1. Cwestiynau i'r Gweinidog Cyllid a'r Trefnydd – Senedd Cymru ar 8 Ionawr 2020.
2. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am gyllideb ddrafft Llywodraeth Cymru ar gyfer 2020-21? OAQ54865
8. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am gyllideb Llywodraeth Cymru ar gyfer 2020-21? OAQ54878
Lywydd, deallaf eich bod wedi rhoi eich caniatâd i gwestiynau 2 ac 8 gael eu grwpio.
Mae cyllideb ddrafft Llywodraeth Cymru yn dilyn cylch gwario un flwyddyn Llywodraeth y DU, nad yw’n newid y sefyllfa o ran cyni. Bydd ein cyllideb yn 2020-21 £300 miliwn yn llai mewn termau real nag yn 2010-11, ond serch hynny, mae Llywodraeth Cymru yn buddsoddi mewn Cymru fwy llewyrchus, fwy cyfartal a gwyrddach.
Wel, diolch i Lywodraeth y DU, wrth gwrs, mae gennych £600 miliwn yn ychwanegol yn y gyllideb ar gyfer 2021—2020, ydy hynny'n iawn—2020-21, o gymharu â'r flwyddyn ariannol flaenorol. Ac mae hynny'n rhoi cyfleoedd gwych i chi. Un o'r cyfleoedd hynny, wrth gwrs, yw lliniaru effaith y newid yn yr hinsawdd, yn enwedig ar arfordiroedd Cymru, lle ceir perygl o lifogydd. Nawr, croesawaf y buddsoddiad a ddarparwyd ar gyfer promenâd Hen Golwyn yn fy etholaeth yn ystod y misoedd diwethaf. Mae ychydig yn brin o'r swm y gofynnodd yr awdurdod lleol, Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy, amdano er mwyn gwneud y gwaith priodol sy'n ofynnol yn y tymor hwy, ond bydd o leiaf yn gwneud rhywfaint o wahaniaeth i'r perygl llifogydd yn y gymuned honno. Ond wrth gwrs, mae rhannau eraill o arfordir gogledd Cymru mewn perygl hefyd, gan gynnwys ardal Tywyn a Bae Cinmel, a gafodd ei distrywio gan lifogydd 30 mlynedd yn ôl i eleni wrth gwrs.
A gaf fi ofyn pa adnoddau penodol rydych wedi'u darparu ar gyfer amddiffynfeydd rhag llifogydd yng nghyllideb Llywodraeth Cymru ar gyfer 2020-2021, ac a fydd unrhyw gyfran o'r hyn a ddyrannwyd yn mynd tuag at wella'r amddiffynfeydd yn ardal Tywyn a Bae Cinmel, fel y gallwn atal y math o ddinistr a welsom 30 mlynedd yn ôl?
Rwy’n ddiolchgar am y cwestiwn, ac fel y gallais nodi yn fy natganiad ar y gyllideb ddrafft ddoe, cafwyd cyllid ychwanegol ar gyfer y flwyddyn nesaf i ddarparu cyllid i gefnogi cymunedau sydd mewn perygl arbennig yn sgil newid hinsawdd a llifogydd, ond mae hynny ar ben yr arian ychwanegol rydym yn ei ddarparu drwy ein rhaglen tai arloesol ar gyfer rheoli risg arfordirol. Ac mae honno’n rhaglen gwerth £150 miliwn yn ystod y Cynulliad hwn, sydd wedi’i chyhoeddi eisoes gan fy nghyd-Aelod, Gweinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig. Y cynlluniau rydym yn eu cefnogi, yn amlwg, yw’r rhai lle mae'r sylfaen dystiolaeth yn dweud bod yr angen mwyaf, ond yn amlwg, buaswn yn fwy na pharod i gael sgyrsiau gyda'r Aelodau os oes ganddynt bryderon penodol am ardaloedd yn eu hetholaethau eu hunain.
Rwy'n ddiolchgar i chi am yr ateb cynharach hwnnw, Weinidog. O ran y gyllideb gyffredinol, yn ystod ein sgwrs yn y Pwyllgor Cyllid cyn y Nadolig, gwnaethoch gadarnhau y byddai toriad mewn termau real i'r arian sydd ar gael i gefnogi ac i gynnal gwasanaethau bysiau ledled y wlad. Credaf y bydd hyn yn anodd iawn i lawer ohonom, gan fod Llywodraeth sydd wedi ymrwymo i achos newid hinsawdd—a chredaf i mi groesawu'r arian sydd ar gael ar gyfer polisi hinsawdd ddoe—ac sydd wedi ymrwymo hefyd i drafnidiaeth gyhoeddus, gyda'r ddeddfwriaeth y cyfeiriodd y Prif Weinidog ati ddoe, yn golygu bod angen i ni allu darparu cefnogaeth go iawn i drafnidiaeth gyhoeddus, ac yn arbennig, trafnidiaeth gyhoeddus mewn cymunedau fel y rhai rydych chi a mi yn eu cynrychioli. Mae llawer iawn o gyllid eisoes yn cael ei ddarparu i deithio llesol, a chefnogaf hynny; mae llawer iawn o gefnogaeth yn mynd i'r rheilffyrdd, a chefnogaf hynny hefyd. Ond rwy'n poeni fwy a mwy nad yw'r Llywodraeth yn ystyried gwasanaethau bysiau yn flaenoriaeth ddigonol. Bydd y ffaith y byddant yn cael eu torri mewn termau real yng nghyllideb y flwyddyn nesaf yn siom fawr i lawer ohonom ar bob ochr i'r Siambr hon.
Buaswn yn ddiolchgar iawn felly, Weinidog, pe baech yn ystyried adolygu'r elfen hon o'r gyllideb i sicrhau bod gennym arian ar gael i gefnogi a chynnal y gwasanaethau bysiau sy'n cysylltu cymunedau bregus iawn weithiau â'r gwasanaethau sydd eu hangen arnynt.
Wel, yn amlwg, bu’n rhaid gwneud penderfyniadau anodd o fewn portffolios unigol o ran y gallu i gynyddu cyllid ar gyfer elfennau penodol o'u cyllidebau, neu ddim ond gynnal y meysydd gwariant hynny. Ac fel y dywed Alun Davies yn gwbl gywir, mae’r gwariant o £25 miliwn wedi’i gynnal yn hytrach na’i gynyddu o ran y grant cymorth ar gyfer gwasanaethau bysiau. Ond wrth gwrs, dim ond un o'r ffyrdd rydym yn cefnogi gwasanaethau bysiau yng Nghymru yw'r grant cymorth ar gyfer gwasanaethau bysiau, ac awdurdodau lleol sy'n gyfrifol, yn gyffredinol, am benderfynu pa wasanaethau y dylid eu cefnogi'n ariannol gan ddefnyddio arian cyhoeddus, yn seiliedig ar eu hasesiadau o'r amgylchiadau ac anghenion lleol. Ac yn aml iawn, mae awdurdodau lleol yn darparu cyllid o'u grant cymorth refeniw eu hunain er mwyn cefnogi'r gwasanaethau bysiau lleol hynny a chynlluniau trafnidiaeth gymunedol hefyd. Ac wrth gwrs, bydd pob awdurdod lleol ledled Cymru wedi gweld cynnydd yn eu cyllideb yn y flwyddyn ariannol nesaf, fel y nodir yn y gyllideb ddrafft, sy'n rhywbeth y dylid ei gydnabod yn fy marn i. Ond ynghyd â hyn, rydym yn cefnogi'r rhwydwaith bysiau a chymunedau drwy ein cyllid ar gyfer rhwydwaith TrawsCymru o wasanaethau bysiau pellter hir, llinell Traveline Cymru ar gyfer Cymru gyfan, sy'n darparu gwybodaeth ar gynllunio teithiau, a gwaith Bus Users Cymru, sy'n cynrychioli teithwyr, ac wrth gwrs, y Gymdeithas Cludiant Cymunedol a Swyddfa Comisiynydd Traffig Cymru hefyd. Ac yn bwysig iawn, rydym yn parhau i gefnogi'r cynllun teithio ar fysiau ar gyfer pobl ifanc 16 i 21 oed, ac wrth gwrs, ein cynllun teithio ar fysiau hynod boblogaidd ar gyfer pobl hŷn a phobl anabl. Ac mae'r rheini'n bwysig, wrth gwrs, am eu bod yn cynyddu'r galw am fysiau, ac yn helpu i gadw'r gwasanaethau hynny'n gynaliadwy yn y tymor hwy.
Mohammad Asghar.
Mae'n ddrwg gennyf.
Mae'n iawn. Fe symudaf ymlaen.
Nid fi sydd i fynd, mae'n ddrwg gennyf.
Cwestiwn 3, David Rowlands.