4. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am gyllid ar gyfer darparwyr addysg yng ngogledd-ddwyrain Cymru? OAQ55078

Mae'r gyllideb ddrafft ar gyfer 2020-21 yn amlinellu fy mlaenoriaethau ar gyfer cyllid addysg fel y'u nodir yn 'Cenhadaeth ein cenedl', sy'n cynnwys cyllid ar gyfer darparwyr addysg yng ngogledd-ddwyrain Cymru. Mae'r gyllideb hon yn parhau i fod yn ymrwymedig i lwyddiant a lles pob dysgwr, ni waeth beth fo'u cefndir neu eu hamgylchiadau personol, nac ym mha ran o Gymru y maent yn astudio ac yn dysgu.

Diolch am yr ateb hwnnw, Weinidog. Gyda'r farchnad lafur yn newid yn gyson, mae oedolion yn aml angen ailhyfforddi ac uwchsgilio. Mae hyn yn arbennig o wir gyda'r angen i lawer gaffael sgiliau digidol a thechnegol newydd. Mae'r angen am gyllideb bwrpasol ranbarthol ar gyfer sgiliau oedolion yn glir. Nawr, bydd hyn yn ein galluogi i ymateb yn iawn i'r sgiliau sydd eu hangen ar gyflogwyr yng ngogledd-ddwyrain Cymru a bydd hefyd yn helpu i ddenu cyflogwyr newydd i'r ardal, gan roi hwb i'r economi leol. Pa ystyriaeth rydych wedi'i rhoi i ariannu cyllideb o'r fath ar gyfer oedolion dros 19 oed sydd eisiau hyfforddi'n llawnamser?

Wel, Jack, yn ddiweddar cyhoeddais fy nghefnogaeth barhaus i'r gronfa datblygu sgiliau. Mae'n gronfa o £10 miliwn a ddyrennir ar sail ranbarthol i ymateb yn benodol i flaenoriaethau a nodwyd gan y bartneriaeth sgiliau ranbarthol i sicrhau bod cysondeb rhwng y cwricwlwm a'r sgiliau sydd eu hangen yn y farchnad lafur mewn ardal benodol. Mae'r gronfa datblygu sgiliau wedi'i hanelu at ddysgwyr sydd angen uwchsgilio i wella eu rhagolygon cyflogaeth ac felly, os nodir sgiliau digidol fel blaenoriaeth ranbarthol allweddol, gellir defnyddio'r cyllid hwn yn unol â hynny drwy ddarparwyr hyfforddiant yn yr ardal honno.

Fe fyddwch hefyd yn ymwybodol, rwy'n siŵr, ein bod yn treialu cyfrifon dysgu unigol ar hyn o bryd. Mae'r cyfrifon dysgu unigol wedi'u cynllunio ar gyfer pobl sydd mewn gwaith ar hyn o bryd ond sydd ar incwm cymharol isel. Mae'r cyllid hwnnw ar gael iddynt i’w ddefnyddio eto i uwchsgilio, ac mae'r darpariaethau hynny hefyd yn cyd-fynd â'r anghenion sgiliau rhanbarthol fel y’u nodwyd gan y bartneriaeth sgiliau ranbarthol. Felly, er enghraifft, er nad yw yn eich ardal chi, yn ardal Gwent mae sgiliau digidol wedi cael eu cydnabod fel maes y mae angen inni ganolbwyntio arno, ac mae'r cyfrifon dysgu unigol yno i alluogi pobl i gael mynediad at y cymwysterau digidol newydd hynny er mwyn caniatáu iddynt wella eu rhagolygon a’u cyfleoedd gyrfa.

Wel, mae bellach yn 17 mlynedd ers i benaethiaid uwchradd yn sir y Fflint fynegi pryder eu bod yn cael un o'r setliadau cyllideb ysgolion isaf yng Nghymru, a dywedasant wrthyf am y pwysau cyson y maent yn ei wynebu yn rheoli hyn wrth ymdrechu am ragoriaeth addysgol. Maent wedi parhau i dderbyn gan Lywodraeth Cymru bob blwyddyn ers un o'r setliadau isaf—y flwyddyn gyfredol hon, 2019-20, roeddent yn safle 19 o'r 22 awdurdod lleol o ran gwariant cyllideb ysgolion cyffredinol y disgybl, a safle 18 o'r 22 awdurdod lleol o ran cyllidebau dirprwyedig y disgybl ysgol uwchradd. Pa gamau rydych wedi'u cymryd felly, os o gwbl, ers cyhoeddi adroddiad fis Medi diwethaf a oedd yn dangos bod nifer o 11 ysgol uwchradd y sir yn y coch gyda diffyg cyffredinol o bron i £1.5 miliwn, a gyhoeddwyd yn fuan ar ôl i archwiliad gan y corff gwarchod addysg, Estyn, ganfod bod Cyngor Sir y Fflint wedi caniatáu i nifer fach o ysgolion fod mewn diffyg am gyfnod rhy hir?  

Wel, Mark, fel rydych yn ei nodi, yn anffodus, mater i Gyngor Sir y Fflint yn bennaf yw cyllido ysgolion uwchradd yn sir y Fflint. Mae sir y Fflint yn derbyn cynnydd canrannol yn eu cyllideb o dros 3.5 y cant, a mater iddynt hwy yn awr yw penderfynu ar y ffordd orau i ddefnyddio'r adnoddau hynny.

Dof yn ôl atoch, Weinidog, mewn eiliad.

Rhif 5, rwy’n credu. 

Cwestwin 5, Llyr Gruffydd.