledd marchnad fewnol y DU. Ar y llaw arall, bydd cydymffurfio â'r Unol Daleithiau yn golygu costau economaidd uwch a'r perygl o ddarnio'r farchnad fewnol yn y DU yn ogystal â'r posibilrwydd o wanhau'r undeb.

Rydym ni wedi bod yn glir bod y dystiolaeth i'r graddau mwyaf posib yn dangos y dylem flaenoriaethu ein perthynas â'r UE fel ein partner masnachu pwysicaf. Mae hyn yn adlewyrchu consensws eang ymysg busnesau ac academyddion. Mae hefyd yn cydnabod realiti deuol polisi 'America yn gyntaf' ymosodol, sef, heb gytundeb masnach sylweddol gan yr UE, y bydd yn rhaid i ni ddibynnu ar reolau Sefydliad Masnach y Byd. Ac mae posibilrwydd o hyd y gallem ni adael yr UE heb unrhyw gytundeb, a fydd yn achosi difrod economaidd diangen ledled y DU. Bydd hyn yn arbennig o beryglus ar adeg pan fo corff apeliadol Sefydliad Masnach y Byd i ddatrys anghydfodau yn cael ei danseilio gan yr Unol Daleithiau. Mae'r cyfyngiadau amser hunanosodedig ac afrealistig gan Lywodraeth y DU yn gwanhau ein sefyllfa yn y ddwy drafodaeth.

O fewn Llywodraeth Cymru, rydym ni'n meithrin gallu newydd i ymateb i'r heriau newydd hyn ac i adnabod y cyfleoedd newydd a fydd yn codi. Rydym yn dwyn ynghyd ein gwaith ar negodiadau'r UE, trafodaethau masnach yn y dyfodol gyda thrydydd gwledydd, datblygu fframweithiau cyffredin ledled y DU, a'n syniadau ar farchnad fewnol y DU. Fel gwlad fach, ystwyth sy'n edrych tuag allan, gallwn gefnogi Llywodraeth y DU i helpu adnabod effeithiau rhanbarthol dewisiadau polisi masnach a chyfaddawdu. Gallwn ddefnyddio ein rhwydweithiau ledled Cymru, a gwneud cysylltiadau ar draws meysydd polisi sy'n anodd i fiwrocratiaethau mawr yn Whitehall eu hadnabod.

Rydym yn bwriadu sefydlu grŵp cynghori arbenigol i randdeiliaid i lywio ein blaenoriaethau masnach ar gyfer Cymru ac i'w rhoi ar brawf wrth i'r trafodaethau fynd rhagddynt. Bydd hyn yn sicrhau y bydd llais gan fusnesau Cymru, cymdeithas sifil a defnyddwyr, a byddaf wrth gwrs yn rhoi'r newyddion diweddaraf i'r Senedd ar ein gwaith ar bolisi masnach.

Felly, fy mlaenoriaethau yn yr wythnosau nesaf fydd gwneud cynnydd ar sefydlu peirianwaith rhynglywodraethol ffurfiol a sicrhau swyddogaeth glir i Lywodraeth Cymru mewn trafodaethau yn y dyfodol. Ac yn rhan o hyn, byddaf yn pwyso am dryloywder ym mholisi masnach y DU, gan ddechrau drwy gytuno ar fandadau negodi ledled y DU, ac i gyhoeddi'r rheini. Byddaf yn parhau i gyflwyno'r achos dros flaenoriaethu ein cysylltiadau masnachu gyda'r UE, gan edrych i weld a oes cyfleoedd i lunio cytundebau masnach yn y dyfodol sy'n cynnig cyfleoedd i fusnesau a defnyddwyr Cymru. Diolch, Llywydd.

Diolch. Darren Millar.

Diolch, Dirprwy Lywydd, ac a gaf i ddiolch i'r Gweinidog am gopi ymlaen llaw o'i datganiad heddiw? Rwy'n synnu braidd at gywair y datganiad, oherwydd, wrth gwrs, rydych chi'n dweud bod arnoch chi eisiau perthynas waith agos â Llywodraeth y DU ac eto rydych yn gwneud popeth a allwch chi i'w tramgwyddo o ran y pethau, a dweud y gwir, yr ydych chi newydd eu dweud. 

Rydych chi'n dechrau eich datganiad drwy ganmol perfformiad y Blaid Lafur yn yr etholiad cyffredinol diweddar, pan golloch chi nifer sylweddol o seddi yng Nghymru, ac rwy'n credu y byddai llawer o bobl yn cael hynny braidd yn hy, gan gynnwys rhai ar eich meinciau eich hun.

Rydych chi hefyd, wrth gwrs, wedi gwneud nifer o fygythiadau ofer ynghylch yr hyn yr ydych chi'n mynd i'w wneud os nad yw Llywodraeth y DU yn gwrando arnoch chi. Rydych chi'n mynd i gyflwyno gwelliannau yn Nhŷ'r Arglwyddi a byddwch chi'n rhoi terfyn ar hyn a therfyn ar llall pan, mewn gwirionedd, y gwir amdani yw nad oes gennych chi lawer o allu i atal beth bynnag y mae Llywodraeth y DU eisiau ei wneud. Felly, fel y dywedais yn fy nghyfraniad yn y cwestiynau i'r Prif Weinidog heddiw, rwy'n credu y byddai'n well o lawer petaech yn mynd ati yn rhan o dîm y DU o ran ceisio cael y bargeinion gorau posibl i Gymru o ran ein trefniadau masnach yn y dyfodol yn rhyngwladol, yn hytrach na bod â'r agwedd ymosodol hon drwy'r amser. Nawr, fi yw'r un cyntaf i ddweud fy mod i'n ymosodol iawn fy hun ac i gydnabod—[torri ar draws.]—ac i gydnabod fy ngwendidau yn hynny o beth. Fodd bynnag, rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn gweithredu'n briodol o ran perthnasoedd rhynglywodraethol. Mae gennym ni Lywodraeth newydd yn y DU, mae gennym ni Ysgrifennydd Gwladol newydd i Gymru a Gweinidog newydd i Swyddfa Cymru hefyd, ac rwy'n credu, a dweud y gwir, y byddai'n well o lawer petai Llywodraeth Cymru ychydig yn fwy cefnogol yng nghyswllt y berthynas honno, yn y dyfodol.

Rydych chi hefyd, wrth gwrs, yn ymddangos fel pe baech yn rhygnu ymlaen am ddadleuon cyn yr etholiad cyffredinol—yr un hen godi bwganod am y niwed y mae Brexit yn mynd i'w wneud i economi Cymru. Nawr, eich dewis chi yw a ydych yn mynd i barhau i rygnu ymlaen yn dragwyddol, ond, unwaith eto, nid wyf yn hollol siŵr bod hynny'n ddefnyddiol. Rwy'n credu bod pobl Cymru a phobl y Deyrnas Unedig wedi symud ymlaen, a dweud y gwir—maen nhw eisiau gwireddu Brexit, maen nhw'n cefnogi Llywodraeth y DU, sydd â mandad clir iawn a llawer mwy na'r hyn sydd gan eich Llywodraeth yma yng Nghymru o ran y rhifyddeg yn y Cynulliad Cenedlaethol hwn, a chredaf, yn hytrach na chodi bwganod, mai'r hyn y dylech fod yn ei wneud yw rhoi sylw i'r cyfleoedd sydd ar gael i fusnesau Cymru ac edrych am y lleoedd yr ydych chi'n tybio y gallai busnesau Cymru yn rhyngwladol ffynnu.

Rydych chi'n sôn yn eich datganiad eich bod yn mynd i sefydlu grŵp cynghori arbenigol i randdeiliaid. Tybed a wnewch chi ddweud ychydig mwy wrthym ni am yr amserlen ar gyfer sefydlu'r grŵp hwnnw, pa mor fawr y dylai fod yn eich barn chi, pa ddiwydiannau y dylid ac na ddylid eu cynrychioli arno, a fydd hwnnw'n grŵp cynghori ffurfiol i randdeiliaid lle caiff Aelodau eu talu, ac, os felly, beth fydd eu tâl, oherwydd credaf y bydd o bosib—o ystyried y dylanwad yr ydych yn amlwg ei eisiau ym mhob cytundeb masnach, o ystyried yr hyn yr ydych chi wedi'i ddweud yn eich datganiad, rwyf yn credu y bydd problem o ran capasiti, problem arbenigedd a her i chi o fewn Llywodraeth Cymru os ydych chi eisiau dylanwad o'r fath, os ydych, i bob pwrpas, eisiau sedd wrth bob bwrdd trafod, y credaf ei fod braidd yn anymarferol i siarad yn blaen. 

Rwyf fi, o'm rhan fy hun, yn ymddiried yn Llywodraeth y DU, gyda Swyddfa Cymru a'r Adran Masnach Ryngwladol, i gynrychioli pob rhan o'r Deyrnas Unedig a buddiannau'r Deyrnas Unedig yn gyffredinol. Ac, wrth gwrs, bydd cyfaddawdu. Yn Lloegr hefyd, bydd cyfaddawdau rhwng gwahanol ranbarthau yn Lloegr, heb sôn am rhwng gwahanol genhedloedd y Deyrnas Unedig. Ac, wrth gwrs, lle Llywodraeth ei Mawrhydi, a dweud y gwir, yw cloriannu'r agweddau hyn, a phenderfynu pa gytundebau masnach ddylai fynd rhagddynt ac ar ba sail.

Nawr rwy'n derbyn—rwy'n derbyn—ac rwy'n credu ei bod hi'n hollol briodol y dylai Llywodraeth Cymru gael ei hysbysu, y dylid ei diweddaru, y dylid caniatáu iddi ddatgan ei blaenoriaethau. Rwy'n credu bod y rhain i gyd yn bethau cwbl resymol i unrhyw Lywodraeth eu gwneud. Ond rwy'n credu bod awgrymu—. Ac rwy'n credu mai pendraw yr hyn yr oeddech yn ei ddweud oedd y byddwch yn gallu rhoi feto ar bethau, ac efallai y gwnewch chi ddweud wrthym ni ai dyna'ch bwriad datganedig fel Llywodraeth. Ni fydd hynny o reidrwydd yn ddefnyddiol iawn. Felly, edrychaf ymlaen at gyhoeddi eich strategaeth fasnach ryngwladol. Credaf y gallai strategaeth o'r fath fod yn ddefnyddiol ichi, oherwydd nid wyf yn hollol siŵr ein bod wedi cael yr holl fanylion yr oedd eu hangen arnom ni heddiw. Rwy'n gwybod bod gennych chi strategaeth ryngwladol, ond rwy'n credu y byddai strategaeth fasnach ryngwladol yn eithaf defnyddiol o ran o ble yr hoffech chi i'r buddsoddiad ddod, lle yr ydych chi'n credu y gallwn ni fasnachu yn y byd fel cenedl fach o fewn y DU. Ac, os ydych chi wedi gwneud unrhyw beth o'r gwaith cwmpasu hwnnw, efallai y gwnewch chi ei rannu gyda ni fel Aelodau Cynulliad.

Ond fe hoffwn i chi wybod hyn, wrth gloi. Fe hoffwn i chi wybod hyn: ar yr ochr hon i'r Siambr rydym yn barod i weithio gyda Llywodraeth Cymru a'r sylfaen rhanddeiliaid ehangach yma yng Nghymru er mwyn hybu masnach. Un o'r pethau yr ydym ni wedi galw amdano dros y blynyddoedd yw i Lywodraeth Cymru benodi llysgenhadon masnach o bob plaid wleidyddol a rhai nad ydynt yn rhan o unrhyw blaid wleidyddol er mwyn cyflwyno'r achos dros well cysylltiadau masnach rhwng Cymru a'r byd ehangach. A wnewch chi ystyried hynny nawr er mwyn inni gael bwrw iddi fel tîm Cymru, yn rhan o dîm y DU, mewn modd fydd yn gweithio mewn gwirionedd er budd pawb?

Yn gyntaf, gwrandewch, rwy'n cydnabod inni golli seddi yn yr etholiad cyffredinol, ond serch hynny fe wnaethom ni ennill mwy o seddi na'r Torïaid ac mae hynny'n golygu bod gennym ni fandad o hyd i siarad dros bobl Cymru. Mae gennym ein mandad ein hunain yma yn y Siambr hon a'n cyfrifoldeb ni yw hynny, a dyna pam y mae gennym ni gyfrifoldeb i sicrhau ein bod yn cyfrannu at y trafodaethau masnach hyn.

Mae'n rhaid i mi ddweud wrthych ein bod, mewn gwirionedd, yn awyddus i gydweithio'n adeiladol â'r Deyrnas Unedig ac y buom ni yn cydweithio yn adeiladol â Llywodraeth y Deyrnas Unedig. Rwyf eisoes wedi cael nifer sylweddol o sgyrsiau gyda'r comisiynydd masnach newydd, Conor Burns, ac roeddem yn obeithiol y byddai'r corff gweinidogol newydd y bwriedid ei sefydlu i edrych ar y materion masnach yn y gwahanol adrannau datganoledig—. Roedd y corff hwnnw i fod i gwrdd ychydig cyn yr etholiad cyffredinol, felly rydym ni'n edrych ymlaen at weld hynny eto. Rydym yn siomedig, fodd bynnag, ynghylch y ffaith y buom yn siarad am y concordat a sut y bydd y berthynas honno'n edrych am fisoedd a hoffem weld pethau'n gwneud cynnydd, oherwydd rydym ni'n brin iawn o amser erbyn hyn.

Felly, rydym ni wrth gwrs yn awyddus i sicrhau ein bod yn ymgysylltu ac y byddwn yn parhau i ymgysylltu â Llywodraeth y DU. Wrth gwrs rydym ni bellach yn derbyn y caiff Brexit ei wireddu, ond rwy'n credu hefyd bod yn rhaid i ni fod yn glir ein bod yn credu—er bu etholiad cyffredinol nid yw hynny'n golygu nad ydym yn credu y bydd niwed yn deillio o Brexit. Mae academyddion wedi dweud wrthym ni mai dyna fydd yn digwydd, mae economegwyr wedi dweud wrthym ni mai dyna fydd y sefyllfa, a'r ffaith yw bod 60 y cant o'n masnach mewn nwyddau gyda'r UE. Felly, mae unrhyw beth sy'n mynd i adeiladu rhwystrau rhyngom ni a'r UE yn debygol o gael effaith negyddol ac nid wyf yn credu ei bod hi'n esgeulus ar ein rhan i dynnu sylw at hynny.

Byddwn yn sefydlu'r grŵp cynghori arbenigol hwn a byddaf yn rhoi mwy o wybodaeth i chi am hynny fis nesaf, ond yr hyn y gallaf ei ddweud wrthych chi yw ein bod eisoes wedi cynnal dadansoddiad helaeth o'r sectorau allweddol sy'n allforio yng Nghymru. Nid ydym ni wedi dadansoddi'r wybodaeth honno eto, ond y peth allweddol inni pan fyddwn yn dechrau ar y trafodaethau hyn yw, lle bo modd, y bydd ein dadl yn gryfach o lawer os gallwn ei seilio ar dystiolaeth. Dyna pam y mae cael y panel cynghori arbenigol hwn, rwy'n credu, yn hollbwysig.

Nid wyf wedi dweud yn unman ein bod yn gofyn am feto o ran masnach. Rydym ni'n cydnabod mai Llywodraeth y DU yw'r partner arweiniol o ran masnach. Ond, yn amlwg, gyda materion datganoledig, rydym yn disgwyl cael dweud mawr ac rydym ni eisiau sicrhau bod y Cynulliad hwn hefyd yn cael cyfle i gyfrannu at hynny.

Yn olaf, o ran y llysgenhadon masnach, rwyf wedi bod yn cyfarfod â rhai o lysgenhadon masnach y DU er mwyn sicrhau eu bod yn ymwybodol o'r hyn y mae Cymru yn ei gynnig ac mae hynny'n rhywbeth yr ydym yn bwriadu gwneud llawer mwy ohono yn y dyfodol i wneud yn siŵr bod pobl yn deall beth mae Cymru yn ei gynnig, a bydd rhywfaint o hynny i'w weld yn yr adroddiad rhyngwladol yr wythnos nesaf.

Hoffwn ddiolch i'r Gweinidog am ei datganiad heddiw a dymuno blwyddyn newydd dda ar ddechrau blwyddyn dyngedfennol i Gymru. 

Rydych yn dweud bod Llywodraeth Cymru bellach yn cydnabod y bydd y Deyrnas Gyfunol yn gadael yr Undeb Ewropeaidd ac mae Plaid Cymru'n cytuno. Nawr bod gan y Ceidwadwyr fwyafrif, rydym yn gwybod am ffaith y byddwn yn gadael yr Undeb Ewropeaidd ddiwedd y mis. Byddwn felly'n defnyddio ein hegni oll o hyn ymlaen er mwyn gwneud popeth o fewn ein gallu i warchod buddiannau Cymru a'i phobl wrth i'r broses fynd yn ei blaen. Ac felly, rwy'n croesawu'r datganiad amserol yma.

Mae'n destun pryder nad oes strwythurau rhynglywodraethol wedi'u sefydlu eto fel dŷch chi newydd gyfeirio atyn nhw er mwyn galluogi Llywodraethau a Seneddau datganoledig i ddylanwadu ar y trafodaethau masnach cyn iddyn nhw ddechrau. Roedd sôn—a dŷch chi wedi cyfeirio at hyn yn barod—am sefydlu cydbwyllgor gweinidogol, neu JMC, yn benodol yn ymwneud â masnach. A all y Gweinidog roi diweddariad i ni ynghylch a oes bwriad i sefydlu'r corff hwn? Oherwydd, hebddo, mae'n anodd iawn gen i i weld sut y bydd eich Llywodraeth yn llwyddo i sicrhau bod buddiannau Cymru'n cael eu cynrychioli. Allaf i ofyn hefyd a ydych chi wedi cael cyfle i gwrdd â'r Ysgrifennydd masnach, Elizabeth Truss, ers yr etholiad i bwysleisio'r angen bod llais Cymru'n cael ei chlywed?

Rwy'n cytuno gyda chi y bydd y gwaith o graffu ar y Mesur masnach yn San Steffan yn hanfodol, felly, a allwch chi roi syniad i ni ynglŷn â sut y bydd y Senedd hon yn cael cyfle i gyfrannu at y gwaith yma, gan y bydd yn cael effaith uniongyrchol ar ein heconomi yng Nghymru? Mae gen i ddiddordeb hefyd ynghylch eich cynlluniau i gyflwyno gwelliannau i'r Bil cytundeb masnach yn Nhŷ'r Arglwyddi. Allwch chi roi syniad i ni o ran pa fath o welliannau y byddwch chi'n ceisio amdanynt?

Gan droi nawr at fanylion y cytundebau masnach bydd yn cael eu negodi gan Lywodraeth y Deyrnas Gyfunol, fe gawsom ni ddadl danbaid ar ddiwedd y tymor diwethaf ynglŷn â sut byddai'r ffordd orau o warchod ein gwasanaeth iechyd yn wyneb bygythiadau posib o gytundeb masnach â'r Unol Daleithiau. Mae Plaid Cymru eisiau feto Gymreig dros unrhyw gytundeb, ond safbwynt eich Llywodraeth chi, fel dŷch chi newydd ddweud, oedd y byddai sicrhau rôl swyddogol i'r Senedd yn fwy addas. A ydych chi wedi gwneud unrhyw gynnydd o ran ceisio sicrhau hyn?

Nid America, yn amlwg, yw'r unig wlad y byddwn yn gwneud cytundebau â nhw. Mi fydd Awstralia a Seland Newydd, fel dŷch chi wedi cyfeirio atyn nhw, hefyd yn uchel ar y rhestr. Rwy'n gwybod y bydd sector amaeth Cymru eisiau clywed datganiad cadarn gennych y bydd eich Llywodraeth yn gwneud popeth er mwyn gwarchod ei buddiannau yn ystod y trafodaethau, gan fod llawer yn poeni y gallai gig eidion a chig oen rhad o'r gwledydd hyn lifo i farchnad, gan roi ffermwyr Cymru dan anfantais. Byddwn hefyd yn erfyn arnoch i'w gwneud hi'n glir i Lywodraeth Prydain y byddai corff investor-state dispute settlement yn annerbyniol i ni yng Nghymru, gan y byddai hyn yn galluogi busnesau i 'sue-io'r Llywodraeth am roi cytundebau cyhoeddus i gyrff cyhoeddus.

Rydych wedi sôn bod angen blaenoriaethu parhad masnach gydag Ewrop, yn hytrach na'r gwledydd pellennig rydw i wedi sôn amdanynt. Felly, hoffwn wybod os oes gennych unrhyw gynlluniau i gyflwyno Mesur parhad er mwyn sicrhau bod ein rheoliadau ni'n cadw lan gyda newidiadau yn Ewrop.

Yn olaf, mae'r holl faterion rydym wedi bod yn eu trafod heddiw yn digwydd yn absenoldeb strategaeth ryngwladol gan Lywodraeth Cymru. Mae strategaeth o'r fath yn gwbl angenrheidiol er mwyn sicrhau bod y Llywodraeth yn gweithredu mewn modd cydlynol ac yn ceisio tuag at dargedau a chanlyniadau pendant. Dyw hi ddim yn ddigon da bod hyn dal heb ei chyhoeddi a ninnau'n gadael yr Undeb Ewropeaidd mewn 24 diwrnod. Allwch chi felly sicrhau y byddwch yn cyhoeddi'r strategaeth hon mewn amser i'r deadline diweddaraf, sef diwedd y mis hwn? Bydd gadael yr Undeb Ewropeaidd yn gosod heriau anferth i ni fel cenedl, ond rydym ni wedi goroesi heriau o'r fath yn y gorffennol. Er mwyn sicrhau'r canlyniad gorau i bobl Cymru, mae dyletswydd ar bawb ohonom yn y Senedd hon i dorchi’n llewys a gweithio'n galed er mwyn dyfodol Cymru ac mae hynny'n golygu cael cynllun masnach cadarn mewn lle. Rwy'n gobeithio eich bod yn barod i gwrdd â'r her hon, Weinidog.

Diolch yn fawr, a blwyddyn newydd dda i chi, hefyd. Dwi'n cytuno gyda chi mai'n prif nod ni nawr yw sicrhau ein bod ni'n gwarchod buddiannau Cymru. Fy mhryder i hefyd yw'r ffaith bod y fforwm gweinidogol dal heb gyfarfod. Dyw e ddim oherwydd diffyg ymyrraeth a gofyn gennym ni; dŷn ni wedi bod yn gofyn am hyn fis ar ôl mis. Yn anffodus, mi ddaeth yr etholiad cyffredinol fis Hydref, achos roedd yna ddyddiad wedi cael ei baratoi. Yn y command paper oedd wedi'i ysgrifennu ar fasnach yn 2009, roedd yna ymrwymiad i greu'r fforwm yma, felly, rŷm ni'n hyderus y bydd hi'n dod i fodolaeth. Dwi ddim wedi cwrdd ag Elizabeth Truss eto, ond dwi wedi cael sawl cyfarfod gyda'r person sy'n cymryd y trafodaethau ymlaen, Conor Burns, ac wedi siarad gyda fe ar sawl achlysur.

O ran craffu, dwi'n meddwl ei fod e'n hollbwysig fod y Senedd yma yn cael cyfle i graffu ar unrhyw gytundebau sy'n dod gerbron. Wrth gwrs, o ran y gwelliannau yn y cytundeb masnach gafodd ei stopio yn Nhŷ'r Arglwyddi, beth oedd yn drueni oedd ein bod ni wedi llwyddo i gael lot o bethau wedi'u cytuno eisoes tra bod hwnna'n mynd drwy Dŷ'r Arglwyddi. Dwi wedi trafod hyn gyda'r Gweinidog ac roedd e'n hollol glir y byddai'n hapus i sicrhau bod y rheini yn cael eu parchu pan mae'r Ddeddf newydd yn dod gerbron, pan mae'r ddeddfwriaeth newydd yn cael ei chyflwyno yn y Senedd. 

Dwi yn meddwl ei bod hi'n bwysig bod y Cynulliad yn cael cyfle i graffu, ond mae'n ddiddorol i weld, onid yw hi, o ran y withdrawal agreement Bill, mae gwthio nôl wedi bod gan y Llywodraeth Dorïaidd o ran beth yw rôl y Senedd yn San Steffan o ran i ba raddau y maen nhw'n cael gweld yr hyn sy'n digwydd wrth fod y trafodaethau'n mynd ymlaen. Wrth gwrs, dwi'n meddwl y byddai'n anodd iawn i ni ofyn am fwy fan hyn nag y maen nhw eisoes yn cael yn y Senedd yn San Steffan. Ond, dwi'n siŵr y bydd yna lot o wthio nôl ar hynny wrth fod hynny'n mynd drwy'r ddau Dŷ yn San Steffan. 

Wrth gwrs, ein blaenoriaeth ni yw i sicrhau'r ddêl gyda'r Undeb Ewropeaidd. O ran Mesur parhad, dwi'n meddwl ei fod e'n rhy gynnar i ni edrych ar hynny. Y peth gorau yw ein bod ni'n gweld i ba raddau y mae'r sefyllfa bresennol yn gallu cael ei pharhau. Ac ar y strategaeth ryngwladol, fe allai ddweud wrthych chi mai'r wythnos nesaf y bydd hwnna'n cael ei gyhoeddi. Diolch.

A gaf i ddiolch i'r Gweinidog am ei datganiad heddiw, ac yn arbennig am ei gwerthfawrogiad o waith y pwyllgor a'r gydnabyddiaeth ei bod yn credu ein bod wedi darparu argymhellion synhwyrol mewn gwirionedd? Ond mae gen i ambell gwestiwn. Yr hyn y cyfeiriwyd ato—ac rwy'n credu ei fod yn bwysig i ni ei gofio—nid yw hyn yn ymwneud â gadael yr UE, mae hynny wedi'i wneud, rydym i gyd yn gwybod hynny, rwy'n ceisio gwneud hynny'n glir mewn gwirionedd, ond mae a wnelo hyn â sut y gall Cymru elwa unwaith y byddwn wedi gadael yr UE ac i sicrhau bod unrhyw gytundebau masnach sy'n digwydd o fudd i bobl Cymru ac nad ydynt yn niweidiol i bobl Cymru. Mae hynny'n hollbwysig inni ddeall hynny. Anghofiwch y dadleuon, mae hyn yn ymwneud â'n dyfodol a gwneud pethau'n iawn.

Gweinidog, yn eich datganiad, rydych chi wedi nodi ambell beth, ac fe hoffwn i ofyn ambell gwestiwn sy'n ymwneud â hynny. Fe wnaethoch chi sôn am fasnach y Cyd-bwyllgor gweinidogion, ac mae Delyth Jewell eisoes wedi codi cwestiwn ynglŷn â hynny. Mae'n bwysig pa mor bell yr ydym wedi mynd o ran hynny, oherwydd dywedwyd wrthym yn y pwyllgor droeon fod hyn yn cael ei drafod, nid ydym ni eto wedi cael y maen i'r wal. Byddwn yn ymadael â'r UE mewn wythnosau, pan fydd negodi wedyn yn dechrau ar y berthynas yn y dyfodol, ac mae angen inni ddeall ble'r ydym ni arni a ble mae Llywodraeth y DU arni o ran hynny a beth yw eu dyheadau ar gyfer hynny. Oherwydd bod gan Ewrop ei negodwyr ei hun yn barod, mae Michel Barnier wedi'i benodi ac mae wedi penodi ei ddirprwy. Mae eu hochr nhw yn barod. Ble mae ein hochr ni yn ystyr y cenhedloedd datganoledig?

Felly, a ydych hefyd yn trafod gyda'ch cymheiriaid yn yr Alban i sicrhau bod llais unfrydol unedig yng nghyfarfodydd y Cyd-bwyllgor gweinidogion i roi hyn ar yr agenda, i sicrhau y caiff lleisiau Cymru a'r Alban, a Gogledd Iwerddon pan fyddant yn sefydlu Llywodraeth, eu clywed yn rhan o'r broses negodi? Oherwydd credaf fod Prif Weinidog Cymru wedi sôn am hyn o'r blaen—mae cael y cyfle hwnnw i fynegi barn ynglŷn â'r sefyllfa negodi yn llawer mwy manteisiol i holl rannau'r DU na gorfod cael gwybod ar y diwedd. Felly, fel y dywedais ar y dechrau, bydd gallu cydweithio felly a bod yn rhan ohono o fudd enfawr i'r DU gyfan, heb os nac oni bai.  

Fe wnaethoch chi sôn hefyd am gyfaddawdu. Y cwestiwn, mae'n debyg, yw pa fath o gyfaddawdu a fydd yn dderbyniol, ac a fydd y Llywodraeth yn dod yn ôl i'r Cynulliad i drafod y cyfaddawdu hwnnw, oherwydd efallai nad yw'r hyn a allai fod yn dderbyniol i'r Llywodraeth yn dderbyniol i'r Cynulliad. Ac mae gen i enghraifft, oherwydd ein bod yn siarad am ddata—mae data yn adnodd pwysig, ond a fydd data a throsglwyddo data yn un agwedd ar y cyfaddawdu hynny? Felly, a fydd gennym ni—? Mae gan bobl ddata, mae gan fusnesau ddata. Ond, os ydych chi'n trosglwyddo'r data hwnnw i rai cwmnïau mewn rhai gwledydd, pwy a ŵyr i le fydd yn mynd? Felly, y cwestiwn yw: beth yw'r cyfaddawdu, ac a ddewch chi'n ôl i'r Cynulliad gyda'ch ystyriaeth o'r hyn sy'n dderbyniol fel cyfaddawdu?

A fydd Llywodraeth Cymru yn adolygu cyfreithiau a rheoliadau'r UE? Gan ichi sôn am gysoni rheoliadau, ac mae'n debygol y byddwn yn ymwahanu mewn perthynas yn y dyfodol. Fel arall, pam ydym yn gadael os nad ydym yn mynd i ymwahanu? Felly, bydd ymwahanu. Ond sut y byddwn ni yng Nghymru yn edrych ar y cyfreithiau a'r rheoliadau hynny o eiddo'r UE ac a fydd Llywodraeth Cymru yn gweithredu, drwy'r offerynnau statudol, oherwydd credaf fod y Prif Weinidog wedi crybwyll hynny ddoe, er mwyn parhau i gydymffurfio â'r rheoliadau lle mae cyfrifoldebau wedi eu datganoli fel y gall ein hallforion barhau i fodloni'r rheoliadau y bydd yr UE yn eu gweithredu, hyd yn oed os nad yw'r DU yn parhau i gydymffurfio'n rheoleiddiol?

A fyddwch yn gweithredu drwy Swyddfa Brwsel i gryfhau'r berthynas â'r UE? Oherwydd, unwaith y byddwn y tu allan i'r UE, ni fydd gennym ni gyswllt uniongyrchol â'r UE, ond daw Swyddfa Brwsel yn rhan bwysig o'r swyddogaeth sydd gan Lywodraeth Cymru wrth ddechrau trafod gyda'r UE. Efallai nad ydym ni yn negodwyr, ond mae bob amser yn ymwneud â dylanwadu, siarad, cael cyfle i ehangu ein sefyllfa fel bod gan yr ochr negodi ar ochr arall y bwrdd ddarlun ehangach.

Fe wnaethoch chi sôn hefyd yn eich datganiad am y grŵp cynghori rhanddeiliaid. A gaf i ofyn o le daw'r wybodaeth yr ydych yn bwriadu ei rhoi? A fydd honno'n dod o Lywodraeth y DU? Felly, os ydych chi'n mynd i roi'r wybodaeth honno i'r grŵp cynghori a gofyn am eu barn, a fydd honno'n dod o—? Oherwydd mae'r cyfan yn ymwneud â'r trafodaethau. O le fydd yn dod? A fydd Llywodraeth y DU yn rhoi'r wybodaeth y gallwch ei throsglwyddo i'r grŵp ymgynghorol, ac a fyddwch yn cael rhannu hynny gyda'r Cynulliad? Oherwydd yn aml iawn dywedir wrthym ni fod Llywodraethau'n rhoi gwybodaeth i Lywodraethau ac na allwn ei throsglwyddo oherwydd ei bod yn gyfrinachol. Felly, sut y byddwn yn gwybod beth mae'r grŵp rhanddeiliaid yn ei wneud ac a yw'n gwneud hynny'n iawn—sut gallwn ni graffu ar y prosesau hynny?

Rydych chi wedi sôn am y Bil Masnach a'r gwelliannau, ac mae Delyth wedi sôn amdano—a Darren—beth sy'n digwydd os nad yw'r gwelliannau'n cael eu derbyn, ond, yn gyntaf oll, y cwestiwn cyntaf yw: a yw'r Bil Masnach newydd yr un fath â'r hen Fil Masnach? Oherwydd rydym ni wedi gweld newidiadau ym Mil cytundeb ymadael yr UE. Oes gennych chi unrhyw syniad ynghylch a fydd newidiadau yn y Bil Masnach? Oherwydd bu angen Memorandwm Cydsyniad Deddfwriaethol ar gyfer y Bil Masnach hwnnw; efallai na fydd angen Memorandwm Cydsyniad Deddfwriaethol ar Fil Masnach newydd, ar Fil Masnach diwygiedig. Felly, a oes gennym ni unrhyw argoel ynghylch sefyllfa'r Bil Masnach ar hyn o bryd, ac a fydd yr un fath?

Rwy'n credu ei bod hi'n bwysig i ni gofio un peth, yn enwedig ar y meinciau hyn. Roedd y bartneriaeth masnach a buddsoddi trawsatlantig yn broblem fawr. Cafodd ei threchu mewn gwirionedd gan Senedd Ewrop—fe wnaethon nhw ddiystyru rhai pethau. Fel y crybwyllwyd, roedd y broblem ynghylch y setliad o ran y ddadl buddsoddwr-gwladwriaeth yn fater enfawr. A does dim rhaid iddo fod yr Unol Daleithiau, gyda llaw, oherwydd mae Sweden yn ei wneud i'r Almaen nawr. Nid ydym ni eisiau gweld ailadrodd hynny, ac felly mae agwedd bwysig o ran sut y mae sefydliadau ledled y DU—Senedd yr Alban, Senedd Cymru—yn cael cyfle i ddweud eu dweud am bethau o'r fath. Yn bersonol, ni fyddwn i eisiau gweld TTIP yn cael ei hymgorffori mewn unrhyw gytundeb yn y fan yma, ond mae yna bosibilrwydd cryf iawn y gallai hynny gael ei ailgyflwyno gan yr Americanwyr, sydd, fel y gwyddom ni i gyd—a dywedodd Donald Trump hyn yn ei araith pan ddaeth yn Arlywydd—yn rhoi America yn gyntaf, a byddant yn edrych i weld beth yn union y gallant ei wneud â'r broses honno. Mae angen i ni fod yn wyliadwrus iawn o'r materion hyn.

A ydych chi'n dirwyn i ben, os gwelwch yn dda?

Ydw, rwyf yn dirwyn i ben, Dirprwy Lywydd. Mae hi'n bwysig i bob un ohonom ni atgoffa ein hunain mai'r hyn yr ydym yn ceisio'i wneud yw sicrhau bod ein busnesau'n gallu gweithredu ar ôl Brexit, ac felly mae'r trafodaethau hyn yn hollbwysig.

Yn gyntaf oll, a gaf i ddiolch i Gadeirydd y pwyllgor am y papur da iawn, y llwyddais i'w ddarllen dros y Nadolig? Roeddwn yn credu bod hynny'n ddefnyddiol iawn, ac rwy'n credu, os oes gan bobl ddiddordeb yn y mater hwn, yn enwedig yr agweddau cyfreithiol ar ein safbwynt fel corff yma yn y Senedd, ei bod yn werth edrych ar hynny.

Ynghylch masnach y Cyd-bwyllgor Gweinidogion, gwrandewch—pob eiliad a chyfle sydd gennym rydym yn pwyso am sefydlu hynny. Un o'r pethau yr ydym yn ceisio'i wneud yw gweld a allwn ni sefydlu'r cylch gorchwyl, fel ein bod yn barod i gychwyn arni unwaith y bydd yn dechrau. Rwy'n gobeithio, nawr bod yr etholiad wedi ei gynnal, y byddwn yn gweld rhywfaint o brysuro o ran y sefyllfa hon. Y peth allweddol i mi yw, yn y gymeradwyaeth gan Senedd y DU yn y gorffennol, yr hyn y maen nhw wedi'i ddweud yw eu bod eisiau gweld, bod Llywodraeth y DU eisiau gweld tryloywder a chynhwysedd yn rhan greiddiol o sut y maen nhw'n cyd-drafod cytundebau masnach. Wel, nid yw mor dryloyw a chynhwysol ag y byddem ni efallai wedi hoffi ei weld, ond, gwrandewch, rydym yn dal yn bryderus ac yn awyddus i wneud yn siŵr bod gennym ni berthynas adeiladol.

Roedd eich cwestiwn arall yn ymwneud â deddfwrfeydd datganoledig ac i ba raddau y gallwn ni weithio gyda'n gilydd. Wel, gobeithio, y bydd y corff traws-weinidogol hwn yn fforwm inni wneud hynny, ac mae cyfleoedd, yn amlwg, inni gyfarfod â'r deddfwrfeydd datganoledig eraill cyn hynny. Ond nid mater i'r deddfwrfeydd datganoledig yn unig yw hyn, mewn gwirionedd mae llawer o wahanol adrannau'r Llywodraeth nad oes ganddynt, o bosibl, yr un blaenoriaethau o fewn Llywodraeth y DU â'r bobl sy'n arwain ar fasnach. Felly, mae Lesley Griffiths, er enghraifft, yn ymwneud yn helaeth â dyfodol amaethyddiaeth. Nawr, efallai y bydd ganddynt lais gwahanol a barn wahanol ynghylch sut y dylai hynny edrych, ac efallai na fydd hynny yr un farn ag, er enghraifft, adran y Trysorlys. Felly, mae'n rhaid i ni chwilio am ein cynghreiriaid lle gallwn ni o ran y drafodaeth fasnach hon, a dyna le bydd yr hyblygrwydd hwn yn elfen, a bydd angen i ni sicrhau ein bod yn datblygu'r blaenoriaethau hynny.

Bydd yna gyfaddawdu. Mae hyblygrwydd ac amseriadau yn bethau y bydd angen inni eu cadw mewn cof. Po fwyaf yr ydym yn ymwahanu o'r UE o ran rheoliadau, y mwyaf anodd y bydd i ni fasnachu gyda nhw. Felly, rwy'n glir iawn y byddem ni yng Nghymru yn hoffi gweld y cydymffurfio rheoleiddiol hwnnw'n parhau hyd y gellir, oherwydd mae hynny'n golygu bod 60 y cant o'n masnach yn parhau i allu defnyddio'r farchnad honno os ydynt yn cytuno i hynny. Oherwydd nid yw'n ymwneud â dim ond tariffau ac ati; mae'r rhwystrau di-dariff cyn bwysiced, os nad yn fwy pwysig. 

O ran swyddfa Brwsel, byddaf yn mynd i swyddfa Brwsel yr wythnos nesaf a byddaf yn cael cyfle, gobeithio, i siarad â nhw am sut y gallant helpu i roi gwybodaeth inni ynglŷn â chael gwybodaeth o du Brwsel ar bethau mewn perthynas â masnach.

O ran y grŵp cynghori, credaf y byddai'n anodd iawn dychmygu y byddem yn gallu rhoi gwybodaeth i grŵp cynghori allanol nad yw'n bosib ei roi i Aelodau'r Cynulliad, felly rwy'n sicr yn credu y byddai hynny'n sefyllfa ryfedd. Ond mae grŵp cynghori gan Lywodraeth y DU wedi'i sefydlu ac mae rhywun o Gymry ar y grŵp hwnnw. Dydyn nhw ddim yn cynrychioli Cymru, ond rydym ni'n gwneud yn siŵr bod gennym ni berthynas â'r cynrychiolydd hwnnw. 

O ran y Bil masnach, nid ydym yn gwybod eto a fydd y Bil masnach newydd yr un fath â'r Bil masnach diwethaf. Os bydd dilyniant o gytundebau masnach yn cysylltu â rhai'r gorffennol, yna, yn amlwg, ni fydd yn gymaint o broblem, ond os mai'r hyn y maen nhw'n ei awgrymu yw eu bod eisiau cyflwyno cytundebau masnach newydd, yna byddwn yn sicr eisiau i gyrff datganoledig gael lleisio barn a bod â swyddogaeth yn y broses honno, sydd ychydig yn wahanol.

O ran TTIP—gwrandewch, roedd hwn yn gytundeb mawr iawn o ran y trafodaethau rhwng yr UE a'r Unol Daleithiau. Chwalodd y cwbl ac ni weithiodd, ond nid wyf yn amau o gwbl na fydd Llywodraeth yr Unol Daleithiau yn pwyso i gynnwys swyddogaeth y setliad anghydfod buddsoddwr-gwladwriaeth mewn trafodaethau masnach. Yr hyn y mae hynny'n ei olygu yw, os yw gwlad sy'n fuddsoddwr yn teimlo y gwahaniaethir yn ei herbyn, gall ofyn am iawndal, ond nid drwy'r llysoedd. Mae'n ymwneud â system hollol annelwig nad yw'n dryloyw, ac mae hynny'n sicr yn rhywbeth nad wyf yn credu y byddem eisiau bod yn rhan ohono.

Diolch am eich datganiad heddiw, Gweinidog. A minnau wedi ymgyrchu'n frwd dros bolisi masnach annibynnol ar gyfer y DU fel gwlad annibynnol, credaf mewn Teyrnas Unedig fyd-eang yn masnachu'n rhydd gyda'r byd i gyd. Credaf y gall hyn ddarparu'r sylfaen ar gyfer dyfodol disglair a llewyrchus i Gymru. Cytunaf â chi pan ddywedwch fod yr etholiad cyffredinol wedi datgan yn glir y bydd Brexit yn digwydd bellach. Cadarnhaodd y penderfyniad a wnaed yn 2016 a nawr mae gan Lywodraeth y DU fandad clir i wireddu Brexit, i gyfieithu bloedd ymgyrch y Ceidwadwyr.

Fel aelod o'r Pwyllgor Materion Allanol a Deddfwriaeth Ychwanegol, edrychaf ymlaen at eich ymateb i'n hadroddiad rywbryd yn ystod y mis hwn ac i'w drafod yn fanylach gyda chi ar ôl y mis nesaf.

Yn y datganiad, rydych yn galw am swyddogaeth glir i Lywodraeth Cymru mewn cytundebau masnach yn y dyfodol. Gweinidog, a wnewch chi fanylu ar beth fydd natur y swyddogaeth honno, a dweud ymhle, yn y setliad datganoli presennol, y mae'r pwerau i alluogi hyn i ddigwydd? Ar faterion datganoledig, ie, ond unrhyw rai eraill? Yn y datganiad hwn, mewn datganiadau diweddar i'r wasg gan aelodau o Lafur Cymru a phlaid Lafur y DU, rwyf yn gweld bod eich Llywodraeth a'ch Plaid yn feirniadol iawn o gytundeb masnach gydag economi fwyaf y byd, a'n cynghreiriad agosaf, sef Unol Daleithiau America. Rwyf yn gweld hyn braidd yn rhyfedd oherwydd, yn 2017, dywedodd Prif Weinidog Cymru ar y pryd, yr Aelod dros Ben-y-bont ar Ogwr, ar ymweliad â Washington DC, a dyfynnaf:

Yn fy nhrafodaethau â busnesau, gwleidyddion a diplomyddion o America, byddaf yn sôn am y pwysigrwydd o ddatblygu masnach rydd ymhellach rhwng ein gwledydd a dileu rhwystrau i wneud masnachu rhyngom yn haws ac yn gyflymach.

Felly, Gweinidog, pryd y gwnaeth Llywodraeth Cymru newid ei safbwynt ar fasnach gyda'r Unol Daleithiau, ac, yn fwy penodol, pa neges y mae hynny'n ei chyfleu i'r 250 o gwmnïau sy'n eiddo i Americaniaid yma yng Nghymru? A gadewch i ni gofio bod yr Unol Daleithiau yn gyfrifol am bron i 40 y cant o brosiectau mewnfuddsoddi.

Gweinidog, mae gadael yr UE hefyd yn rhoi'r cyfle i ni ddwysau diogelu lles anifeiliaid, fel cwtogi ar gludo anifeiliaid byw i'r cyfandir. Rwyf wedi siarad am hyn o'r blaen. Er nad yw gwaharddiad ar allforio anifeiliaid byw yn bosib ar hyn o bryd oherwydd rheolau masnach rydd yr UE, gellid cyflwyno gwaharddiad unwaith y bydd y DU yn gadael yr UE ar ddiwedd y mis. A wnaiff Llywodraeth Cymru ystyried rhoi terfyn ar gludo anifeiliaid byw? Dyna gwestiwn arall yr wyf wedi ei holi o'r blaen hefyd.

Rwy'n cytuno, ar ôl inni adael yr UE, fod adhawlio sedd ar Sefydliad Masnach y Byd yn bwysig iawn, wrth inni geisio taro bargen fasnach gyda nifer o wledydd ar draws y byd. Gweinidog, a yw eich Llywodraeth wedi ystyried y posibilrwydd o gynnal uwchgynhadledd fasnach newydd ar gyfer gwledydd y Gymanwlad? Gallai hyn hyrwyddo masnach a hefyd dathlu diwylliannau, hanes a chydberthnasau yn y dyfodol. Gallem fod y cyntaf. Mae gan Gymru hanes balch o gynnal digwyddiadau gwych, o Gwpan Rygbi'r Byd, Cwpan Ryder i uwchgynhadledd NATO. Mae gennym y ddawn ac mae gennym y gallu. Gallwn i gyd gytuno ein bod yn gadael yr UE, felly nawr a allwn ni i gyd gytuno i wneud popeth yn ein gallu i wneud i hyn weithio? Diolch.

Yn gyntaf oll, wrth gwrs mae gennym ni ddiddordeb mewn hybu masnach. Ond rydym yn gwneud hyn ar adeg anodd iawn. Mae Sefydliad Masnach y Byd mewn sefyllfa ar hyn o bryd lle mae'r Unol Daleithiau wedi rhoi'r gorau i benodi barnwyr, felly gall unrhyw beth sy'n deillio o Sefydliad Masnach y Byd dim ond cyrraedd rhyw gam o ran y broses gyfreithiol, a gallai pobl i bob diben anwybyddu beth y maen nhw'n ei awgrymu a herio hynny, a gallai hynny gymryd blynyddoedd i fynd drwy'r system. Felly, ar adeg pan mai dibynnu ar Sefydliad Masnach y Byd yw ein sefyllfa wrth gefn,  nid dyma'r amser i wneud hynny.

O ran masnach, wrth gwrs, yr hyn yr ydym wedi ei bwysleisio yw datganoli lle mae'n rhaid i ni yn bendant gael llais, lle mae gennym ni'r pwerau hynny. A rhaid i chi gofio inni ymuno â'r UE ar adeg pan nad oedd datganoli yn bodoli; rydym ni'n gadael i ymuno â byd gwahanol iawn, lle mae'r pwerau hynny'n bodoli yn y fan yma. Ac mae'n wych bod Llywodraeth y DU wedi cydnabod hynny a'u bod nhw'n awyddus i ymgysylltu a'n cynnwys ni, oherwydd maen nhw'n gwybod mai ni, yn y pen draw, yw'r bobl sy'n gorfod gwireddu hynny ar lawr gwlad. Felly nid yw'n fuddiol iddyn nhw ymrwymo i gytundebau masnach a fyddai'n anodd eu gweithredu ar lawr gwlad. Felly, rydym ni'n ymddiried yn eu gair, rydym ni eisiau ymgysylltu; ar hyn o bryd, dydyn nhw ddim yn ymgysylltu yn y ffordd yr hoffem ni iddyn nhw wneud hynny.

O ran yr Unol Daleithiau, rwy'n deall yn iawn ei fod yn un o'r buddsoddwyr mwyaf yng Nghymru. Fel y dywedwch chi, rydych chi wedi pwysleisio nifer y cwmnïau sydd wedi ymgartrefu yma yng Nghymru. Mae'n un o'n marchnadoedd allforio mwyaf. Mae hynny i gyd yn digwydd heb gytundeb masnach, peidiwch ag anghofio. Felly, y pwynt yw, nid oes angen cytundeb masnach arnoch chi bob amser er mwyn masnachu. Ac rwyf yn credu, ar hyn o bryd, a ninnau wedi ein tynghedu ein hunain o ran y dyddiad cau yr ydym ni wedi'i osod i ni ein hunain ar gyfer yr UE ers blwyddyn, mae gennym ni arlywyddiaeth Trump sy'n dweud, 'Rhowch America'n gyntaf', mae hynny'n lle digon anodd i'ch rhoi eich hun ynddo—nid oes gennych chi fawr o bosibiliadau yn y sefyllfa honno. Ond gadewch i ni obeithio am y gorau, a gadewch i ni weld beth all Llywodraeth y DU ei gynnig.

Rwy'n credu bod gan Brydain enw gwirioneddol dda o ran lles anifeiliaid. Yn sicr, o ran cludo anifeiliaid byw, roedd Llywodraeth y DU yn wirioneddol ddylanwadol o ran lleihau yn sylweddol nifer yr oriau y caniatawyd i anifeiliaid gael eu cludo o fewn yr UE.

O ran y Gymanwlad, mae hyn yn rhywbeth y mae llawer o bobl yn ei ddweud: 'Pam na awn yn ôl i hen ddyddiau'r Gymanwlad?' Os edrychwch chi ar faint yr ydym yn masnachu gydag Awstralia, gydag India, a Chanada, nid yw hynny i gyd gyda'i gilydd yn gyfystyr â faint yr ydym ni'n masnachu gydag Iwerddon. Felly, wyddoch chi, rwy'n credu bod yn rhaid i ni wneud yn siŵr ein bod ni'n cael rhywfaint o grebwyll o ran lle mae ein partneriaid masnach agosaf, ac mae difrifoldeb masnach yn chwarae rhan bwysig iawn yma.

Hoffwn godi dau fater gyda chi'r prynhawn yma, Gweinidog, ac rwy'n ddiolchgar iawn i chi am y datganiad. Yn gyntaf oll, i bwysleisio eto pwysigrwydd trefniadau rhynglywodraethol a pheirianwaith Llywodraeth. Mae gennym ni rywfaint o brofiad o weithio mewn negodiadau rhyngwladol gyda Llywodraeth y Deyrnas Unedig drwy ein haelodaeth o'r Undeb Ewropeaidd, ac mae gennym ni sawl templed wrth law y gallwn eu defnyddio, rwy'n credu, er mwyn sicrhau bod gennym ni'r math o berthynas yr ydych wedi'i thrafod a'i disgrifio'r prynhawn yma ac ar adegau eraill.

Credaf fod y memorandwm cyd-ddealltwriaeth y gwnaethom ni gytuno arno yn 2012 ar gyfer ymgysylltu â'r Undeb Ewropeaidd yn fan cychwyn da ar gyfer strwythur newydd a fydd yn sicrhau bod Llywodraethau Cymru a'r Alban, yn enwedig—ond Gogledd Iwerddon hefyd—yn gallu cydweithio â Llywodraeth y Deyrnas Unedig i sicrhau bod gennym ni safbwynt y mae'r Deyrnas Unedig gyfan yn ei gefnogi, nid dim ond Llywodraeth y Deyrnas Unedig. Gobeithio bod hynny'n bwysig.

Mae hi hefyd yn bwysig—a chyfeiriaf y sylw hwn at y Cadeirydd hefyd, y Dirprwy Lywydd—i sicrhau bod ein democratiaeth yn gallu parhau i sicrhau bod gennym ni'r dulliau a'r cyfryngau atebolrwydd i sicrhau, pa bynnag strwythurau newydd sydd ar gael, fod atebolrwydd democrataidd priodol ar gyfer y strwythurau hynny. Mae a wnelo hynny â'r fan yma—nid â'r Llywodraeth, ond â'r fan yma—a hefyd â'r trefniadau sydd gennym ni ar waith gyda Senedd y DU a Senedd yr Alban i sicrhau bod atebolrwydd priodol a democratiaeth briodol yn elfen o oruchwylio unrhyw beirianwaith rhynglywodraethol sy'n cael ei roi ar waith.

Yr ail bwynt yr hoffwn ei wneud yw hwnnw am werthoedd. Rydym ni'n sôn, o ran masnach, weithiau fel petai hynny'n digwydd mewn gwactod. I mi, mae'n rhaid i fasnach a'n dull o fasnachu a'n polisi fod yn seiliedig ar ein gwerthoedd. Pan rydym yn llunio cytundebau â thrydydd gwledydd, nid mater o sicrhau bod gennym ni dariffau a'r mecanweithiau ar y ffin a thu ôl i'r ffin yn unig yw hyn er mwyn sicrhau y gellir masnachu'n ddi-ffwdan, ond mater o fod â pherthynas o werthoedd hefyd, fel bod y dadleuon a gawn ni yn y fan yma—boed yn ymwneud â chynaliadwyedd neu gydraddoldeb neu hawliau lles neu hawliau pobl sy'n gweithio—yn rhan anhepgor o'r cytundebau hyn hefyd.

Roeddwn yn falch iawn o'ch clywed yn dweud, Gweinidog, eich bod yn cryfhau gallu Llywodraeth Cymru i fynd i'r afael â'r materion hyn. Credaf fod hynny'n gwbl hanfodol ac yn bwysig. Ond, mae hi hefyd yn bwysig nad dim ond yr arbenigedd technegol a'r gallu strwythurol sydd gennym ni i roi pwysau o ran y materion hyn a dylanwadu yn eu cylch, ond ein bod hefyd yn gwneud hynny gydag ymdeimlad cryf o allu cyflawni ein gwerthoedd craidd.      

Diolch. Credaf eich bod yn llygad eich lle. Rwy'n credu bod rhai o'r templedi eisoes yn bodoli ac rydych chi wedi bod yn rhan o'r dulliau hynny yn y gorffennol, lle mae Llywodraethau'r Deyrnas Unedig yn dod at ei gilydd, rydych chi'n cytuno ar safbwynt cyffredin, cytûn, ac yna rydych chi'n mynd i siarad yn yr UE gyda'ch gilydd. Felly, nid yw hyn yn gymhleth. Mae'r holl elfennau'n bodoli. Mae angen ailgydio ynddi. Mae'n amlwg mae San Steffan wedi ei pharlysu ers cyhyd, ond gadewch i ni weld nawr os daw'r dagfa honno'n i ben.

Credaf fod atebolrwydd democrataidd yn gwbl hanfodol, ond nid oes diben rhoi hynny ar ddiwedd y broses. Dylai Erthygl 50 ddysgu rhywbeth i ni. Gallant fynd i drafod beth bynnag y dymunant. Os dônt â'r mater hwnnw'n ôl i'r Senedd a'r Senedd yn ei wrthod, yna pa ddiben? Mae'n offeryn eithaf aneffeithiol. Mae'n rhaid i chi ymgysylltu â phobl yn gynharach yn y broses, a chredaf fod hynny'n bwysig iawn.

Rydych chi'n llygad eich lle o ran gwerthoedd. Mae hynny'n bwysig a dyna pam yr ydym ni wedi nodi hynny yn y papur y bu inni ei lunio, y materion polisi masnach i Gymru, lle rydym ni wedi pwysleisio rhai o'r gwerthoedd allweddol sy'n bwysig yng Nghymru yn ein tyb ni: datblygu cynaliadwy, diogelwch economaidd a chymdeithasol. Nid ydym eisiau gweld safonau llafur yn cael eu glastwreiddio. Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol: rydym ni eisiau gwneud yn siŵr bod yna dryloywder a thegwch. Rydym ni wedi amlinellu'r holl bethau hynny eisoes, felly rwy'n credu bod hynny'n gwbl sylfaenol i'r ffordd ymlaen.

Dywedodd y Gweinidog yn y datganiad fod yn rhaid inni, yn y DU, feithrin cydweledigaeth o'r math o economi a'r cysylltiadau masnachu sydd arnom eu heisiau â'r UE yn y dyfodol. Wrth gwrs, rwy'n cymeradwyo'r farn honno, ond nid yw'n dal dŵr mewn gwirionedd gan fod holl iaith y datganiad a'r agweddau y mae'r Gweinidog ei hun, yn benodol, wedi'u coleddu yn y blynyddoedd diwethaf, yn gwrthddweud hyn. Nid yw'n rhannu gweledigaeth Llywodraeth y DU ynglŷn â Brexit o gwbl.

Mewn gwirionedd, mae'r datganiad ei hun a'r hyn a ddywedodd wrth ateb cwestiynau eraill yn gynharach yn cyfeirio at y ffaith ei bod yn dal i ymladd yr un dadleuon a gawsom ni yn ymgyrch y refferendwm a'r etholiad cyffredinol yn 2017 ac, yn wir, hyd yn oed yr etholiad cyffredinol dim ond ychydig wythnosau yn ôl, gan siarad am yr angen am gydymffurfiaeth reoleiddiol. Wel, os ydych chi'n dechrau trafodaethau ar y sail, 'Ydym, rydym yn mynd i ofyn am bopeth sydd gennych eisoes ac nid ydym yn mynd i ildio unrhyw beth', yna mae'n anochel nad ydych yn mynd i ddychwelyd o drafodaethau gyda chanlyniad llwyddiannus. Nid oes unrhyw Lywodraeth sydd gan y Deyrnas Unedig yn mynd i dalu'r sylw lleiaf i Lywodraeth Cymru os yw'n rhygnu ymlaen am y themâu hyn.

Yr un hen gân yw hi. Y cyfan sydd wedi digwydd o ganlyniad i'r etholiad cyffredinol yw eu bod wedi newid y cyweirnod. Fel arall, mae'r dôn yn union yr un fath â'r un y buont yn ei chanu'n aflwyddiannus am y tair blynedd a hanner diwethaf. Byddech yn meddwl y dylai'r Blaid Lafur o'r diwedd fod wedi dysgu rhywbeth o'r chwalfa ddinistriol yn yr etholiad cyffredinol, yn enwedig yng Nghymru, lle mae gan y Ceidwadwyr bellach nifer digyffelyb o seddau yn San Steffan fel cyfran o'r cyfanswm.

Os yw Llywodraeth Cymru wirioneddol eisiau i Lywodraeth y DU ei chymryd o ddifrif, mae'n rhaid iddynt gefnogi'r neges y mae Llywodraeth y DU ei hun yn ei chyflwyno ac ers hynny mae Theresa May, o barchus goffadwriaeth, wedi ymadael â'r sefyllfa. Mae Boris Johnson yn fath gwahanol o arweinydd i Theresa May. Mae'n mynd i gymryd golwg gadarnhaol, optimistaidd ar drafodaethau yn y byd, a bydd, rwy'n ffyddiog, yn llawer mwy caled yn ein trafodaethau gyda Monsieur Barnier. Mae Theresa May wedi methu'n llwyr â chyflawni canlyniad y refferendwm oherwydd mabwysiadodd yr un agwedd rwy'n credu, yn anffodus, â'r un sy'n parhau gan y Gweinidog sy'n gwneud y datganiad hwn heddiw. Dydw i ddim yn credu ei bod hi eisiau cael ei hadnabod yn benodol fel Theresa May gwleidyddiaeth Cymru, ond mae hi mewn perygl, rwy'n credu, o leiaf yn y cyswllt hwn, o ennill y llysenw hwnnw.

Mabwysiadodd Llywodraeth Cymru bolisi ar gyfer y tair blynedd a hanner diwethaf o wrthdaro bwriadol â Llywodraeth y DU. Methodd hynny'n llwyr. Nawr, mae'n bryd nid yn unig troi tudalen lân, ond mewn gwirionedd agor llyfr newydd, os yw Llywodraeth Cymru i gael unrhyw ddylanwad o gwbl ar Lywodraeth y DU, yr hoffwn ei weld, wrth gwrs. Mae buddiannau Cymru ychydig yn wahanol i fuddiannau rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig, yr un fath ag y mae rhai'r Alban ac yr un fath ag y mae buddiannau Gogledd Lloegr ychydig yn wahanol i fuddiannau pawb arall hefyd. Mae economi Cymru'n dangos nodweddion penodol, yn enwedig pwysigrwydd allforion i'r UE yng Nghymru, sy'n fwy o lawer, rwy'n cydnabod, nag yn unman arall yn y Deyrnas Unedig. Ond, pan ddywed yn ei datganiad bod yn rhaid inni beidio â cholli golwg ar fuddiannau defnyddwyr yn ogystal â rhanddeiliaid, rwy'n ei chanmol am hynny oherwydd mae pawb yn ddefnyddiwr yng Nghymru. Mae pawb yn bwyta bwyd, er enghraifft.

Mae amaethyddiaeth yn elfen bwysig mewn unrhyw drafodaethau masnach yn y dyfodol gyda'r UE, ond ni allwn edrych ar hyn o safbwynt grwpiau buddiannau cynhyrchwyr yn unig. Dylem hefyd weld pwysigrwydd negodi er budd defnyddwyr. Yng Nghymru, yn arbennig, gan mai ni yw'r rhan dlotaf o'r Deyrnas Unedig o ran incwm a gwerth ychwanegol gros, lles cyfran fwy o boblogaeth Cymru yw cael bwyd rhad ac, yn wir, popeth rhad o'r negodiadau hyn: agor marchnadoedd, lleihau prisiau, creu economi fwy cystadleuol i weithredu ynddi.

Felly, y meddylfryd sydd ei angen, yn fy marn i, ar Lywodraeth Cymru, fel ar y DU, yw cadernid o ran diben. Na, nid ydym yn mynd i'r trafodaethau fel rhai sy'n erfyn ar yr UE. Mae ganddynt lawer mwy i'w golli nag sydd gennym ni—diffyg o £66 biliwn y flwyddyn gyda'r UE mewn nwyddau yn 2018. Mae gennym ni warged enfawr mewn gwasanaethau gyda'r byd yn gyffredinol. Nid yw hynny'n rhan o'r trafodaethau gyda'r UE. Mae gan yr UE ddiddordeb mewn taro’r fargen orau bosibl y gall ei chael iddi hi ei hun a dylem fod â diddordeb mewn taro’r fargen orau bosibl y gallwn ei chael ar gyfer Prydain. Ond os yw Llywodraeth Cymru yn ystyried ei hun yn rhyw fath o geffyl pren Caerdroea ar gyfer buddiannau'r UE yn y trafodaethau hyn, ni fydd hynny'n tycio dim. Mewn gwirionedd bydd yn dwyn anfri pellach arni ei hun ac yn ymddieithrio ei hun ymhellach o Lywodraeth y DU, a chaiff hynny sgil-effeithiau pellach o ran y berthynas rhwng y Llywodraethau datganoledig a Llywodraeth y DU ar faterion eraill. Felly, rwy'n erfyn ar y Gweinidog, hyd yn oed mor hwyr â hyn yn y dydd, i newid cywair a newid safbwynt gan mai dyna'r ffordd i wneud cynnydd.

Nid wyf yn credu fy mod yn ymdebygu i Theresa May o gwbl, heblaw am y ffaith, fel y mae fy Ngweinidog Cyllid newydd gyfeirio ato, ein bod ni'n dwy yn ferched ficeriaid, felly hithau hefyd. Ond rydym yn ferched ficeriaid tra gwahanol. [Chwerthin.] A gaf fi ddim ond dweud—? Gwrandewch, dydw i ddim yn gwybod pa ran o 'rydym ni'n derbyn y bydd Brexit yn digwydd' na wnaethoch chi ei ddeall, ond dyna'r hyn yr ydym ni wedi'i wneud yn glir, rwy'n credu, heddiw.

Y gwir amdani yw bod gweledigaeth ar gyfer y Deyrnas Unedig, ond mae pedair rhan i'r Deyrnas Unedig hefyd a chredaf y byddai o fudd mae'n debyg i Lywodraeth y DU gofio hynny. Yr hyn sy'n bwysig yw nad yw'r weledigaeth ar gyfer y Deyrnas Unedig yn canolbwyntio'n unig ar Lundain a de-ddwyrain Lloegr. Am y tro cyntaf bellach bydd yn rhaid i Lywodraeth y DU, ar ffurf y Tori Boris Johnson, ystyried anghenion lleoedd lle mae sylfaen weithgynhyrchu o hyd. Felly, rwy'n obeithiol y bydd Llywodraeth y DU yn dechrau bod yn fwy ystyriol o sefyllfa Cymru nag y bu yn y gorffennol.

Mae'n gwbl anghywir dweud bod ymdrech fwriadol i wrthdaro. Mae gennyf berthynas dda iawn â Conor Burns, y Gweinidog Masnach. Dim ond dweud yr wyf i, 'allwch chi gyflymu ychydig oherwydd mae amser yn ein trechu ni?' O ran cael cydbwysedd rhwng defnyddwyr a chynhyrchwyr, wrth gwrs mae'n rhaid i ni gael y cydbwysedd hwnnw'n gywir, ond pa ddefnyddwyr a pha gynhyrchwyr? Yr hyn nad wyf yn barod i'w weld yw bwyd rhad yn cael ei aberthu ar gyfer y 58,000 o weithwyr amaethyddol yng Nghymru. Mae hynny'n gydbwysedd y mae'n rhaid inni ei drafod. Dydw i ddim eisiau gweld hynny'n cael ei aberthu. A minnau'n ferch i ficer rwy'n cael defnyddio'r mathau hyn o ddelweddau ar allor dinas Llundain, felly rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn ein bod yn cyflawni hyn i gyd a'n bod yn ceisio gweithio gyda'n gilydd er lles y wlad. Mae o fudd i ni i gyd. Os yw hyn yn mynd i ddigwydd, gadewch i ni sicrhau ei fod y cytundeb gorau posibl nid i bobl Cymru yn unig, ond i bobl y Deyrnas Unedig.

Yn olaf, ac yn fyr, Jenny Rathbone.

Dylem obeithio am y gorau, ond rhaid inni baratoi am y gwaethaf. Rwy'n ofni na allaf rannu'r weledigaeth o gyfleoedd toreithiog a phorfeydd gwelltog ar ôl Brexit. Ni allaf eu gweld nhw ar hyn o bryd.

Does dim byd ond ansicrwydd ynghylch beth fydd safbwynt Llywodraeth y DU yn y trafodaethau masnachu hyn. Fel y dywedwch yn eich datganiad, bydd rhai ar eu hennill a bydd rhai ar eu colled. Felly, yr hyn yr oeddwn eisiau sôn amdano yn arbennig oedd materion diogelwch bwyd a diogelu'r cyflenwad bwyd, y soniodd Neil Hamilton amdano yn fyr. Ond mae'r bwgan o gyw iâr clorinedig a chig eidion llawn hormonau yn dal i fod yn un mawr mewn unrhyw drafodaethau y gallem eu cael â'r Unol Daleithiau, os ydym eisoes wedi cytuno i lastwreiddio ein safonau bwyd yn ein trafodaethau â'r Undeb Ewropeaidd.

Beth fydd yn digwydd i'n hymrwymiadau i leihau carbon yn yr argyfwng hinsawdd os ydym yn fodlon i'n bwyd gael ei gynhyrchu mewn amodau ffermydd ffatri nad oes unrhyw reoleiddio arnynt, sy'n gwbl anghynaladwy yn y tymor hir? Beth mae hynny'n ei olygu i'n diogelwch bwyd yn ogystal ag i les cenedlaethau'r dyfodol, sy'n amlwg yn cynnwys ein cyfrifoldebau byd-eang? Nid wyf yn gwybod a allwch chi daflu unrhyw oleuni ar safbwynt Llywodraeth y DU o ran y materion hyn, ond nid dyma'r math o bethau sy'n cael eu trafod yn y sloganeiddio a glywsom gan Lywodraeth y DU hyd yma. Felly, byddai unrhyw beth y gallwch ei ddweud am hyn yn ddefnyddiol.

Yn fyr iawn, rwy'n ymwybodol bod amser yn brin. Felly, ydy, mae ansicrwydd yn broblem fawr. O ran diogelwch bwyd, ceir y cwestiwn â phwy yr ydym yn mynd i gyfochri. Oherwydd os byddwn yn cyfochri â'r Unol Daleithiau, ac yn caniatáu i gig eidion wedi'i drin gan hormonau ddod i mewn, yna bydd y rhwystrau gyda gweddill y cyfandir yn codi gan na fyddan nhw eisiau i hwnnw fynd i mewn i'w marchnad. Felly, mae yna gyfaddawdu, ac mae'r drefn a'r dilyniant i hyn yn mynd i fod o bwys aruthrol. Mae hynny'n rhan o'r anhawster o gael cyd-drafodaethau lluosog yn digwydd ar yr un pryd. Rydym wedi ei gwneud yn glir: yr UE sy'n dod gyntaf.

O ran yr hyn a wyddom gan Lywodraeth y DU, rhan o'r broblem yw nad ydym yn gwybod beth yw'r mandad trafod. Mae'r Americanwyr wedi cyhoeddi eu rhai nhw. Mae'r cyfan yn dryloyw. Dydyn ni ddim yn gwybod beth yw mandad y DU. Mae hynny'n rhywbeth y mae'n rhaid i ni ddechrau bwrw ymlaen ag ef, oherwydd mae ein hamser yn prinhau, fel yr oeddwn i'n ei ddweud.

Diolch yn fawr iawn, Gweinidog.