4. Pa drafodaethau y mae'r Gweinidog wedi'u cael gyda'r awdurdodau perthnasol ynghylch cynyddu capasiti trenau ar brif reilffordd de Cymru? OAQ55129

Rwy'n parhau i gael trafodaethau gyda Trafnidiaeth Cymru ynglŷn â'r gwasanaethau presennol ar brif reilffordd de Cymru a'r rheilffyrdd lleol a wasanaethir ganddi, a byddaf hefyd yn parhau i drafod gyda Network Rail, sy'n berchen ar brif reilffordd de Cymru, ynglŷn â buddsoddiadau yn y dyfodol.

Diolch. Wrth gwrs, mae cynyddu gwasanaethau ac ehangu'r rhwydwaith yn rhywbeth y gwn ei fod wedi ei drafod ddoe yn y datganiad ar gynlluniau metro rhanbarthol de Cymru, ac adlewyrchwyd y nod hwnnw mewn cyfarfod a gefais gyda Trafnidiaeth Cymru yn ddiweddar. Rwyf wedi siarad â llawer o bobl sy'n dweud wrthyf am y problemau capasiti, a gwn eich bod wedi sôn am Network Rail, ond yn benodol, yn lleol, mae llawer o bobl wedi dweud wrthyf eu bod am i drenau stopio'n amlach mewn lleoedd fel Pencoed, Baglan, Llandarcy a gorsafoedd tebyg eraill. Sut y gallwch hwyluso hyn, a pha benderfyniadau a wnaed ynghylch dolenni ar y brif reilffordd ar gyfer lleoliadau strategol? Ac ail ran y cwestiwn yw: beth rydych wedi'i wneud i drafod croesfan reilffordd Pencoed gyda Chyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr? Gwyddom fod y groesfan reilffordd yn effeithio ar drigolion yr ardal, ac wedi llesteirio cynnydd dros y blynyddoedd. Mae'n mynd i fod yn rhwystr i ehangu, ac mae eisoes wedi creu llawer o broblemau traffig. Felly, ar y ddau fater, a allwch ddweud wrthyf pa gynnydd a wnaed, os gwelwch yn dda?

Gallaf, wrth gwrs. Mae fframwaith estynadwyedd yn cael ei sefydlu ar hyn o bryd ar gyfer metro de Cymru. Rwy'n edrych ar goridorau y gellir eu gwella yn y dyfodol. Wrth gwrs, nid oes gwir angen imi ailadrodd y ffigurau—11 y cant o'r trac, 11 y cant o orsafoedd, 20 y cant o groesfannau rheilffordd yng Nghymru ar lwybr Cymru, ond serch hynny, oddeutu 2 y cant yn unig o fuddsoddiad a gawsom gan Lywodraeth y DU. Yn amlwg, os ydym am wella cyflymderau a lleihau amseroedd teithio, a gwella rheoleidd-dra gwasanaethau, nid yn unig ar reilffyrdd a gwasanaethau de Cymru, ond hefyd mewn mannau eraill yng Nghymru, mae angen rhagor o fuddsoddiad arnom.

Cyfarfûm yn ddiweddar iawn ag arweinydd cyngor Pen-y-bont ar Ogwr i drafod Pencoed. Daeth yr Aelod lleol gyda mi, ac rydym wedi gofyn i'r cyngor gyflwyno cynigion y byddwn yn gallu eu hyrwyddo yn eu tro i Lywodraeth y DU ar gyfer buddsoddi. Credaf ei bod yn werth dweud mai un rhan o'r jig-so yw'r ymrwymiad sydd gan Trafnidiaeth Cymru i gynyddu capasiti. Er mwyn cynyddu a gwella capasiti, mae arnom angen buddsoddiad hefyd yn y rheilffyrdd, y trac a'r signalau, a all alluogi mwy o gapasiti ar y rhwydwaith ar unrhyw adeg benodol.

Mae'n amlwg fod y gwaith o drydaneiddio prif reilffordd y Great Western wedi bod yn fantais fawr ac y bydd yn fantais fawr i economi Cymru, de Cymru.

 [Anghlywadwy.]

Fel y dywedodd Bethan Jenkins—mae'n ddrwg gennyf, Bethan Sayed—yn gynt, mae'n gweithio fel rhan o jig-so y metro, ac rwyf am gymhwyso fy nghwestiwn i chi drwy ddweud fy mod yn deall nad dewin ydych chi, ac na allwch chi chwifio ffon hud a—[Torri ar draws.] Ac ni allwch chwifio ffon hud—[Torri ar draws.] Na. Ac ni allwch chwifio ffon hud a gwneud i’r pethau hyn i gyd ddigwydd yfory, ond o ran dechrau ar y rhannau mwy gwledig a gwahanol o'r rhwydwaith metro, fel Sir Fynwy, fel y crybwyllais wrthych o'r blaen, beth allwch chi ei wneud i sicrhau bod y rhannau hynny o jig-so y metro yn cael eu cysylltu cyn gynted â phosibl? Rwy'n sylweddoli na all ddigwydd yfory, ond mae pobl yn fy ardal yn meddwl bod y metro yn syniad gwych yn ymarferol, ond pryd y daw i bwynt lle bydd yn eu helpu yn eu bywydau?

Wel, rydym wedi gofyn—. Fel y dywedais yn y ddadl ddoe, rydym wedi gofyn i Trafnidiaeth Cymru—rydym wedi eu cyfarwyddo yn y flwyddyn ariannol nesaf—i edrych ar bob un o'r prosiectau metro, gan gynnwys estynadwyedd. Mae'r gwaith hwnnw'n helaeth wrth gwrs, ond mae angen i unigolion yn ardaloedd mwy anghysbell pob un o ardaloedd y metro ddeall y bydd buddsoddiad yn dod iddynt yn y dyfodol ac y byddant yn cael cysylltedd gwell.

Hoffwn fynegi fy niolch i Network Rail a Trafnidiaeth Cymru. Mae cynrychiolwyr o swyddfa’r Ysgrifennydd Gwladol hefyd wedi bod yn rhan o’r cyfarfodydd a drefnwyd gyda Chyngor Tref Pencoed, Chris Elmore yr AS a minnau er mwyn cyflwyno’r achos ac er mwyn cyrraedd y pwynt lle rydym bellach wedi cwblhau astudiaeth cam cyntaf arweiniad arfarnu trafnidiaeth Cymru ar y groesfan, ond hefyd y gwelliannau sydd eu hangen ar groesfan pont Pencoed. Ond a yw’n derbyn, er mwyn bwrw ymlaen â hyn, nid yn unig gydag arweiniad ar arfarnu trafnidiaeth Cymru 2, ond i wneud yr achos am yr arian—a diolch i'r Gweinidog am y cyfarfod a gynhaliodd yn ddiweddar gyda Huw David o Ben-y-bont ar Ogwr a ninnau—bydd yn rhaid i ni gael pob chwaraewr o amgylch y bwrdd. Bydd yn rhaid cael yr awdurdod lleol o ran priffyrdd a strwythur trefol o amgylch y rheilffordd os byddwn yn cau'r groesfan, ond bydd angen buddsoddiad mawr gan Adran Drafnidiaeth y DU hefyd. Ac mae'n dda ein bod wedi cael yr Ysgrifennydd Gwladol fel sylwedydd yn y cyfarfodydd hyn, ond rydym bron â chyrraedd pwynt lle bydd yn rhaid iddynt ystyried rhoi eu dwylo yn eu pocedi.

A gaf fi ofyn hefyd, os gwelwch yn dda, o ran gwneud hyn, ynglŷn â phwysigrwydd cynyddu amlder gwasanaeth yr holl ffordd—? Mae Maesteg, Sarn, Ton-du, Pont-y-clun, Pencoed, Llanharan i gyd yn dibynnu ar hyn. Ond a gaf fi ofyn iddo: a fydd yn parhau i annog y gwaith o gynyddu amlder y gwasanaeth ar lein Maesteg i Cheltenham hefyd? Oherwydd, yn yr un modd—os gallwn ddatgloi Pencoed, gall hynny ddigwydd hefyd.  

Ni allaf anghytuno ag unrhyw un o'r pwyntiau a godwyd gan yr Aelod, ac rwy'n ei sicrhau y byddaf yn hyrwyddo'r gwasanaethau hynny a'r prosiectau seilwaith hynny yn ei etholaeth a'r cyffiniau gyda’r Adran Drafnidiaeth, gyda chydweithwyr Trafnidiaeth Cymru, a chyda fy nghyd-Aelodau yn y Llywodraeth. Mae'n gwbl hanfodol, fel y dywedodd yr Aelod, fod gennym ddull tîm unedig o fynd ati ar y prosiectau hyn, a dyna'r hyn rydym yn ceisio'i gyflawni ar gyfer ardal Maesteg.