Part of the debate – Senedd Cymru am 3:52 pm ar 5 Chwefror 2020.
Rwy'n falch iawn o gefnogi eich cynnig am Fil, er bod gennyf rai amheuon ynghylch y manylion yr hoffwn eu hamlinellu. Credaf fod cerbydau hydrogen yn un o'r atebion, ond yn sicr, ni fyddent ar frig fy rhestr o atebion i'r argyfwng carbon. Ar hyn o bryd, mae'r nifer sy'n eu defnyddio yn isel iawn am eu bod yn costio llawer o arian ac nid ydynt ar gael. Mae'n cymryd tri mis o leiaf i gael car newydd, sy'n ddrud eithriadol, ac nid yw rhai ail-law fawr rhatach am y rheswm amlwg fod y cerbydau hyn mor brin. Ond credaf fod nifer y pwyntiau gwefru sy'n cael eu gosod bob dydd rywle rhwng chwech a 12, felly mae'r farchnad gyfan yn ffrwydro. Serch hynny, rwy’n eich llongyfarch ar gael cynnig amserol iawn yn dilyn cyhoeddiad y Llywodraeth.
Ond rhai o'r amheuon: a fydd trigolion dinasoedd y dyfodol am lenwi eu strydoedd â blychau metel sy'n llonydd am dros 90 y cant o'r dydd? Oni fyddai’n well defnyddio’r gofod rhwng cartrefi i blant ac oedolion chwarae yn ogystal â thyfu bwyd? Cofiaf fy ymweliad yn y pedwerydd Cynulliad, gyda rhai aelodau o bwyllgor yr amgylchedd, â Freiburg yn Baden-Württemberg fel rhan o bwyllgor yr amgylchedd, ac roedd ansawdd a chysylltedd y llwybrau trafnidiaeth gyhoeddus a theithio llesol yn golygu bod llawer llai o drigolion yn y ddinas honno'n trafferthu cael car, ac roeddent yn rhentu un pan oedd angen iddynt fynd ar wyliau neu wneud taith arbennig neu anghyffredin.
Roedd gan un ystâd dai y buom yn ymweld â hi faes chwarae antur coed helyg bendigedig, ac roedd ei ôl troed yn amlwg yn cynrychioli ôl troed tir a neilltuwyd ar gyfer maes parcio ychwanegol. A'r cwestiwn i’r trigolion oedd: a oedd yn well ganddynt y maes chwarae coediog hwn neu faes parcio aml-lawr arall? Ac mae'n werth nodi bod cynllun yr ystâd honno’n caniatáu i bobl yrru at ddrws y tŷ i ddadlwytho pobl neu nwyddau, ond yn y maes parcio aml-lawr yn unig y gellid parcio ceir, ac roedd hynny'n creu amgylchedd mwy dymunol o lawer. Felly, credaf fod cryn dipyn o ffordd gennym i fynd o ran meddwl am ddyluniadau sy’n briodol ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain.
Yn ail, er bod cerbydau trydan yn allyrru llawer llai o lygredd na cheir diesel neu betrol, rwy'n cydnabod nad ydynt heb gost i'r amgylchedd. Mae'r cyfan yn dibynnu, er enghraifft, ar p'un a yw'r ynni y byddant yn ei ddefnyddio i wefru'r cerbyd trydan hwnnw'n ynni glân o ffynonellau adnewyddadwy—nid wyf yn ymwybodol fod fawr o hynny’n digwydd yn unrhyw le ym Mhrydain—neu'n ynni budr o danwydd ffosil. Mae gwahaniaeth enfawr o ran y canlyniad i'r amgylchedd ac o ran allyriadau carbon. Felly, os derbynnir y cynnig hwn, buaswn yn awyddus i weld y cynnig yn cael ei ddiwygio i sicrhau bod y pwyntiau gwefru trydan sy’n cael eu gosod gyda thai newydd—