Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru am 2:32 pm ar 12 Chwefror 2020.
Wel, diolch am hynny, oherwydd mae'n ateb eithaf cadarnhaol mewn gwirionedd. Fi yw cadeirydd presennol y grŵp trawsbleidiol ar glefydau prin ac amddifad yma, a chefais sioc mewn gwirionedd pan gyfarfûm â grŵp cyfan o bobl gyda PKU, oherwydd nid dim ond—. Credaf ichi ei galw'n 'drefn eithaf llym'. Dychmygwch dreulio eich bywyd cyfan yn byw ar gawl a diodydd, gyda'r anfantais ychwanegol eu bod, mae'n debyg, yn blasu'n ffiaidd. Cefais gynnig sampl; fe wrthodais mewn gwirionedd, oherwydd gallwn ei arogli cyn i mi fynd yn agos ato. Ac nid yn unig hynny. Roedd y bobl hyn yn dangos i mi, pobl â'r cyflwr, os ydynt yn bwyta darn o gaws—yn llythrennol, unwaith yr wythnos, gallant gael darn o gaws, sydd tua centimedr wrth gentimedr wrth gentimedr. Ac wrth gwrs, mae'n cael effaith enfawr ar eu hiechyd a'u llesiant meddyliol hefyd wrth iddynt dyfu'n hŷn, yn enwedig pobl yn eu harddegau, oedolion ifanc yn mynd allan, yn cael bywyd cymdeithasol, yn dymuno bod yn rhan o gymdeithas normal ac yn methu ymuno â'r peint yn y dafarn, y pizza yn y tecawê lleol, neu beth bynnag y bo.
A'r peth brawychus arall a welais oedd bod yn rhaid i'r babanod gael llaeth arbenigol ar ôl cael eu geni, ac yn aml nid yw'r llaeth hwnnw ar gael gan y GIG, mae'n hynod o ddrud ac yn waeth na dim, mae'n anodd iawn ei gael. Nawr, Weinidog, os yw hwn yn rhywbeth angenrheidiol i fywyd a llesiant hirdymor rhywun—. A wnewch chi ofyn i'ch swyddogion edrych ar y sefyllfa o ran y cyflenwad? Oherwydd mae gwrthod y bwyd cywir i faban o'r foment y mae'n cael ei eni, lle mae rhieni'n ei chael hi'n anodd naill ai i fforddio'r llaeth cywir, y llaeth synthetig hwn sy'n cael ei greu, neu'n methu cael gafael arno hyd yn oed—oherwydd ni allwch ei archebu ar Amazon neu beth bynnag—yn wirioneddol frawychus, oherwydd bydd y plentyn ifanc hwnnw'n datblygu lefelau uchel o asidau amino, ac wrth gwrs, yn fwy hirdymor, bydd angen mwy a mwy o gymorth gan y wladwriaeth. Felly, mae angen inni eu cadw mor iach â phosibl. Ac mae yna rywbeth mor annheg hefyd ynglŷn â chael babi bach hollol hyfryd a methu cael y bwyd sydd ei angen arno i gael bywyd cystal ag y gall ei gael.