6. Datganiad gan y Dirprwy Weinidog Tai a Llywodraeth Leol: Cefnogi Canol ein Trefi

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:01 pm ar 28 Ionawr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Hannah Blythyn Hannah Blythyn Labour 6:01, 28 Ionawr 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch. Diolch i'r Aelod am ei chyfraniad. Yn gyntaf oll ac yn bennaf, rwy'n ategu eich llongyfarchiadau i Dreorci ar ei buddugoliaeth wych a'r gydnabyddiaeth y mae'n ei haeddu. Nid oeddwn yn ymwybodol o'r sylw hwnnw a wnaethoch chi fod tua 60 y cant o'r siopau annibynnol yn cael eu rhedeg gan fenywod, sy'n wych. Mewn gwirionedd, pan fyddaf yn meddwl am y trefi yn fy nghymuned fy hun, mae hynny'n wir wrth inni symud ymlaen nawr. Yn amlwg, mae gennym ni lawer i'w ddysgu. Rydym yn siarad am yr heriau, ond rwy'n credu weithiau bod yn rhaid i ni feddwl yn nhermau'r gwydr hanner llawn a gweld yr hyn y gallwn ni ei ddysgu oddi wrth y trefi hynny sy'n gwneud yn dda ac sydd efallai'n mynd yn groes i'r duedd.

Felly, rwy'n credu bod yn rhaid inni ddysgu mwy am yr hyn sydd wedi digwydd yn Nhreorci a sut maen nhw wedi cyflawni hynny, ac efallai sut y gallan nhw rannu'r arferion gorau hynny gyda threfi eraill o faint a natur debyg hefyd. Ond cydnabod bod hynny yn ymwneud â dod o hyd i'r pwynt gwerthu unigryw hwnnw ar gyfer tref a sut yr ydych chi'n croesawu hynny a'i ddefnyddio, yn hytrach na cheisio bod fel rhywle arall neu geisio cystadlu â thref gyfagos, ac efallai ategu hynny.

Fe wnaethoch chi sôn am Lanelli, rwy'n credu ei bod hi beth amser yn ôl, y llynedd, pan lwyddais i ymweld a gweld rhywfaint o'r gwaith sydd wedi'i wneud yno i geisio ail-greu canol y dref ac efallai ei ailstrwythuro a'i ddwyn ynghyd a'i gyfnerthu. Yn sicr, gwelais yr hadau o welliannau'n cael eu hau yno.

Disgwylir i'r benthyciadau i ganol trefi barhau ac mae gwerth £10 miliwn ychwanegol o gyllid ar gyfer hynny, oherwydd gwn ei fod wedi gwneud gwahaniaeth gydag awdurdodau lleol yn gallu hwyluso'r benthyciadau hynny a chyflwyno buddsoddiad preifat. Felly, mae hynny'n wirioneddol lesol i rai o'n cymunedau.

Mae'r gronfa orfodi ar gyfer eiddo adfeiliedig mewn gwirionedd yn £13.6 miliwn. Rydym ni eisoes wedi gweithio gydag awdurdodau lleol ar hyn i weld sut y gallan nhw nodi—. Maen nhw eisoes wedi nodi tri adeilad. Rydym ni i gyd yn gwybod am y rhai y mae pawb yn sôn amdanynt ac mae pawb yn cwyno amdanynt. Mae a wnelo hyn yn awr â sicrhau eu bod wedi nodi'r adeiladau cywir—y rhai sy'n gallu cyfleu y neges honno. Gallwch ymdrin ag un neu ddau a defnyddio hynny fel erfyn yn y dyfodol.

O ran swyddogaeth ac ardrethi busnes y Gweinidog Cyllid, mae hon yn drafodaeth yr ydym ni'n ei chael yn rheolaidd, ac rwy'n falch iawn bod y cynllun rhyddhad ardrethi ar gyfer y stryd fawr wedi cael ei ymestyn yn ddiweddar. Rydw i wedi clywed drosof fy hun fod hynny wedi gwneud gwahaniaeth i bobl. Yn amlwg, yn y dyfodol, mae gwaith yn mynd rhagddo o ran trethiant lleol yn ei gyfanrwydd a sut rydym ni'n credu—. Rydych chi'n iawn: mae yna ffordd gynhwysfawr o wneud i hyn weithio, ac mae trafnidiaeth yn allweddol. Oherwydd does dim diben i ni ailddatblygu canol ein trefi os na allwn ni eu defnyddio. Felly, rwy'n credu, yn y dyfodol, bod yn rhaid i'r Bil trafnidiaeth gyhoeddus ac elfennau o hynny gydweithio. Gallaf eich sicrhau bod gan hyn ymrwymiad a chefnogaeth draws-lywodraethol i wneud i hyn weithio yn y dyfodol.