Diolch i’r Ceidwadwyr Cymreig am gyflwyno'r ddadl bwysig hon. Nid yw adrannau brys ein GIG yn gallu ymdopi, ac maent newydd wynebu’r perfformiad gwaethaf erioed o ran amseroedd aros. Yn fy rhanbarth i, arhosodd 40 y cant o gleifion fwy na phedair awr ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe, a bron i 5,000 o gleifion yng Nghwm Taf Morgannwg, a dyna pam fod cynlluniau i gau’r adran achosion brys yn Ysbyty Brenhinol Morgannwg yn llwyr neu’n rhannol mor wrthnysig.

Er nad yw Ysbyty Brenhinol Morgannwg yn fy rhanbarth i, bydd y cynlluniau hyn yn cael effaith sylweddol a pharhaol ar fy etholwyr. Daeth trigolion bwrdeistref sirol Pen-y-bont ar Ogwr o dan fwrdd iechyd Cwm Taf Morgannwg fis Ebrill diwethaf, fel y gwnaeth Ysbyty Tywysoges Cymru ym Mhen-y-bont ar Ogwr. Credaf y bydd cynlluniau Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg naill ai i gau'r adran damweiniau ac achosion brys yn Ysbyty Brenhinol Morgannwg yn gyfan gwbl, neu i’w gweithredu yn ystod oriau'r dydd yn unig, yn cael effaith ddifrifol ar Ysbyty Tywysoges Cymru. Gwelodd adran achosion brys Ysbyty Brenhinol Morgannwg bron i 5,500 o gleifion ym mis Rhagfyr. Pe bai’r adran yn cael ei chau, byddai'n rhaid i'r cleifion hyn fynd i ysbytai cyfagos, ac Ysbyty Tywysoges Cymru ym Mhen-y-bont ar Ogwr yw’r agosaf.

Mae Ysbyty Tywysoges Cymru hefyd yn cael trafferth gyda'r galw. Gwelsant hwythau bron i 5,000 o gleifion ym mis Rhagfyr, ac oddeutu 60 y cant yn unig o'r rheini a welwyd o fewn y targed pedair awr. Gallai'r galw cynyddol yn sgil cau adran frys Ysbyty Brenhinol Morgannwg orlethu'r adran yn Ysbyty Tywysoges Cymru yn llwyr. Ac mae Cwm Taf yn dweud eu bod yn bwrw ymlaen â'r cynlluniau hyn ar sail diogelwch. Fodd bynnag, mae'r cynigion hyn yn gwneud y gwasanaeth yn llai diogel, nid yn fwy diogel. Mae fy etholwyr yn talu'r pris am fethiant llwyr Llywodraeth Cymru a'r byrddau iechyd lleol i gynllunio'n iawn ar gyfer y galw yn y dyfodol.

Er y bydd y cynigion hyn yn effeithio'n bennaf ar gleifion Cwm Taf, bydd eu heffaith i'w theimlo ledled Cymru. Ac os caniateir i fyrddau iechyd lleol ganolbwyntio gwasanaethau o amgylch llond llaw o ysbytai, bydd angen fflyd lawer mwy o ambiwlansys arnom. A yw Llywodraeth Cymru yn recriwtio mwy o barafeddygon, yn hyfforddi mwy o staff ambiwlans? Nac ydynt—yn yr un ffordd nad oedd ganddynt unrhyw gynlluniau integredig ar gyfer y gweithlu, sydd wedi ein harwain at brinder meddygon a nyrsys mewn adrannau damweiniau ac achosion brys.

Ac awgrymwyd hefyd na ddylai gwleidyddion ymyrryd mewn penderfyniadau am Ysbyty Brenhinol Morgannwg. Ond gan ei fod yn peryglu bywydau pobl, rwy'n falch o sefyll ochr yn ochr â'n hetholwyr dros rywbeth a fyddai, pe deuai'n weithredol, yn arwain at ganlyniadau trychinebus i staff a chleifion fel ei gilydd. Mae'n braf fod Aelodau o bob plaid wedi siarad yn erbyn y cynlluniau i gau, ac rwy'n cefnogi gwelliant Mick Antoniw yn frwd, ac rwy’n annog pobl eraill i wneud hynny. Ac mae cefnogi'r cynnig hwn a gwelliannau 2, 3 a 4 yn anfon neges glir fod gan bob plaid Aelodau sy'n gwrthwynebu israddio gwasanaethau damweiniau ac achosion brys.

Ac rwy’n ailadrodd, fel y dywedodd Mick Antoniw, fod Nye Bevan wedi dweud y bydd y GIG yn para cyhyd â bod pobl yn barod i ymladd drosto, ac fe wnawn ni ymladd.